Unkobon: ‘Sociaal ijkpunt helaas geen sociaal minimum’

KRALENDIJK – Consumentenbond Unkobon roept de Tweede Kamer op om de regering tijdens het debat over de voorjaarsnota op vijftien juni te dwingen om voor de bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius een sociaal minimum te garanderen, zoals dat ook voor Europees-Nederland is vastgesteld. Unkobon hoopt op een brede eilandcoalitie ter ondersteuning van deze oproep. 

De partijen van de Centraal Dialoog Bonaire (OLB, werkgevers, vakbonden en KvK) ondertekenden tijdens het recente bezoek aan Bonaire van Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen Carola Schouten, een verklaring waarmee de Centraal Dialoog en het Kabinet Rutte IV zich committeren aan bestaanszekerheid tot het niveau van het sociaal ijkpunt voor onze bewoners. De ambitie is heuglijk, maar helaas volstaat de inzet van het Kabinet niet.  

De bestaanszekerheid van eilandbewoners zal ‘door gelijktijdig te werken aan de verbetering van inkomens, het terugdringen van noodzakelijke kosten en het investeren in flankerend beleid’ vooruitgeholpen worden, zo staat in de verklaring. Een noodzakelijke beweging, na twaalf jaar van uitstel-afstel-beleid, maar helaas voorzien de plannen nog steeds niet in een menselijk en waardig minimum voor onze inwoners. Unkobon begrijpt dat partijen uit de Centraal Dialoog hun handtekening toch hebben gezet, er gebeurt na jaren van stilstand tenminste iets. Maar de consumentenbond roept partijen tegelijkertijd op te blijven wedijveren voor meer.  

Allereerst is een verklaring over ambities om te komen tot een ‘ijkpunt sociaal minimum’ niet hetzelfde als een harde toezegging. Ook andere Kabinetten Rutte spraken al over intenties en ambities, maar resultaat kwam er nooit. Daarom wil Unkobon zich inzetten voor harde afspraken, het liefst in nauwe samenwerking met partijen uit de Centraal Dialoog. 

Helaas is er met de verklaring ook nog steeds geen zicht op een aanvaardbaar en afdoende bestaansminimum voor de Bonairiaanse bevolking. Waar voor Europese Nederlanders een sociaal minimum is vastgesteld, wacht Caribisch Nederland nog steeds. De ongelijke behandeling duurt voort zelfs al zouden alle doelstellingen, zoals in de verklaring geformuleerd, in 2025 worden gerealiseerd. Simpelweg omdat die doelstellingen tekortschieten. Bovendien is het onbeschaafd om schrijnende armoede, voor sommige van onze inwoners de harde realiteit, nog drie jaar voort te laten duren.   

Net als eerdere bewindspersonen blijft ook Minister Schouten de noodzaak van een afdoende sociaal minimum ontkennen. Niet met woorden, maar wel met toekomstig beleid. Keer op keer wordt gerekend met een theoretisch ijkpunt. De berekende en reële kosten van levensonderhoud zijn al jaren 40%-50% hoger dan dat ijkpunt. De ambitie moet dus aangescherpt worden en het tempo moet omhoog. Net als Europese-Nederlanders hebben de inwoners van de bijzondere gemeenten Saba, Bonaire en Sint-Eustatius recht op een menswaardig sociaal minimum. De argumentatie dat voorgesteld beleid wél toereikend zal zijn omdat de kosten van leven op de eilanden door de Regering omlaag geschroefd zullen worden, weerklinkt al vele jaren. Tegelijkertijd ervaart geen enkele bewoner daarvan het resultaat. Dat weet iedereen die op de eilanden boodschappen moet betalen.    

Om met het voorgenomen ijkpunt in 2025 tot een gelijkwaardig sociaal minimum te komen, zullen de kosten in de komende drie jaren gigantisch moeten dalen. Zelfs als er in de jaren 2023 – 2025 geen inflatie is, kan op basis van de kosten in 2022 worden berekend dat die voor een alleenstaande in 2025 met $560 per maand moeten zijn gedaald en voor gehuwden met maar liefst $1.035 per maand. Een gigantische kostendaling dus die absoluut niet wordt bereikt met de voorgenomen subsidie op drinkwater. 

Daarom stelt Unkobon dat juist nu de druk op de regering verder opgevoerd moet. Het ijkpunt is een eerste stap, maar die stap moet versneld worden en bovendien moeten het grotere stappen worden. Unkobon hoopt op een vruchtbare samenwerking met de partijen uit de Centraal Dialoog, gesteund door de eilanders. De consumentenbond laat weten voor iedereen met vragen bereikbaar te zijn.