KRALENDIJK – De kusten van Bonaire worden al jaren geteisterd door sargassum, een type bruinwier dat zich ophoopt langs de stranden en in de wateren rondom het eiland. Dit jaar begon de invasie iets later dan gebruikelijk, maar hield aan tot ver in juli. Judith Raming, Stinapa-manager van het Marine Park, vertelt over de impact en de inspanningen die zijn geleverd om het probleem aan te pakken.

,,Sargassum begon dit jaar ietsje later op Bonaire. Het ging van start in de laatste week van februari en in de gehele maand maart en april. Ook kwam er in mei veel binnen. Daarna versplinterde het,” zegt Raming. ,,Het sargassum was er ook in juni. Maar nu in juli naderen we echt het einde van het seizoen. We halen nu de sargassumboom die in Lagun liggen uit het water. Daarna doen we dit bij Lac Bai.” In april liet Stinapa al voortuitgang zien in de strijd tegen sargassum.

Volgens Raming was 2022 het zwaarste jaar tot nu toe. ,,Toen moesten we bijvoorbeeld met een hooivork het sargassum eruit halen.” Toch lijkt 2024 een jaar te worden, waarbij er nog meer sargassum richting Bonaire is gekomen. ,,We hebben gelukkig beter materieel om het te verwerken. Toch zie ik dat op sommige dagen ons hele team in een roulatieschema bezig is om mee te helpen. Daarnaast duurde het seizoen nog nooit zo lang als dit jaar. Het was voor Stinapa daarom een zwaar sargassumseizoen”.

Elk jaar wordt er een evaluatierapport opgesteld over de inspanningen rondom Lac en Lagun. Deze rapporten worden gedeeld met de lokale overheid en het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. 

Lees hier meer nieuws over Stinapa

Lokale bedrijven helpen mee

Ook lokale windsurfbedrijven spelen een cruciale rol in de bestrijding van sargassum. ,,Zij scheppen al het sargassum weg wat aanspoelt in bijvoorbeeld Lac Bai. Stinapa werkt samen met de windsurfscholen,” vertelt Raming. De samenwerking is voor de organisatie essentieel, vooral in de drukste maanden maart en april, wanneer bijna het hele team dus fulltime bezig is met de opruimwerkzaamheden.

Een van de grootste uitdagingen is om het sargassum binnen drie dagen uit het water te halen. Dit is noodzakelijk, anders begint het te rotten. ,,We hebben kunnen investeren in zwaar materieel. Het is belangrijk om sargassum snel uit het water te halen en af te voeren. Het mag niet te dicht in de buurt van water blijven,” legt Raming uit. ,,We zetten alles op alles om sargassum af te voeren naar Selibon. We weten namelijk dat de stoffen die in sargassum zit slecht is voor de ondergrond.”

Hoewel er al veel werk wordt verricht, blijft er behoefte aan externe hulp. ,,We hebben nog steeds externe hulp nodig. Zo zijn er lokale bedrijven die excavators of trucks hebben die ons assisteren. Stinapa heeft zelf niet genoeg om het te bestrijden. Daarnaast zijn de machines die we hebben niet volledig gemaakt voor de omstandigheden waarin gewerkt moet worden. We zijn daarom nog steeds bezig om ons materiaal verder te ontwikkelen”, zegt Raming.

Sargassum richting het noorden van Lac Bai

De situatie bij Lac is zorgwekkend. ,,Lac Bai is belangrijk om te beschermen vanwege de aanwezigheid van zeegras, schildpadden en de mangrovekanalen”, aldus Raming die haar zorgen uit. ,,Bij Lac zien we steeds meer dat sargassum richting het noorden komt. Dit gebied moeten we goed beschermen. De booms die we hebben, moeten we dus noordelijk verplaatsen zodat het sargassum niet de mangroves in gaat. Daarnaast dienen we de mangrovekanalen te sluiten, zodat het hier niet in kan drijven,” voegt Raming toe. 

Zorg voor gehele Caribisch gebied

De problemen met sargassum zijn niet uniek voor Bonaire. ,,De drie BES en drie CAS-eilanden hebben allemaal uitdagingen met sargassum. Voorlopig moet Stinapa het doen met materieel en mankracht die op het eiland aan het werk zijn. Harvesting boats zouden ingezet kunnen worden in het slechtste geval op zee,” aldus Raming. De sargassumzee blijft een bron van zorg voor het hele Caribisch gebied en daarbuiten, met landen zoals Mexico en de kust van Florida die ook zwaar getroffen worden. 

,,We krijgen vaak ook de vraag, waarom legt Stinapa dan geen booms neer aan de buitenkant van Lac Bai en Lagun, zodat het sargassum niet de baai in kan stromen. Dit hebben we uitgezocht met verschillende lokale en Nederlandse bedrijven. Op dit moment kan het niet. De booms raken beschadigd door de golven en stroming. Daarnaast kunnen we ze niet deugdelijk verankeren op diepte”, aldus Raming.

Naast de ecologische en operationele uitdagingen, heeft de sargassumcrisis ook een psychologische impact op de rangers van Stinapa. ,,Psychisch gezien is het fijn voor onze rangers dat het seizoen bijna is afgesloten. We zijn blij met het werk dat is verricht. Waar vroeger met de hand gewerkt moest worden, hebben we nu beter materiaal. Iedereen bij ons is blij dat ze in die machines mogen werken,” vertelt Raming. Het werk, hoewel fysiek zwaar en vaak ondankbaar, zorgt er uiteindelijk voor dat de natuur minder schade ondervindt en de stankoverlast voor de lokale bevolking beperkt blijft.