De programma’s II: GroenLinks, SP, PvdA en ChristenUnie 

(Lees HIER deel 1 waar de programma’s van VVD, PVV, DGG en CDA werden besproken.

Sinds 2010 mogen stemgerechtigden op Bonaire, Statia en Saba, die samen Kieskring 20 vormen, meedoen met de Tweede Kamerverkiezingen. Dat is een van de voordelen als je een openbaar lichaam, oftewel bijzondere gemeente, van Nederland bent.

Als je het voor elkaar krijgt om alle 15.000 stemgerechtigden in Kieskring 20 op jou te laten stemmen, hoef je in Europees Nederland nog maar zo’n 55.000 stemmen te vinden om een zetel in de Tweede Kamer in te nemen. Tenzij partijgenoten nog meer stemmen weten te verzamelen, en met voorkeursstemmen jouw zetel afpakken, dan is alle moeite voor niks geweest.

GroenLinks – Tijd voor een nieuw realisme

We bouwen aan één samenleving, schrijft de voorzitter van de programmacommissie van GroenLinks in de inleidende woorden. Dat getuigt inderdaad van realisme, want er is er maar één.

Al op bladzijde 16 komen we de eerste opmerking over Caribisch Nederland tegen:

Caribisch Nederland gaat in de eigen energie voorzien en wordt een voortrekker in de Cariben. 

Dat is kort, maar krachtig.

Op pagina 63 wordt de armoede op de eilanden aangepakt. Voor Caribisch Nederland wordt een sociaal minimum vastgesteld. Een minimum dat voorziet in een fatsoenlijk bestaan. Toegang tot eerste levensbehoeften, zoals medische zorg, drinkwater en elektriciteit, wordt gegarandeerd. De AOW wordt verhoogd voor iedereen in het Koninkrijk die weinig of geen aanvullend pensioen heeft. Ouderen zonder aanvullend pensioen en met een gat in hun AOW-opbouw omdat ze in Suriname of op het Caribische deel van het Koninkrijk zijn opgegroeid, krijgen een aanvulling op hun inkomen. 

Het hoofdstuk met de kop We vechten tegen racisme en discriminatie op pagina 66 begint met de vaststelling ‘in Nederland bestaat institutioneel racisme’. De partij verbindt hieraan een duidelijke conclusie: ‘Dat is geen fijne boodschap’. Inderdaad.

Er worden excuses voor het koloniale- en slavernijverleden gemaakt. Om bewustwording over ons verleden te vergroten, zet de partij zich in voor een waardig nationaal slavernijmuseum. Ook in het onderwijs komt meer aandacht voor slavernij en ons koloniale verleden. 

Bevrijdingsdag op 5 mei en Keti Koti op 1 juli, wanneer ‘we stilstaan bij het Nederlandse slavernijverleden’, worden nationale feestdagen. 2023 wordt een gedenkjaar van 150 jaar formele afschaffing van de slavernij.

Er komt een eind aan het tweederangs burgerschap in de Caribische gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius. De rechten van Nederlanders in Caribisch en Europees Nederland worden zo veel mogelijk hetzelfde.

Waarbij je je toch even afvraagt wat dat ‘zo veel mogelijk’ betekent.

PvdA – Ons plan voor een eerlijker en fatsoenlijker Nederland

Ook de Partij van de Arbeid maakt van Keti Koti een nationale feestdag. In 2025 gaat het nationaal slavernijmuseum open. Dat museum krijgt in ieder geval bezoek. Alle leerlingen van alle middelbare scholen moeten er namelijk een keer op bezoek.

Een goed functionerende rechtstaat is goed voor de eilanden. Ook is het handig als Caribische Nederland goed samenwerkt met de autonome landen binnen het Koninkrijk. Mocht er een ramp gebeuren staat Den Haag klaar om te helpen. De natuur is prachtig en duurzaam toerisme zorgt dan wel voor inkomen, maar de eilanden moeten niet eenzijdig afhankelijk zijn van die sector. De gevolgen van klimaatverandering worden in de gaten gehouden door de PvdA. 

Een prioriteit is de armoedebestrijding. Zodat huur en boodschappen weer betaalbaar worden. Daarnaast krijgen kinderen speciale aandacht.

SP – Stel een daad

In het eerste hoofdstuk, Een eerlijk land, stelt de SP vast dat het huidige Koninkrijk van Nederland met de autonome landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten dreigt ten onder te gaan aan politieke ruzies en onderling wantrouwen. 

Om daar een eind aan te maken, wil de partij, een nieuwe samenwerking, waarbij wordt afgesproken dat de vier landen gaan samenwerken op basis van gelijkwaardigheid. Probleem opgelost. 

Daarnaast horen de bewoners van Saba, Sint Eustatius en Bonaire bij ons land en verdienen een gelijkwaardig niveau van sociale voorzieningen. Helder.

Opvallend is dat de Socialistische Partij de klassenstrijd van een nieuwe invalshoek voorziet. De partij gaat een ‘kleine klassenstrijd’ voeren. Daarom wil zij dat er maximaal 23 kinderen in een klas zitten.

ChristenUnie – Kiezen voor wat echt telt

De ChristenUnie heeft de laatste twee pagina’s van haar programma gereserveerd voor de zes eilanden, keurig verdeeld in de autonome drie en de BES eilanden.

Het zijn heftige tijden voor het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden volgens de ChristenUnie. In de ‘prachtige landen’ Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn de problemen helaas groot. De al bestaande problemen van armoede, hoge werkloosheid, financiële tekorten en criminaliteit zijn nog meer voelbaar en zichtbaar geworden. Dat komt door orkanen, de crisis in Venezuela en door corona.

Dankzij wederzijdse verbondenheid staan we elkaar bij in het Koninkrijk. We hebben respect voor de eigen taal, cultuur en tradities en blijven investeren in wederzijds vertrouwen en invoelingsvermogen.

De ChristenUnie erkent dat de koloniale band en het slavernijverleden tot op de dag van vandaag hun pijnlijke sporen nalaten. ‘Dat moet een plek houden in het onderlinge gesprek’. Excuses voor de geschiedenis van slavernij in Nederland zijn een eerste stap bij de heling van maatschappelijke wonden; onze samenleving moet het gesprek over het slavernijverleden en de gevolgen voor huidige generaties blijven voeren. 

De ‘omstandigheden’ van de bevolking op Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn verschillend, maar de leefomstandigheden, het vertrouwen en de perspectieven van de bevolking zijn nog niet overal en voor iedereen voldoende verbeterd. De kosten van levensonderhoud zijn hoog en het sociaal minimum is nog steeds niet passend, vindt de ChristenUnie.

De partij zet zich in voor een warme band met Caribisch Nederland: vanuit verbondenheid en met een dienende houding. De ChristenUnie wil duurzame verbetering met oog op de eigenheid en cultuur van de BES-eilanden. De basis is gelijkwaardigheid en respect voor elkaar. Daarom wordt recht gedaan aan het Papiaments en Engels. Die talen worden net als het Nederland, het Fries en de Nederlandse Gebarentaal grondwettelijk verankerd. 

De ChristenUnie gaat de armoede te lijf, het sociaal minimum van normen voorzien en investeren in onderwijs. Goed opgeleide jongeren worden aangemoedigd om na hun studie terug te gaan naar de eilanden.

En alleenstaande moeders kunnen rekenen op extra steun van de partij.

Auke van der Berg schrijft sinds 2015 op zijn persoonlijke blog Ikki’s eiland waar hij inmiddels ruim 500 verhalen heeft gedeeld. Zijn eerste boek ‘Ikki’s eiland. De horzel van het koninkrijk I.

---

Lees ook:

• 
  Auke op zondag: Escalatieladder
• 
  Terug naar Bonaire: Giordano Molina’s reis terug naar Bonaire’s luchthaven
• 
  Auke op zondag: Sperziebonen
• 
  Auke op zondag: Het nieuws
• 
  Krokodil gesignaleerd bij Klein Bonaire