De onderwaterwereld van Bonaire wordt aangetast door de koraalziekte SCTLD. Grote stukken hard koraal sterven af. STINAPA is sinds afgelopen week begonnen met antibiotica tegen SCTLD. Volgens de gezondheidsorganisatie is dit volgens huidig onderzoek noodzakelijk en ongevaarlijk. STINAPA ziet door deze vorm van behandeling ‘licht aan het einde van een donkere tunnel’.

Prachtige stukken hard en bloeiend zacht koraal vol met vis. Daar kennen onderwaterliefhebbers Bonaire van. Sinds maart 2023 kwam daar verandering in. Een koraalziekte, genaamd Stony Coral Tissue Loss Disease (SCTLD), veranderde stukken hard koraal in witte vlaktes. Een verwoesting. Natuurliefhebbers stonden met hun handen in het haar. Zou dit het einde betekenen van de onderwaterwereld op Bonaire?

SCTLD en koraalverbleking

De ziekte SCTLD groeit gemiddeld drie centimeter per dag. Soms kan de koraalziekte zelfs 40 centimeter per dag groeien. In de gehele Caribische zee is SCTLD terug te vinden. Nog steeds hebben onderzoekers moeite om de ziekte te diagnosticeren. Met de warme zee temperaturen, komt daar een probleem bij. Koraalverbleking zorgt voor nog meer witte stukken koraal. 

SCTLD maakt koraal dood. Dit in tegenstelling tot koraalverbleking. Bij de laatste vorm is er nog een kans dat koraal herstelt. Hiervoor moet de zee temperatuur lager worden. Iets wat de laatste maand op Bonaire gelukkig gaande is. 

Cruiseschepen niet de oorzaak

SCTLD ontstond in de omgeving van de haven van Bonaire. In April 2023 werd de noordkant van Bonaire afgesloten voor duikers. Critici wisten het meteen. Het zou de schuld van de cruiseschepen zijn. Volgens Roxanne-Liana Francisca die werkt bij STINAPA, is dit te makkelijk om te zeggen: ,,Kijkende naar de locaties en de weg die cruiseschepen afleggen, dan zie ik geen verband. De ziekte is gestart in Miami. Mochten cruiseschepen de oorzaak zijn, dan zouden de Bahama’s de tweede plek moeten zijn waar de ziekte zich zou ontwikkelen. Dit was niet zo. Het is voor ons moeilijk te achterhalen hoe SCTLD in de wateren van Bonaire is gekomen”.

Bonaire volgt Curaçao

Gezocht wordt er om de ziekte te bestrijden. Kijkende naar andere landen in de Caribische zee, dan is de oplossing daar nog niet gevonden. Bonaire was technisch gezien eerder gestart met het antibiotica proces. Toch werd er in Curaçao eerder gestart met het toepassen van een antibiotica op de koralen, genaamd Amoxcilin. Met het middel zou het mogelijk zijn om de bacterie op een stuk koraal kapot te maken. Elk stuk koraal die wordt aangetast, zou dan ingesmeerd moeten worden. Door het meerdere malen insmeren van dit stuk koraal, is er de hoop dat de ziekte stopt. Een intensieve klus, waarvan nog niet duidelijk is of het een positief effect gaat hebben op de langere termijn.

,,Wel denk ik dat het rif blijvend gaat veranderen”

Roxanne-Lianne Francisca is biologe bij STINAPA

Ongevaarlijke antibiotica

Maar goed, stukken koraal insmeren met antibiotica heeft natuurlijk zijn keerzijde. Want in hoeverre is het gevaarlijk voor natuur, dier en mens om antibiotica in het open water te brengen? Kan dit straffeloos of krijgt de omgeving hier op de langere termijn last van? Volgens biologe Francisca zijn dit vragen waar nog geen directe antwoorden op gegeven kunnen worden: ,,Om eerlijk te zijn, dat weten wij nog niet. De antibiotica wordt nu ook bij de mens gebruikt. Vele kuren worden gedaan met het middel Amoxcilin. Daarom denk ik ook niet dat het gevaarlijk is. Samen met het OLB, VWS, RIVM en de publieke gezondheid hebben wij besloten om de koraalriffen van Bonaire te behandelen. De risico’s voor de mens zijn volgens de verschillende partijen erg klein. Persoonlijk denk ik ook dat dit de enige manier is om ons rif te redden. Liever start ik nog vandaag met de behandeling, dan morgen”.

Toekomst

Met het behandelen van de koralen, hoopt STINAPA dat de koraalziekte verzacht kan worden. En dat het niet nog meer om zich heen grijpt. Op dit moment is de ziekte over de gehele westkust, klein Bonaire en zelfs aan de oostkust gevonden. Vooral dat laatste is iets wat Francisca zorgen baart: ,,Het is eigenlijk nog een teken dat cruiseschepen niet per sé de oorzaak zijn. Want waarom is SCTLD gevonden bij Lac Bai en Baby Beach aan de oostkant? Ik denk dat snorkelaars, zwemmers en duikers een belangrijke rol hebben bij het verspreiden van de ziekte. Zijn zij dan de schuldige? Dat denk ik niet. Ook de stroming van water en vissen die zwemmen, kunnen belangrijke redenen zijn dat de ziekte zich verspreid. Mensen laten stoppen om de wateren van Bonaire te betreden, is dus geen oplossing. Dat de ziekte aan de oostkust is gevonden, vind ik heel erg. Dat zal betekenen dat het daar ook om zich heen gaat grijpen. Toch bekijk ik het ook positief. De riffen die Bonaire op dit moment heeft, zijn nog steeds heel bijzonder en uniek. Wel denk ik dat het rif blijvend gaat veranderen”. 

Om de koraalziekte te bestrijden gaat STINAPA de gehele westkust aanpakken. Aan de noordkant beginnen zij bij Washington Slagbaai Park. Uiteindelijk werken zij alle duiksites daarna af. De organisatie zoekt voor het behandelen van het koraal hulp van vrijwilligers. Ervaren duikers kunnen zich aanmelden bij STINAPA om te helpen om de ziekte de baas te worden. 

Meld je hier aan als je vrijwilliger van STINAPA wil worden