Door Caribisch Netwerk | Marit Severijnse

Inwoners van Bonaire en Greenpeace stapten in januari naar de rechter om de Nederlandse staat aan te klagen. Ze vinden dat Nederland zo snel mogelijk met maatregelen moet komen om de gevolgen van klimaatverandering op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius tegen te gaan.

Caribisch Netwerk maakt kennis met de verschillende inwoners die zich als ‘eisers’ inzetten voor de rechtszaak. Deze keer zijn dat Judmar Emerenciana en Jackie Bernabela.

Judmar Emerenciana is kunstenaar, grafisch ontwerper en taxichauffeur. Hoewel hij zich als eiser inzet voor de rechtszaak, ziet hij zichzelf niet als klimaatactivist. “Niet perse. Ik vind het wel belangrijk om als Bonairiaan mijn stem te gebruiken om over de situatie te vertellen.”

Met een groep inwoners voor hetzelfde doel te vechten, voelt goed volgens Emerenciana. “Zo kom je ook veel te weten over hoe klimaatverandering anderen raakt in hun dagelijks leven. Ik ben een van de jongste, dus ik leer sowieso veel van de anderen.”

Eiser Jackie Bernabela noemt zichzelf wel een klimaatactivist. “Ik ben een van de landskinderen die vecht voor deze zaak. Mensen die protesteren, worden vaak hysterisch genoemd. Maar de feiten zijn pas hysterisch.”

Hitte en stijgende zeespiegel
“Overal ter wereld zijn orkanen en bosbranden”, zegt Bernabela. “Maar hier merken we de gevolgen van de CO2-uitstoot ook. Als je goed kijkt naar bijvoorbeeld de slavenhutjes, kun je zien dat het zeewater daar al ver aan land is gekomen. Het heeft de onderkant van de hutjes al aangetast.”

Ook Emerenciana viel de stijgende zeespiegel op. “Dat zie je bij de slavenhutjes, maar ook bij Sorobon. Voor het rapport van Greenpeace, wist ik niet hoe erg de situatie eigenlijk echt was. Al voelde ik natuurlijk wel dat het klimaat aan het veranderen was.”

De temperatuur is niet meer hetzelfde als vroeger, bijvoorbeeld. “Toen ik klein was, speelden we altijd voetbal buiten en ik liep ook veel naar school. Daar is het nu veel te heet voor. Veel ouderen kunnen ook niet makkelijk meer even naar buiten, die zitten nu liever binnen in de airco.”

Zorgen
Bernabela en Emerenciana maken zich grote zorgen over het feit dat er geen plan is om inwoners te beschermen. “We moeten ons zo snel mogelijk aanpassen aan de klimaatverandering”, zegt Bernabela. “Bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, riolering, nooddiensten, etc. Onze wegen kunnen de regenval nu al nauwelijks aan.”

“Als we geen hulp krijgen, raken mensen in het Zuidelijke deel hun huizen kwijt”, zegt Emerenciana. “Ook verliezen we Sorobon, waar onze windsurfers komen, Lac Baai, waar een groot stuk al onder water is gekomen en de slavenhutjes. Een deel van onze geschiedenis.”

Initiatieven op Bonaire zelf
Volgens de eisers zijn er op Bonaire goede initiatieven, maar is dat niet genoeg. “Zoals het planten van Mangroves. Iets wat bijvoorbeeld ook water kan tegenhouden”, vertelt Emerenciana. “Maar dat zijn kleine dingen. We hopen dat Nederland ons verder kan helpen.”

“Op Klein Bonaire en in het Washington Park worden bijvoorbeeld ook bomen geplant, maar het duurt best lang voordat zo’n boom groot genoeg is om CO2 op te nemen”, zegt Bernabela. “Soms worden we een beetje desperate, want wij kunnen er, in tegenstelling tot de grote landen, niet zoveel aan doen.”

Verwachtingen
Emerencia en Bernabela hopen dat de situatie bekend wordt onder meer mensen. “Zo kunnen we beter met elkaar samenwerken en tot oplossingen komen”, zegt Emerenciana. “Zodat onze kinderen en kleinkinderen ook een toekomst hebben hier.”

“Het gaat niet alleen om dijken bouwen, maar ook om bewustwording”, zegt Bernabela. “De kinderen van de toekomst zullen er pas écht mee worden geconfronteerd en dat vind ik heel erg. Ik hoop dat Nederland ons niet aan ons lot overlaat.”

Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam, in opdracht van Greenpeace, blijkt dat het aantal zieke mensen en sterfgevallen door extreem weer en hittegolven zal groeien. Tegen het einde van deze eeuw, zal naar verwachting een vijfde van Bonaire onder water komen te staan als er geen actie wordt ondernomen. Toch liggen er voor de bijzondere gemeenten nauwelijks plannen om inwoners te beschermen. In tegenstelling tot Europees-Nederland.