Door René Zwart©

Den Haag – Het Bestuurscollege van Bonaire heeft tot enkele dagen voor de komst van staatssecretaris Knops in de veronderstelling geleefd baas in eigen huis te blijven. Lang gingen de coalitiepartijen er vanuit de grote schoonmaakactie in het lokale bestuur en ambtenarenapparaat zelf te kunnen leiden, zo blijkt uit vertrouwelijke documenten in handen van Koninkrijksrelaties.Nu.

In de loop van het jaar heeft Den Haag de druk op het BC stevig opgevoerd. Het was kiezen tussen een smadelijke aanwijzing of meewerken in ruil waarvoor miljoenen subsidie beschikbaar zouden komen om urgente projecten – zoals het wegennet en sociale huisvesting – aan te pakken. De coalitie koos voor het laatste, maar bedacht een constructie om toch het stuur in handen te houden: de door Den Haag te financieren projecten zouden worden uitgevoerd door een projectbureau dat moest worden aangestuurd door de eilandsecretaris. Zie de onderstaande passage uit een vertrouwelijke brief van het BC:

Pas vorige week drong het tot de coalitiepartijen door dat hun opzetje mislukt was. In de laatste versie van het – door Haagse ambtenaren geschreven – concept-bestuursakkoord lazen ze tot hun schrik dat het ministerie van BZK een programmabureau zou oprichten onder leiding van een onafhankelijke door de staatssecretaris te benoemen programmamanager. Knops smoorde het verzet door er geen misverstand over te laten bestaan: het was slikken of stikken. Onder de dreiging dat er alsnog een aanwijzing zou volgen stemden de coalitiepartijen er morrend ‘vrijwillig’ mee in dat Den Haag de komende jaren de bezem door het overheidsapparaat haalt. Om de schijn van een ‘breed draagvlak’ op te houden eiste de bewindsman nog wel dat de Eilandsraad er binnen een etmaal zijn zegen aan zou geven. Woensdag volgde in Kralendijk de strak geregisseerde slotscène: de feestelijke ondertekening van het Bestuursakkoord.

Van Knops mag niet worden gesproken over een ingreep, want anders dan op Sint Eustatius worden de gedeputeerden en eilandsraadsleden op Bonaire niet naar huis gestuurd. Oppositieleider Elvis Tjin Asjoe van de MPB spreekt daarom van een ‘indirecte ingreep’. Zijn fractie stemde voor omdat veel maatregelen waar de partij al eerder op heeft aangedrongen terugkeren in het Bestuursakkoord.