KRALENDIJK – Kritieke kwesties zoals woningtekort, hoge huurprijzen, armoede, en het gebrek aan schuldhulpverlening zijn urgente problemen die onmiddellijke aandacht en actie vereisen. Dat zeggen Reinier van Zutphen, de Nationale ombudsman, en zijn strategisch Adviseur Internationaal, Stephan Sjouke. Kortgeleden waren beide op bezoek op een deel van de eilanden.

“Bonaire, Sint-Eustatius, en Saba zijn als bijzondere gemeenten onderdeel van Nederland. Wij zijn er voor alle inwoners die problemen hebben met de Nederlandse overheid. Dit geldt dus ook voor de BES-eilanden”, aldus Van Zutphen. 

Van Zutphen benadrukt dat er op Bonaire grote problemen zijn rondom wonen. “Er zijn te weinig woningen voor jonge mensen en voor oudere mensen. Ook is de huur daar heel hoog. Voor een tweekamerwoning betaalt je op Bonaire ongeveer $ 1.700 per maand. Dat is meer dan de helft van je inkomen.”

En daarmee is volgens de ombudsman gelijk een link gelegd naar het tweede probleem: armoede en schulden. “Er zijn veel inwoners met schulden op de eilanden. Er is geen schuldhulpverlening. Daar moet verandering in komen. En niet alleen door een wet op schuldhulpverlening in te voeren, maar ook door voldoende ondersteuning te regelen.’

Stephan Sjouke voegt hieraan toe: “De hoge kosten voor levensonderhoud zijn een ander belangrijk punt. Bovendien kunnen scholieren vaak de kosten voor vervoer tussen huis en school niet betalen, wat hun dagelijks leven beïnvloedt. Deze realiteit onderstreept de noodzaak van onze inzet en adviezen.”

Aruba

Bij Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, de andere autonome landen in het Koninkrijk, is de rol van de ombudsman anders. Curaçao en Sint-Maarten hebben een eigen ombudsman. En ook Aruba blijft niet achter. Daar zal binnenkort ook een eigen ombudsman starten. 

“Ik ben daar erg blij mee. Samen met de ombudsmannen van Curaçao en Sint-Maarten zeggen we al jaren dat het heel belangrijk is dat er ook een ombudsman voor Aruba komt. En dat hebben we nu eindelijk voor elkaar gekregen.”

Van Zutphen was vroeger rechter bij het gemeenschappelijk hof van justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba. Reflecterend op zijn tijd als rechter in de regio, merkt hij op: “Mijn ervaringen daar hebben me een diep begrip gegeven van de lokale samenleving en problematiek. Dit helpt mij enorm in mijn huidige rol als ombudsman.”

Armoede

De Nationale ombudsman zegt aanzienlijke vooruitgang te hebben geboekt in het adresseren van armoede en het vaststellen van een sociaal minimum. “Het is niet alleen een kwestie van geld”, benadrukt Van Zutphen, “maar ook van het opzetten van een adequaat systeem voor huisvesting, onderwijs, zorg en sociale steun”.

Van Zutphen uit zijn trots over de impact van hun rapport uit 2020 over Caribische studenten: “Dankzij ons rapport zien we nu concrete verbeteringen bij hogescholen en universiteiten in Nederland, met betere voorbereiding en ondersteuning voor Caribische studenten.”

De inzet van de Nationale ombudsman in Caribisch Nederland benadrukt de noodzaak van een geïntegreerde aanpak om de levensomstandigheden van de inwoners te verbeteren. Dit vereist samenwerking tussen lokale en Nederlandse autoriteiten en een diep begrip van de unieke uitdagingen waarmee deze gemeenschappen worden geconfronteerd.