Het ministerie van Binnenlandse Zaken in Den Haag heeft geen idee waarvoor zij tussen 2011 en 2019 bijzondere uitkeringen hebben verstrekt aan de drie eilanden Bonaire, Saba en Sint-Eustatius. Ook het men het ministerie van Financiën weet dat niet. Het gaat om meer dan 176 miljoen euro, zegt de Algemene Rekenkamer.

Die deed onderzoek naar de bijzondere uitkeringen die de eilanden krijgen als eenmalige of tijdelijke bijdragen voor een specifiek doel. Bijvoorbeeld voor de bouw van een nieuwe bibliotheek, het aanstellen van een buurtsportcoach of het verbeteren van de kinderopvang. Ze zijn vergelijkbaar met specifieke uitkeringen die ministers verstrekken aan gemeenten.

Maar tijdens het onderzoek van de Algemene Rekenkamer bleek het voor beide ministeries niet mogelijk om een overzicht van alle bijzondere uitkeringen aan te leveren. Zij hebben dit overzicht niet en hebben de informatie die aan het Nederlandse parlement is gestuurd niet kunnen onderbouwen.

Incompleet

Ook ontvangt het Nederlandse parlement incomplete of te weinig betrouwbare informatie van de ministers van Binnenlandse Zaken en Financiën over de besteding van bijzondere uitkeringen aan de BES-eilanden en wat er met de bijzondere uitkeringen is bereikt.

Daarnaast hebben ministers bij het verstrekken van de eenmalige of tijdelijke bijzondere uitkeringen te weinig oog voor de structurele financiële gevolgen voor de BES-eilanden, zoals hogere onderhouds- of uitvoeringskosten. Zonder goede afweging van integrale kosten en baten (incidenteel en structureel) bestaat het risico dat projecten worden gerealiseerd die gepaard gaan met hoge instandhoudingskosten waardoor nieuwe achterstanden in voorzieningen kunnen ontstaan.

Zo ontving Saba in 2014 anderhalf miljoen dollar voor de investering in een afvalscheidingsinstallatie. Maar het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat liet na om inzichtelijk te maken wat de financiële gevolgen van deze investering waren. Uiteindelijk blijken de hogere structurele kosten van het afvalbeheer sinds 2014 opgelopen tot circa 1,3 miljoen dollar per jaar. Deze lasten moet Saba nu binnen de eigen begroting opvangen.

Tekortschieten

Bovendien schieten Bonaire en Sint-Eustatius tekort in de verantwoording van de besteding van de bijzondere uitkeringen die zij hebben ontvangen. Jaarrekeningen worden regelmatig te laat bij de eilandsraad ingediend, vaak zonder goedkeurende accountantsverklaring en met onvoldoende verantwoordingsinformatie.

Daardoor is voor de eilandsraad niet vast te stellen of het geld volgens de regels is besteed, of het doel van de uitkering daadwerkelijk is bereikt en wat het precies heeft gekost.

De kwaliteit van het financieel beheer van Bonaire en Sint-Eustatius is al jarenlang onvoldoende. Zonder een ordentelijk en controleerbaar financieel beheer kunnen Bonaire en Sint-Eustatius geen betrouwbare informatie verstrekken over de gerealiseerde uitgaven, ook niet van de bijzondere uitkeringen.

Saba verantwoordt de bijzondere uitkeringen wel adequaat in de jaarrekeningen.

Rapport Bijzondere uitkeringen aan Caribisch Nederland.pdf 1.49 MB

---

• 
  Caribische projecten strijden om Appeltjes van Oranje
• 
  Vierlandenoverleg en infrastructuur centraal bij bezoek Harbers
• 
  Europees Hof voor de Rechten van de Mens: landen moeten inwoners, inclusief Bonaire, beschermen tegen klimaatcrisis
• 
  Caribisch Nederland wordt pilot voor elektrisch vliegen
• 
  Ministerie BZK doneert 17 duizend euro aan Stichting WeConnect