Door Harald Linkels

Kralendijk- De discussie rondom de bestuurlijke ingreep die de Nederlande regering wil plegen op Sint Eustatius, naar aanleiding van de door de zogenaamde ‘Commissie van Wijzen’ geconstateerde bestuurlijke wanorde, geeft ook aanleiding om nog eens kritisch te kijken naar de relatie tussen Nederland en de door Nederland bestuurde BES-eilanden.

Dat bleek uit de gisteren gehouden vergadering van de Vaste Kamercomissie voor Koninkrijksrelaties. Diverse leden van de Kamercomissie wezen op het feit dat de ‘Commissie van Wijzen’, nadrukkelijk ook melding maakt van steken die Nederland heeft laten vallen. Daarbij werd relatief vaak verwezen naar het gebrek aan visie aan Nederlandse zijde over de relatie met de BES-eilanden en naar hetgeen eigenlijk wordt nagestreefd voor Bonaire, St. Eustatius en Saba.

“Ik vind het belangrijk om te benadrukken dat het rapport van de commissie van wijzen niet alleen verbeteringen benoemt die op Sint-Eustatius moeten worden doorgevoerd, maar ook wijst op de maatregelen die aan de Nederlandse zijde moeten worden getroffen”, aldus Antje Diertens namens D66. “We moeten kritisch kijken naar onze eigen rol hierin. De commissie van wijzen spreekt van veel oud zeer en het niet nakomen van beloften door Europees Nederland. Zo zouden rapporten te lang blijven liggen, is er geen niveau vastgesteld voor sociale voorzieningen, is het meerjarenplan niet uitgevoerd, was er te veel repressie en te weinig contact en wordt politieke desinteresse van departementen genoemd. Volgens het rapport was er sprake van een uitwisseling van standpunten op papier en op afstand”, aldus het D66 lid van de vaste Kamercommissie.

Ook CDA Tweede Kamerlid Joba van Den Berg deed hierover een duit in het zakje. “In het rapport wordt nadrukkelijk door de commissie van wijzen benoemd dat ook Nederland wel het een en ander te verwijten is in zijn opstelling. Het ontbreken van een visie wordt genoemd. Er staat ook: we hangen er een beetje bij maar we zijn geen onderdeel van het plan. Er worden verschillende bestuurlijke suggesties gedaan, door de Raad van State en door de commissie van wijzen, voor een nieuwe situatie, misschien niet alleen voor Sint-Eustatius maar ook voor Saba en Bonaire”, aldus Van Den Berg. Van den Berg wil graag voor de zomervan Staatssecretaris Knops een reactie van Knops vernemen over suggesties die door de ‘Commissie van Wijzen’ is gedaan over de relatie met de BES-eilanden.

Liesbeth van Tongeren, Tweede kamerlid voor Groen Links toonde zich al evenzeer kritisch over de rol van Nederland. “Ook ik heb me eerder uitermate verbaasd, ook in gesprekken met ambtenaren, over de chaotische aansturing vanuit Nederland. Zoals ook in het rapport van Franssen staat, ligt het er toch een beetje aan of een hoge ambtenaar er interesse in heeft. Ik noem de enorme eisen die we opleggen aan zo’n kleine groep mensen, de moeilijke aansturing die wij zelf georganiseerd hebben en het feit dat we het vanuit Nederland flinke tijd hebben laten doormodderen. Dat vind ik echt reden voor een forse hand in eigen boezem. Laten we hiervan leren dat we dat niet nog een keer zo laten ontstaan!”, aldus Van Tongeren.

Het inzetten van de bestuurlijke maatregel op Sint Eustatius, die door diverse leden van de Vaste Kamercommissie werd beschreven als een ‘nucleaire optie” lijkt eindelijk zaken in beweging te gaan brengen voor alle drie de BES-eilanden als het gaat om de relatie met Nederland. Overigens zijn de geluiden van de ‘Comissie van Wijzen’ niet nieuw. De “Commissie Spies” legde eerder ook de vinger op een aantal zere plekken. De Commissie Spies evalueerde de uitkomsten van de relatie tusssen Nederland en de BES-eilanden, 5 jaar na de ontmanteling van de Nederlandse Antillen per 10/10/10.

Een veel gehoorde klacht op de eilanden is dat ook met het rapport van de Commissie Spies door Nederland heel weinig is gedaan. Daar lijkt nu, mede door de gerezen situatie op Sint Eustatius, eindelijk verandering in te gaan komen.