KRALENDIJK – De eilandsraad van het Openbaar Lichaam Bonaire wil dat in het nieuwe regeerakkoord van de nieuw te vormen Nederlandse regering wordt opgenomen, dat zo snel mogelijk een sociaal minimum wordt vastgesteld voor Bonaire, Sint-Eustatius en Saba, op basis van de werkelijke, noodzakelijke kosten van levensonderhoud. Hangende het besluitvormings- en invoeringsproces dient aan burgers die dat behoeven een Caribische toeslag te worden gegeven, waarmee in de bestaanskosten kan worden voorzien.

Dat is de essentie van een motie, die op initiatief van Elvis Tjin Asjoe, fractieleider van de Movementu di Pueblo Boneriano (MPB), aan de eilandsraad is gepresenteerd en unaniem is aangenomen. De motie zal, vergezeld van een dringende oproep, per brief onder de aandacht worden gebracht van de formateur en de fractieleiders die werken aan een nieuw regeerakkoord. 

Nederlandse houding

De motie bekritiseert de houding van Nederland ten opzichte van de bevolking van Caribisch Nederland. Op grond van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens heeft ieder individu recht op een levenstandaard, die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin en ook op voorzieningen in geval van onder meer werkloosheid, ziekte, invaliditeit, ouderdom of een ander gemis aan bestaansmiddelen. Daarnaast draagt de Nederlandse regering op grond van de Nederlandse Grondwet de verantwoordelijkheid voor de bestaanszekerheid van bevolking en hebben Nederlanders die niet in hun bestaan kunnen voorzien, recht op bijstand van overheidswege.

In 2017 is Nederland door het VN-comité voor Economische, Sociale en Culturele Rechten gewezen op haar verplichtingen inzake het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten (IVESCR) en erop gewezen om ervoor te zorgen dat alle inwoners van Nederland volledige bescherming van economische en sociale rechten genieten. 

Schending zorgplicht

Toch heeft de Nederlandse regering alleen voor het Europese deel van Nederland een sociaal minimum vastgesteld met bedragen gebaseerd op de noodzakelijke kosten van levensonderhoud voor verschillende huishoudens, dat tot grondslag dient voor minimumlonen en uitkeringen. Nederland stelt echt voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba geen sociaal minimum vast gebaseerd op de noodzakelijk kosten voor het levensonderhoud. Het argument om geen sociaal minimum vast te stellen uit vrees voor de aanzuigende werking en uit vrees voor verslechterende concurrentieverhouding houdt geen steek, aldus de motie. Dat mag nooit een argument zijn om individuele burgers hun fundamentele rechten op bestaanszekerheid en het hebben van een menswaardig bestaan te onthouden.

Nederland past daarmee een niet noodzakelijk en niet overtuigend beargumenteerde differentiatie toe tussen het Europese deel van Nederland aan de ene kant en Bonaire, Sint-Eustatius en Saba in het Caribische deel van Nederlands aan de andere kant. Daardoor leeft een groot deel van de bevolking van de drie eilanden onder de armoedegrens en ervaart geen toereikende levensstandaard. Daarmee schendt Nederland haar door de wet en verdragsrecht opgelegde zorgplicht al sinds 10 oktober 2010.

Marginale verbetering

Ondanks dat de Nederlandse regering in 2018 onderzoek heeft laten doen naar de kosten van bestaan op de eilanden, worden de uitkomsten daarvan niet vertaald in het vaststellen van een sociaal minimum gebaseerd op de noodzakelijke kosten van levensonderhoud. In plaats daarvan worden zogenaamde ‘ijkpunten’ benoemd, waar de lonen en uitkeringen naar toe moeten groeien. Dat heeft tot nu toe niet of slechts uiterst marginaal geleid tot een verbetering van de inkomenspositie en koopkracht bij de bevolking van de eilanden.

Daarmee houdt Nederland willens en wetens al jaren een ongelijke behandeling tussen de bevolking in het Europese deel van Nederland en de bevolking in het Caribische deel van Nederland tot stand. 

Sociaal minimum

Omdat de eilandsraad niet verwacht dat huidige demissionaire kabinet haar beleid over de invoering van een sociaal minimum in Caribisch Nederland meer zal wijzigen, vraagt zij de nieuw te vormen regering om de ongelijke behandeling van haar burgers in Caribische Nederland ten opzichte van de burgers in Europees Nederland zo snel mogelijk op te heffen en alsnog een sociaal minimum in te voeren gebaseerd op de werkelijke kosten van bestaan.