PHILIPSBURG – Hoeveel de regeringswissel in Sint-Maarten bij de komst van premier Jacobs kostte weet niemand, maar dat er niet op een miljoen gekeken wordt, werd wel duidelijk in de rechtszaak tussen de overheid en BearingPoint. Eén miljoen gulden moet er – na een kort geding – als voorschot alvast worden overgemaakt, de rest, zo’n twaalf miljoen volgt hoogst waarschijnlijk in de bodemzaak, de volgende stap na het kort geding.

Althans als de regering Jacobs niet wil schikken. En daar lijkt het veel op, als overmorgen op 4 augustus de nieuwe aanbesteding voor een ICT-belastingtraject officieel wordt gesloten. Een weg terug lijkt dan niet meer aan de orde. Een weg die er wel ligt.

BearingPoint zelf noemt het een korte window of opportunity voor het Land Sint-Maarten om dubbele kosten voor de belastingbetaler te voorkomen. Die moet straks én aan BearingPoint schadevergoeding betalen én de rekening voor een nieuwe ICT-leverancier ophoesten.

Maar er lijkt geen politieke wil te zijn om die dubbele kosten te voorkomen. Nu ook op Sint-Maarten in november verkiezingen in zicht zijn, lijkt de regering Jacobs deze aanbesteding alsnog voltooid te willen hebben voordat de verkiezingen zijn gehouden. Noem het afscheidsbeleid. 

Op de blaren

BearingPoint won onlangs een rechtszaak tegen de regering van Sint-Maarten die ging over de schade die het bedrijf leidde als gevolg van het stopzetten van een belangrijk ICT-traject bij de belastingdienst. ‘De overheid is vrij om zaken anders aan te pakken, maar het moet dan wel bereid zijn op de blaren te zitten’, zo luidde vrij vertaald het vonnis van de rechter.

BearingPoint, gevestigd op Curaçao en met een aparte entiteit ook op Sint-Maarten, voert vergelijkbare ICT-projecten uit op Curaçao en in Caribisch Nederland (Bonaire, Sint-Eustatius en Saba). 

Sint-Maarten had onder aanvoering van minister van Financiën Perry Geerlings tijdens het tweede kabinet van Marlin-Romeo gekozen voor BearingPoint om een ‘belastingtransformatieplan’ uit te voeren.

Dat ‘Plan van aanpak Belastingtransformatie Sint-Maarten’ zag in december 2018 het licht en wordt door de ministerraad begin 2019 goedgekeurd. Achtergrond was het vergroten van belastinginkomsten.

De transformatie diende plaats te vinden in twee ‘parallelle trajecten’: de verbetering van het fiscaal stelsel en de transformatie van de belastingdienst zelf, resulterend in een agile state of the art-organisatie.

Vriendjes

Maar het kabinet Marlin-Romeo valt in september 2019 en de opvolgende minister van Financiën in het kabinet van Silveria Jacobs zet in februari 2020 het hele traject on hold. Reden, de Raad van Ministers onder Marlin-Romeo stelt dat er geen besluit was genomen. Er moest eerst duidelijkheid komen.

Met deze redenering maakt de rechter in het vonnis in 2021 korte metten. Er was wel degelijk een ministerraadsbesluit. En dat maakt dat de regering van Sint-Maarten schadeplichtig is. zo bleek in een tweede vonnis vorige maand.

De werkelijke reden dat BearingPoint het project verloor ligt volgens ICT-insiders aan de banden die de nieuwe regering heeft met andere ICT-spelers in de markt. Lokale ICT-spelers. Het is publiek geheim dat nieuwe regeringen nieuwe vriendjes binnen brengen. 

Een van die lokale bedrijven deed bij de vorige aanbesteding ook al mee en kreeg toen in de eerste ronde het voordeel van de twijfel, maar viel in de tweede ronde af omdat ze geen ontwikkelcapaciteit en geen eigen back-office platform hebben. Dat je een gelicenseerde Mictrosoft-leverancier bent is leuk, maar voor dit project niet relevant.

Bemiddeling

Er lijkt in het hele traject alles voor te zeggen om het project opnieuw door BearingPoint te laten uitvoeren. Op Sint-Maarten zijn geen lokale partijen die een project met deze omvang en deskundigheid  kunnen doen. Bovendien sluit het idee van het taxhervormingsplan aan bij Bonaire waar qua ontwikkeling met BearingPoint op mee kan worden gelift. 

Maar bovenal is BearingPoint bereid de schadeclaim op de overheid die waarschijnlijk uitkomt op zo’n 12 miljoen gulden, inclusief rente, in te trekken. Geld dat anders bovenop de al 60 miljoen geraamde kosten van de hele overhaul van de belastingdienst komt. 

Verschillende verzoeken om te bemiddelen tussen overheid en leverancier zijn tot nog toe niet gelukt, ondanks dringende aanbeveling van de rechtbank zelf.

Naast de belastingbetaler op Sint-Maarten gaat ook de belastingbetaler in Nederland veel geld betalen. Twee keer heeft Den Haag financiële steun toegezegd en dan praat je al gauw over tachtig procent van de totale kosten.

Vrijdag

Sint-Maarten kan tot en met vrijdag nog gewoon besluiten tot het intrekken van de huidige aanbesteding. Het uitgangspunt bij het aanbestedingsrecht is immers dat een aanbestedende dienst lopende aanbestedingen te allen tijde eenzijdig af mag breken. 

Verder is de intrekkingsmogelijkheid ook door het Sint-Maarten opgenomen in de stukken van de nieuwe aanbesteding. Het is uit hoofde van good public governance geenszins te laat voor Sint-Maarten om alsnog dubbele kosten te voorkomen in het belang van de belastingbetaler op Sint-Maarten en die in Nederland.