Caribisch Netwerk | Marit Severijnse

KRALENDIJK – Al jaren klagen ouders over het gebrek aan goed onderwijs in de Caribische gemeenten voor kinderen met bijvoorbeeld autisme. Een interview met minister Wiersma (Primair en Secundair Onderwijs) over speciaal onderwijs in de Caribische gemeenten zorgt voor ophef.  

Minister Wiersma vindt dat er wel degelijk ‘een goed netwerk van expertise’ is op het eiland. Het probleem ligt volgens de minister vaak bij ouders zelf, die het ‘lastig vinden om hulp te accepteren’ voor hun kind. De uitspraken leiden tot verbazing bij ouders en onderwijspersoneel.

In de praktijk blijkt hulp krijgen moeilijk én duur, zeggen ze. “Ik werd pisnijdig toen ik zijn reactie las”, vertelt Vanessa Tunk. Sinds 2016 begon ze met hulp zoeken voor haar dochter met autisme. “Jaar in jaar uit zijn we langs alle hulpverleners geweest. Maar op de reguliere school veranderde er niets.”

‘Ik weet eerlijk gezegd niet echt hoe dat zit’
Minister Dennis Wiersma wilde vlak voor het interview met Caribisch Netwerk eerst weten waar de vragen over gingen. Vervolgens wilde hij snel overleggen met een topambtenaar, voordat hij op camera zou reageren. “Want ik weet eerlijk gezegd niet echt hoe dat zit.”

Marie Craane is logopedist voor onder andere kinderen met autisme en hun ouders. Zelf heeft ze ook een kind met autisme. Ze verbaast zich erover dat de minister stelt dat ouders in de Cariben vaak zelf geen hulp accepteren. “Want dat is niet mijn ervaring.”

“Ouders kunnen misschien niet altijd een hulpvraag gemakkelijk of duidelijk formuleren, omdat ze niet weten wat de mogelijkheden zijn. Maar daarin hebben ze begeleiding en hulp nodig van professionals.”

‘Kinderen worden zelfs drop-outs’
Een andere ouder* wil niet met naam en toenaam reageren, omdat Bonaire een klein eiland is. “Ik heb in de praktijk veel kinderen gezien die speciale aandacht nodig hadden, maar dit niet kregen. Deze kinderen zijn samen met mijn kind van het kastje naar de muur gestuurd!”

“De kinderen gingen over zonder de lesstof te beheersen, omdat ze door hulpverleningsorganisaties niet intensief werden geholpen. Hierdoor zijn ze op het voortgezet onderwijs zelfs drop-outs geworden.”

“Mijn kind heb ik zelf – met álles wat ik kon – de nodige hulp gegeven, om alsnog naar de examenklas te kunnen gaan.”

‘Je hoort ouders smeken voor hulp bij naschoolse opvang’
Het is niet een probleem van de afgelopen jaren, maar ook nu, stelt een ouder die anoniem* wil reageren. “Mijn kind met hoogbegaafdheid krijgt op de basisschool óók niet de nodige aandacht. Dat komt omdat er in die klas ongeveer tien kinderen speciale aandacht nodig hebben. De leraar kampt met te veel druk.”

“Vervolgens zie ik bij de vergadering van de naschoolse opvang dat andere ouders de leiders bijna smeken om hun kinderen met autisme te helpen met huiswerkbegeleiding. Op school lukt dat niet, omdat de expertise ontbreekt.”

Reguliere scholen bieden onvoldoende hulp
Wat klopt aan de uitspraken van minister Wiersma, is dat er steeds meer expertise is op Bonaire om kinderen met autisme te begeleiden, weet Craane. “Er zijn positieve ontwikkelingen, zoals een pilot bij de kinderopvang. Van mavo tot vwo is er een speciale klas voor leerlingen met autisme.”

Maar dat wil nog niet zeggen dat het goed is geregeld, merkt ze. Het gaat juist vaak om problemen waar ouders geen schuld aan hebben. “Sommige kinderen moeten bijvoorbeeld in een kleine groep zijn, in een zeer prikkelarme omgeving en moeten een vaste structuur krijgen. Dat zijn specifieke onderwijsbehoeften waar de school niet aan kan voldoen.”

‘Alleen ouders met geld kunnen een privéschool betalen’ De kennis en expertise voor het speciaal onderwijs is er wel op particuliere school Het Koraal, zeggen ouders. Hoewel deze school is goedgekeurd door de onderwijsinspectie, wordt de school niet door de overheid gesubsidieerd. “Ongelofelijk dat een kind met autisme op Bonaire alleen toegang heeft tot passend onderwijs als de ouders een bovenmodaal inkomen hebben”, aldus ouder en logopedist Marie Craane.“ In Europees-Nederland hebben ouders de keuze om te kiezen voor speciaal onderwijs. Waarom is dat anders voor de Caribische gemeenten?”“Het Koraal is hét voorbeeld van hoe het moet, dus de minister zou die school moeten financieren”, vindt ouder Vanessa Tunk.

‘Minister heeft zich absoluut niet verdiept in eilanden’
Ook Barbara Huveneers heeft het interview met Wiersma gevolgd. Ze heeft twee kinderen met autisme, is opgeleid als leerkracht en is zorgcoördinator in het onderwijs op Bonaire. “Mij is geleerd tot tien te tellen voor ik reageer. Ik zat al bijna op 10.000 en de stoom kwam nog steeds uit mijn oren. De minister heeft zich absoluut niet verdiept in de eilanden.”

“Het is ronduit belachelijk dat ouders moeten bijbetalen zodat hun kind passend onderwijs krijgt. Het is iets waar alle kinderen recht op hebben.”

“In plaats van te investeren in voorlichting, wordt nu kort door de bocht geroepen dat ouders niet openstaan voor hulp. We wonen in een heel kleine gemeenschap, waarin een angstcultuur heerst. De kennis en ervaring in de klas is helaas nog niet overal zover dat ouders ervan uit kunnen gaan dat hun kind inderdaad geen stempel krijgt.”

*Anonieme reacties worden als uitzondering opgevoerd, op de voorwaarde dat de identiteit bekend is bij de verslaggever en eindredactie.