AMSTERDAM – De Nederlandsche Bank biedt excuses aan voor haar rol in het trans-Atlantische slavernijverleden. Ook neemt De Nederlandse Bank maatregelen om de doorwerking van het slavernijverleden in het heden te helpen verminderen voor de direct betrokkenen. Het gaat om maatregelen in Nederland, Suriname en het Nederlands Caraïbisch gebied.

Het excuus komt op de Dag van de Emancipatie, waarbij de slavernij wordt herdacht in Nederland.

De Nederlandse Bank biedt excuses aan na enkele maanden van reflectie op het onderzoek naar haar slavernijverleden én vele gesprekken met mensen die een stem hebben in het hedendaagse debat hierover. Een interne en externe klankbordgroep hebben ondersteuning geboden in dit proces.

Betrokkenheid bij het slavernijverleden
Op 9 februari heeft De Nederlandse Bank erkend dat haar organisatie betrokken was bij slavernij in de jaren 1814 – 1863. Zo is het geld waarmee de Nederlandse Bank opgericht werd, voor een deel verdiend met slavernij. Bovendien waren haar bestuurders persoonlijk betrokken bij slavernijhandel.

Daarbij verdedigden velen het bestaan en het voortbestaan ervan. En later negeerden velen lang de gevolgen van slavernij. Bij de afschaffing van slavernij betaalde De Nederlandse Bank in opdracht van het Ministerie van Koloniën compensatie uit aan voormalige plantage-eigenaren. Hier zaten ook bestuurders van De Bank bij.

Erkenning en verwerking
De Nederlandse Bank schrijft in haar persverklaring dat het streeft naar financiële stabiliteit en duurzame welvaart voor iedereen. Voor De Bank betekent dat ook dat iedereen kansen krijgt om mee te doen in de maatschappij. Door slavernij zijn achterstanden gecreëerd die moeilijk zijn in te halen, volgens De Nederlandse Bank.

Voor de gedachtevorming over excuses en de te nemen maatregelen heeft De Nederlandse Bank belangrijke inzichten verworven uit de vele gesprekken met grassroots organisaties, maatschappelijke organisaties, wetenschappers en nazaten van slaafgemaakten. Ook heeft De Nederlandse Bank gesproken met een interne en een externe klankbordgroep.

Uit al deze gesprekken komt volgens De Bank duidelijk naar voren hoe belangrijk het is om excuses te maken. “De erkenning van het leed en het aanbieden van excuses zijn essentieel voor een heilzame verwerking van het slavernijverleden. En belangrijk om verder te kunnen gaan. Voor alle mensen die nu de gevolgen dragen van het slavernijverleden.”

Maatregelen

Het gaat De Nederlandse Bank om maatregelen die passen bij haar rol in de samenleving en die van betekenis kunnen zijn voor de mensen die de gevolgen van slavernij tot de dag van vandaag ervaren. “De maatregelen moeten passend, betekenisvol en proportioneel zijn. De Bank gaat daarom niet over tot financiële compensatie voor geleden schade uit het verleden. Een besluit over compensatie is niet aan ons, maar aan de overheid.

De Nederlandse Bank neemt de volgende maatregelen:

• De Bank start een fonds voor meerjarige projecten die de doorwerking van het slavernijverleden helpen verminderen. Projecten die direct impact hebben op het dagelijks leven van de hierdoor geraakte mensen, op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg en kennisdeling. Voor dit fonds zal De Nederlandse Bank vijf miljoen euro uittrekken voor de komende tien jaar. Toekenning van gelden uit het fonds zal op aanvraag gaan. De Nederlandse Bank is nu bezig het fonds te ontwikkelen. Vanaf het moment dat aanvragen mogelijk zijn, maakt De Bank dit bekend. Daarbij ondersteunt De Nederlandse Bank waar nodig groepen of instanties die een aanvraag willen doen.
• Daarnaast trekt De Nederlandse Bank voor eenmalige bijdragen aan projecten vijf miljoen euro uit. Het gaat hier om initiatieven met bijvoorbeeld een educatief karakter, zoals het Nationaal Slavernijmuseum en het bijbehorende kenniscentrum.
• De Nederlandse Bank gaat ook intern aan de slag om diverser en inclusiever te worden, bijvoorbeeld door meer in te zetten op diversiteit bij werving en selectie, stages, traineeships en promoties.
• De Nederlandse Bank gaat bovendien meer openheid geven over haar verleden in het gerenoveerde gebouw aan het Frederiksplein. Dat doet DNB ook aan de hand van haar kunstwerken. DNB wil haar kunstcollectie diverser en inclusiever maken.
• De Nederlandse Bank gaat door met historisch onderzoek.
• Via haar jaarverslag zal De Nederlandse Bank verantwoording afleggen over de voortgang van de maatregelen.

ijkpunt, geen eindpunt

De Nederlandse Bank zegt vandaag niet alleen voor woorden te kiezen, maar ook voor daden. ‘Dit moment is voor De Nederlandse Bank een belangrijk ijkpunt, geen eindpunt. Het slavernijverleden van De Nederlandse Bank geeft een blijvende opdracht aan de organisatie om bij te dragen aan het verkleinen van achterstanden en aan de ontwikkeling van een meer inclusieve samenleving en een meer inclusieve De Nederlandse Bank-organisatie.’

---

• Lees hier de volledige speech die Klaas Knot heeft gehouden op Keti Koti, dat vandaag in Amsterdam plaats vindt.
• Lees hier de verantwoording van de externe klankbordgroep over hun bijdrage aan het proces van de afgelopen maanden.