Nieuws van Bonaire

Auke op zondag: Over geschiedenis en corruptie

Het Bestuurscollege zit in de problemen door de aanvraag van een bouwvergunning van projectontwikkelaar EuroParcs voor Sunset Beach Resort. Het oorspronkelijke plan ging uit van vier bouwlagen. Zoals het hoort, want de spelregels op het eiland zijn of waren duidelijk: hoger wordt niet gebouwd. 

Dat een projectontwikkelaar willens en wetens deze spelregel wil veranderen, is bevreemdend. Je weet wat je doet.

Een deel van de bevolking wijst met priemende vinger naar de betrokken gedeputeerde, het gezicht van de UPB, anderen verbazen zich over de rol van de Gezaghebber. Die Gezaghebber doet regelmatig krasse uitspraken over de toekomst van het eiland. Het oogt alsof hij tegen massatoerisme is, tegen de veribizarisering van het eiland. Onduidelijk is waarom zijn woorden nogal haaks staan op zijn daden.

Als gevolg van al deze rare strapatsen gonst het op het eiland over corruptie. Niet dat daar een bewijs voor kan worden geleverd. Maar zoals Alan Greenspan (President van de centrale bank van de VS) zei: Over het algemeen, corruptie steekt de kop op wanneer overheden gunsten kunnen leveren, of iets kunnen verkopen.

Dat corruptie van alle tijden is bewijst de econometrist Jarich Schaap in zijn boek De Piramide van Geluk.* In de eerste hoofdstukken van deze klassieker beschrijft Schaap de oorsprong van geld. Die geschiedenis laat zien dat al vroeg de mens gevoelig is voor hebzucht:

‘De precieze dag is niet te achterhalen, maar op zekere dag werd het ruilen van kip tegen koe, van wortel tegen appel, verstoord.

Rocargo

De gangbare theorie is dat op die dag op de lokale markt de onderhandelingen agressiever waren dan wenselijk en dat een boer vijf kippen tekortkwam om een ruil tot stand te doen komen.

Het schrift was nog onbekend.

Rondkijkend pakte de boer vijf schelpen en meldde dat dit het bewijs was dat de ander nog vijf kippen van hem tegoed had.

Curieus gegeven: de ander accepteerde deze geste. Voor het eerst in de geschiedenis werd een tussenartikel geaccepteerd als ruilmiddel.

Rocargo

Geld was geboren.

Als na verloop van tijd steeds meer mensen de schelp als tussenfase in de ruilhandel accepteren, ontstaat al snel de behoefte aan een bewaarzak (de voorloper van onze portemonnee). Bovendien bleek de schelp kwetsbaar voor vervoer en kwam de vraag naar een bewaarplaats. De eerste bewaarplaats voor schelpen, en daarmee in feite de eerste bank, waar een bewijs voor is gevonden, is een dorp in het noordwesten van Senegal, nabij het hedendaagse Fas Baye.

Het bewijs hiervoor wordt geleverd in een van de plaatselijke volksverhalen waarin een uitbarsting van geweld wordt beschreven tussen veehandelaren en vissers ter plaatse. Uit deze legende kan worden opgemaakt dat een van de vissers als bewaarder was aangesteld en deze zichzelf verrijkte door op het strand schelpen te rapen en te doen alsof ze via ruilhandel verworven waren.

In de loop van de eeuwen is vanuit dit eenvoudige bewaarsysteem een complex instituut ontstaan dat geld als ruim begrip interpreteert.

Dit is op zich niet bijzonder, een algemeen menselijke wet is nu eenmaal: iedere stap wordt gevolgd door een volgende.

Bij het bankieren werd de taak van de bewaarder groter naarmate er meer schelpen kwamen.

Iemand hield een schelp over na een transactie en vroeg om langere termijn bewaring.

De spaarbank was geboren.

Interessant is wat de bankier deed met de extra schelpen die gedurende langere tijd onder zijn hoede bleven. In het boek Ahorrar en Espana van G. Gomez staat een afbeelding van een notariële akte uit 246 na Chr. waarin te lezen is dat het gebruik van schelpen bij de aanleg van tuinpaden letterlijk bedoeld is en niet als financiële transactie gezien mag worden.

Gomez wijst erop dat hiermee subtiel op de kwetsbaarheid van een algemeen vindbaar ruilmiddel wordt gewezen.’

Er is dus niets nieuws onder de zon.

Bron: https://rozenbergquarterly.com/de-piramide-van-geluk-de-financiele-crisis-in-breder-perspectief-inhoudsopgave/

Zie ook: https://bonaire.nu/2022/05/19/heibel-in-bc-bonaire-over-bouwhoogte-sunset-beach-resort/

Auke van der Berg schrijft sinds 2015 op zijn persoonlijke blog Ikki’s eiland waar hij inmiddels ruim 600 verhalen heeft gedeeld. Zijn eerste boek ‘Ikki’s eiland. De horzel van het koninkrijk I.

Deel dit artikel