DEN HAAG – Het Nederlandse kabinet heeft in een brief aan de Tweede Kamer uiteengezet welke stappen Den Haag wil zetten om de armoede in Caribisch Nederland aan te pakken, in lijn met de aanbevelingen van de Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland. Ondanks de inzet van deze maatregelen blijft een langetermijnperspectief voor verdere inkomensverhoging en kostenverlaging van levensonderhoud uit.

De Nederlandse overheid heeft in haar reactie op het rapport over het sociaal minimum in Caribisch Nederland zowel instemming als voorbehouden geuit. De bewindsvrouwen Schouten en Van Huffelen zijn het eens met de aanbeveling om het minimumloon en de sociale uitkeringen te verhogen om de bestaanszekerheid te verbeteren. Als maatregel zijn het minimumloon en de uitkeringen per 1 januari al 2024 verhoogd, en er is een verdere verhoging gepland voor 1 juli 2024.

Ook stelt het kabinet ook in 2024 € 1 miljoen beschikbaar ter ondersteuning van het lokale armoedebeleid van de openbare lichamen.  

Het kabinet heeft, vooruitlopend op de adviezen van de Commissie, met Prinsjesdag 30 miljoen euro voor 2024 (en 32 miljoen euro structureel vanaf 2025) gereserveerd voor het verbeteren van de koopkracht en het bestrijden van armoede in Caribisch Nederland. In lijn met het advies van de Commissie zet dit kabinet deze middelen in om de inkomens te verhogen en kosten van levensonderhoud te verlagen.  

In 2024 wordt de energietoelage voor minimahuishoudens gecontinueerd, net als de aanvullende subsidie voor het vaste elektratarief. De subsidie voor het vaste tarief van het drinkwater en de subsidie voor internet zijn in 2024 verhoogd. Het kabinet maakt daarnaast ook in 2024, middels een specifieke regeling passend bij de Caribische context, gratis schoolmaaltijden mogelijk.

Er is structureel € 700.000 voor openbaar vervoer op de eilanden beschikbaar gesteld en de Voedselbank Bonaire krijgt er in 2024 één ton extra bij waarmee de jaarlijkse bijdrage vanaf 2024 structureel € 300.000 wordt.

De overheid ondersteunt de aanbeveling om kinderopvang toegankelijker en betaalbaarder te maken voor huishoudens met lage inkomens. Het BES(t) 4 kids-programma is hier een voorbeeld van, gericht op het verbeteren van de kwaliteit en toegankelijkheid van kinderopvang.

Per 1 januari 2024 heeft het kabinet in lijn met het advies de kinderbijslag fors verhoogd. De kinderbijslag is met circa 90 dollar per kind per maand omhooggegaan naar respectievelijk 225, 218 en 225 dollar op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. 

Daarmee ligt het bedrag omgerekend flink hoger dan de bedragen voor de Algemene Kinderbijslagwet in Europees Nederland. Dat is te verklaren, omdat er in Caribisch Nederland een inkomensafhankelijke kindregeling ontbreekt, zoals we voor Europees Nederland het kindgebonden budget kennen.  

De minister en staatssecretaris zijn het eens met de noodzaak van een integrale aanpak van armoede, waarbij verschillende ministeries en lokale overheden samenwerken. Hiervoor zijn bestuurlijke afspraken gemaakt en financiële middelen vrijgemaakt.

Voorbehoud

Hoewel de overheid het belang van bepaalde aanbevelingen erkent, zoals de uitbreiding van sociale woningbouw en het verbeteren van openbaar vervoer, zijn er voorbehouden wat betreft de uitvoerbaarheid en financiering. De overheid benadrukt dat elke maatregel haalbaar en betaalbaar moet zijn binnen de begroting.

Schouten en Van Huffelen zijn terughoudend met het rechtstreeks overnemen van bepaalde Europese normen en richtlijnen voor Caribisch Nederland. Dit vanwege de unieke sociale en economische context van de eilanden. De overheid streeft naar maatwerkoplossingen die passen bij de lokale situatie.

Hoewel er voorbehouden zijn over de schaal en financiering, ondersteunt de overheid het verhogen van het aantal sociale huurwoningen door middel van de ‘Woondeal’ en intentieverklaringen met lokale overheden.

Er is budget toegewezen voor de ontwikkeling van openbaar vervoer op de eilanden, hoewel de uitvoering en de vorm nog verder uitgewerkt moeten worden.

De overheid ondersteunt de ontwikkeling van schuldhulpverlening, ondanks het ontbreken van een wettelijke basis. Er wordt geïnvesteerd in het opzetten van effectieve schuldhulpverleningsprogramma’s.

• lees hier de hele Kamerbrief