In deze wekelijkse column geeft huisarts en medisch manager bij Zorggroep BES,Wouter van Kempen, informatie over diabetes en een gezonde levensstijl.

Door Wouter van Kempen

METEN IS WETEN

Patiënten met een chronische ziekte, zoals diabetes, moeten regelmatig gecontroleerd worden. Zorggroep BES zorgt ervoor dat iedere diabetespatiënt minimaal 4 keer per jaar wordt gezien. Daarvoor hebben wij 4 gespecialiseerde verpleegkundigen (GVK) in dienst, die in alle praktijken van de huisartsen spreekuur doen voor de diabetespatiënten, tenzij ze onder controle zijn van de specialist. In dat geval zullen deze mensen meestal naar de diabetespoli van FM gaan. 

Bij die controles wordt natuurlijk eerst gevraagd hoe het gaat. Zijn er klachten? Worden de medicijnen goed verdragen? Is het gelukt om af te vallen? Hoe gaat het met het dieet? Zijn er problemen op seksueel gebied, want dat zien wij dikwijls bij diabetespatiënten. Er wordt naar de voeten gekeken en naar de ogen. Hierover in latere afleveringen meer.

Dan worden er metingen gedaan. En daar gaan we nu eens wat uitgebreider naar kijken. Allereerst gaat het om de glucose (bloedsuiker). Het glucosegehalte in het bloed kan bepaald worden door middel van één druppeltje bloed uit de top van een vinger (zie plaatje) of in het laboratorium van Bon Lab of lab FM. In dat geval wordt er bloed genomen uit een ader van de arm. Veel diabetespatiënten zullen thuis zelf een meter hebben. Soms wordt deze vergoed door de zorgverzekeraar. Helaas zijn er nu 2 soorten glucosemeters in gebruik.

1. De Amerikaanse meters, vaak van het merk Freestyle. Deze meet de bloedsuiker in mg/dl
2. De Europese (Nederlandse) meters, bijvoorbeeld van het merk Accu-Check en deze meten in mmol/l. En deze laatste waarden worden tegenwoordig overal gehanteerd, bij de huisarts, de specialist en bij de GVK’s. 

Dit is wel verwarrend en onhandig, maar we zitten nu in een overgangsfase, dus we moeten er mee leven. Voor de duidelijkheid zal ik hieronder beide waarden vermelden!

Wat is een normale bloedsuikerwaarde? Het maakt wel uit of iemand nuchter is of al gegeten heeft.

Bloedsuikerwaarde – nuchter geprikt (acht uur daarvoor niets gegeten of gedronken behalve water):

• Onder de 6,1 mmol/l – 110 mg/dl                              geen diabetes
• Tussen de 6,1 en 6,9 mmol/l – 110 en 124 mg/dl    vóórfase van diabetes
• Boven de 6,9 mmol/l – 124 mg/dl                              diabetes

Bloedsuikerwaarde – niet nuchter geprikt (zo’n anderhalf tot twee uur na een maaltijd, op het moment dat er het meeste bloedsuiker in het bloed zit):

• Onder de 7,8 mmol/l – 140 mg/dl                              geen diabetes
• Tussen de 7,8 en 11 mmol/l – 140 en 198 mg/dl    vóórfase van diabetes
• Boven de 11 mmol/l – 198 mg/dl                               diabetes

Veel meters hebben een kleine meetafwijking. De getallen achter de komma kunnen in werkelijkheid dus wat lager of hoger zijn.

Voor mensen die al de diagnose diabetes hebben gekregen is een bloedglucose NUCHTER tussen       4,5 en 8 mmol/l (81 en 144 mg/dl) het beste. Daarmee blijft het risico op lichamelijke gevolgen van diabetes zo klein mogelijk: complicaties zoals problemen met ogen en nieren. Na het eten gaat uw bloedsuiker omhoog. Een goede bloedsuiker voor 2 uur na het eten is: lager dan 9 mmol/l. (162 mg/dl).

Wat zijn de verschijnselen van een te hoge bloedsuiker?

Een te hoge bloedsuiker (glucose) kan klachten geven zoals:

• Dorst, droge tong
• Veel plassen
• Moeheid, slaperigheid
• Veel jeuk
• Vaker ontstekingen, zoals blaasontsteking
• Erectieproblemen

Tekenen van een ernstig verhoogde bloedsuiker zijn:

• Steeds zwakker worden
• Sufheid (of zelfs coma)
• Moeilijk (snel en/of diep) ademen
• Uitdroging, braken

De bloedsuiker kan ook te laag zijn.

Bij gezonde mensen is dat meestal geen probleem. Men kan wel een beetje slap of moe zijn. Na het eten of drinken verdwijnt dat gevoel weer.  

De bloedsuiker is te laag als deze onder de 3.5 mmol/l (63 mg/dl) komt.
Een te lage glucose noemen we hypoglykemie (een hypo).
Een te lage bloedsuiker kan gevaarlijk zijn bij mensen met diabetes. Er is snel actie nodig. 

Wat zijn de verschijnselen van een hypo?

Mogelijke klachten van een lage bloedsuiker zijn honger, zweten, hartkloppingen, gapen, duizeligheid, hoofdpijn, humeurig zijn, verward zijn.   

Doe bij deze klachten het volgende:

Drink een groot glas frisdrank (géén light) leeg of een glas water met limonadesiroop/een lepel suiker erin geroerd. Of neem ± 6 tabletten druivensuiker. 

Eet daarna ook nog extra koolhydraten, bijvoorbeeld een boterham.

Is uw bloedsuiker na 20 minuten toch nog onder de 3,5 mmol/l (63 mg/dl) Bel de huisarts!

In de volgende afleveringen gaan we dieper in op de test HbA1c, het cholesterolgehalte en ook veel meer over de weegschaal en het BMI

Zorggroep BES
Kaya Amsterdam 25 C
Tel:+599 717-0476