KRALENDIJK- Momenteel wordt op Bonaire de laatste hand gelegd aan een studie die de basis moet vormen voor het vaststellen van een officieel taalbeleid op het eiland. Dat is nodig, omdat het eiland sinds de ontmanteling van de Nederlandse Antillen, geen taalbeleid meer heeft. 

Bonaire.nu sprak op maandagochtend uitgebreid met Elsmarie Beukenboom, van de Fundashon Akademia Papiamentu en Erik Mijts van de Universiteit van Aruba. Mijts voert, samen met collega’s Nick Faraclas  (Universidat van Puerto Rico) en Ellen-Petra Kester van de Universiteit van Utrecht, het onderzoek op het eiland uit. 

“Het probleem is dat, elke keer als we aandacht vragen bij beleidsbepalers of een Nederlands Ministerie te horen krijgen dat er sinds 10/10/10 geen officieel taalbeleid meer is op Bonaire”, vertelt Beukenboom. 

Het Openbaar Lichaam Bonaire(OLB) zorgde, na gesprekken met onderwijsgedeputeerde Nina den Heijer voor benodigd budget om een studie uit te voeren onder de bevolking. De resultaten van die studie en conclusies die daaruit getrokken kunnen worden, moeten de basis vormen voor een nieuw vast te stellen beleid. 

Instrumenten

Volgens Mijts zijn er, ten behoeve van het onderzoek, diverse instrumenten ingezet. “We hebben een enquête uitgezet, die door zo’n 660 respondenten is ingevuld”. Maar de onderzoekers zijn ook naar scholen toe geweest. Daar hebben studenten middels een zelf-evaluatie ook beoordeeld hoe goed of hoe slecht zij de belangrijkste talen op het eiland beheersen. Hierbij wordt gelet op hoe goed of hoe slecht mensen spreken, schrijven en lezen. 

Binnenkort worden de eerste resultaten van het onderzoek gedeeld met het bestuurscollege, waarna een bredere terugkoppeling naar de samenleving plaats zal vinden.

Gevaar 

Mijts zegt ook dat het onderzoek en het thema belangrijk zijn. “Het gevaar bestaat dat een steeds grotere groep burgers gemarginaliseerd raakt, omdat zij de dominante taal niet beheerst”. Wie volgens Mijts kijkt naar de cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), zal kunnen begrijpen dat het gevaar dat Papiamentu binnen enkele jaren tot een minderheidstaal verwordt, steeds groter is. 

Een opvallend gegeven dat de onderzoekers vaststelden, is dat steeds grotere groepen medewerkers binnen organisaties als het Korps Politie Caribisch Nederland (KPCN) en de Fundashon Marialdal aangeven dat zij een aanzienlijk deel van de werkdag bezig zijn met het over en weer vertalen tussen Papiamentssprekenden en zij die die taal niet beheersen. Hierdoor komen zij aan het eigenlijke werk steeds minder toe. “Dat kan toch niet de bedoeling zijn”, zegt Mijts. 

Als eenmaal duidelijk is hoe de zaken liggen en wat de belangrijkste knelpunten zijn, wil de Fundashon Akademia Papiamentu zich in gaan zetten voor de daadwerkelijke bescherming van de taal. “Zo wordt er met BZK al langer gesproken over het feit dat ambtenaren die naar de eilanden worden uitgezonden in elk geval een basiskennis van het Papiamentu moeten hebben” zegt Beukenboom.