DEN HAAG – Een Kamermeerderheid wil in 2024 een sociaal minimum op de BES-eilanden instellen. Kamerleden Don Ceder (ChristenUnie) en Jorien Wuite (D66) hebben hiervoor een amendement ingediend dat inmiddels gesteund wordt door CDA, GL/PVDA, SP, PVDD, DENK en lid Gundogan. 

Met de instelling van een sociaal minimum zou er een einde komen aan een jarenlang ontoereikend sociaal minimum op de BES-eilanden.

Op verzoek van de Kamer is vanwege de aanhoudende armoede op de BES-eilanden de Commissie Thodé ingesteld door de regering om het sociaal minimum voor de BES-eilanden te onderzoeken. Afgelopen vrijdag heeft deze haar bevindingen gepresenteerd en concludeert dat het minimumloon en de uitkeringen veel te laag zijn om van rond te komen op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba,

Uit het rapport ‘een waardig bestaan’ blijkt verder dat een derde van de inwoners van de BES-eilanden al jarenlang onder het minimumloon of met een ontoereikende uitkering leeft. Er is een grote kloof tussen wat mensen nodig hebben om een menswaardig bestaan te kunnen hebben en wat ze maandelijks op de rekening krijgen bijgeschreven. De commissie pleit dan ook voor urgentie: ‘De commissie benadrukt met klem dat het vaststellen van het in het rapport opgenomen sociaal minimum geen uitstel meer duldt. Nog meer uitstel betekent aanvaarden dat een deel van de inwoners van Nederland een onwaardig bestaan leidt.’

Simpel

Don Ceder (ChristenUnie): “Het is simpel: inwoners in Caribisch Nederland hebben recht op een toereikend inkomen. Helaas was dat jarenlang niet vanzelfsprekend. Gelukkig is er nu een meerderheid van de Kamer die dit onrecht snel wil rechtzetten. Mensen op de eilanden hebben vaak twee of drie banen en leven zelfs dan nog ruim onder de armoedegrens. Dat is onbestaanbaar. Werk moet lonen. Het is de hoogste tijd dat mensen op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius beschermd worden door een menswaardig sociaal minimum. Hoewel er nog veel gedaan moet worden, zetten we hiermee wel een forse stap richting gelijkwaardigheid.”

Jorien Wuite (D66): “De kosten van levensonderhoud op de eilanden zijn gigantisch. Ik kan het moeilijk verdragen dat mensen hier niet kunnen rondkomen, zelfs niet wanneer zij twee of drie banen hebben. Want dat heeft grote gevolgen. Ouders hebben geen tijd meer om hun kinderen te helpen met huiswerk. Kunnen geen gezond eten kopen. Bouwen schulden, of hebben geen geld om sportlessen voor hun kinderen te betalen. Geen enkel kind mag in armoede opgroeien, zij zijn immers de nieuwe generatie die de eilanden verder dragen. Met dit voorstel zetten we – samen met de ChristenUnie – de grote stap vooruit naar rechtvaardigheid voor de Nederlandse inwoners op Bonaire, Saba en St. Eustatius. Een wettelijk minimumloon, met sociale uitkeringen en aanvullend flankerend beleid om het mogelijk te maken”.

Kosten omlaag

De commissie stelt ook dat naast een inkomstenverhoging, ook de kosten omlaag moeten. Er staan ook adviezen in om te komen tot een stelsel dat uitvoerbaar en rechtvaardig is. Verzocht wordt om steviger beleid rond wonen, vervoer, water, energie, communicatie en het stapelen van kosten te ontwikkelen. De Kamer heeft voor het verkiezingsreces nog een wetgevingsoverleg Koninkrijksrelaties waar mogelijk nog stappen gezet kunnen worden en daarnaast zal er nog een debat gevoerd over verdere opvolging van het rapport Thodé.