DEN HAAG – Het Nederlandse kabinet werkt aan een modernisering van het sociale zekerheidsstelsel op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba om de bestaanszekerheid van inwoners te versterken. In een brief van 6 december aan de Tweede Kamer worden plannen uiteengezet om de voorzieningen beter aan te laten sluiten op de lokale behoeften. Dit betekent onder andere hogere uitkeringen, een uitgebreider verlofstelsel en nieuwe maatregelen voor werkloosheidssteun.

Een van de belangrijkste veranderingen is de verhoging van uitkeringen zoals de Algemene Ouderdomsverzekering (AOV) en de Algemene Weduwen- en Wezenverzekering (AWW). Deze verhogingen zijn nodig omdat de kosten van levensonderhoud op de eilanden hoog blijven en de inkomens vaak niet toereikend zijn om een waardig bestaan te leiden. Het kabinet streeft ernaar de sociale zekerheid stapsgewijs gelijkwaardiger te maken met die van Europees Nederland.

Daarnaast wordt het verlofstelsel uitgebreid. Werknemers op de BES-eilanden krijgen recht op geboorteverlof en kortdurend zorgverlof. Ook komt er een speciale regeling voor werknemers die een familielid begeleiden bij medische uitzendingen buiten de eilanden. Dit is een belangrijke toevoeging, omdat inwoners voor complexe medische zorg vaak naar ziekenhuizen in de regio of in Europees Nederland moeten reizen. Het kabinet wil hiermee voorkomen dat mensen moeten kiezen tussen werk en de zorg voor een naaste.

Werkloosheidsvoorziening

Een andere grote stap is de invoering van een werkloosheidsvoorziening voor Caribisch Nederland. Waar werkloosheidssteun in Europees Nederland al bestaat, ontbreekt een vergelijkbare regeling nog op de BES-eilanden. Het kabinet werkt aan een voorstel om tijdelijke inkomensondersteuning te bieden aan inwoners die hun baan verliezen. Dit voorstel wordt in 2025 ter consultatie voorgelegd aan de eilandbesturen.

Het kabinet verhoogt uitkeringen om beter aan te sluiten bij de kosten van levensonderhoud op de eilanden. Zo gaat het wettelijk minimumloon vanaf 1 juli 2024 omhoog naar 1750 dollar per maand voor een fulltime baan. Dit betekent een aanzienlijke verbetering voor veel werkenden, die eerder moeite hadden om rond te komen.

Het kabinet erkent dat de uitvoering van deze maatregelen uitdagingen met zich meebrengt. De infrastructuur voor sociale zekerheid op de BES-eilanden is minder ontwikkeld dan in Europees Nederland. Zo ontbreekt er nog een volledige polisadministratie en een goed functionerende basisregistratie van inkomensgegevens. Om deze problemen aan te pakken, zet het kabinet in op verdere digitalisering en betere gegevensuitwisseling tussen overheidsinstanties.

Armoedebestrijding

Naast verbeteringen in het sociale zekerheidsstelsel ondersteunt het kabinet ook lokale armoedeprogramma’s. Op Bonaire wordt gewerkt aan het programma Werken aan Welvaart en Welzijn Bonaire, terwijl Sint-Eustatius inzet op het initiatief Strong Roots. Saba ontwikkelt momenteel een Community Development Plan. Deze programma’s richten zich op armoedebestrijding, schuldhulpverlening en het vergroten van zelfredzaamheid.

Door deze combinatie van hogere uitkeringen, een uitgebreider verlofstelsel en nieuwe werkloosheidsvoorzieningen wil het kabinet de bestaanszekerheid op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba structureel verbeteren. Deze maatregelen zijn onderdeel van een bredere strategie om de levensstandaard op de BES-eilanden dichter bij die van Europees Nederland te brengen.