Auke op zondag: Van een roos en een landhuis
Het is een van de meest gebruikte quotes uit de wereldliteratuur. Shakespeare laat Juliet zeggen dat het niet om de naam gaat. ‘O, wees een andere naam. Wat zegt een naam? Een roos zou toch niet minder lekker ruiken als je haar met een ander woord benoemde?’ Romeo en Juliet zijn verliefd, maar een huwelijk stuit op bezwaren omdat de twee families niet bepaald goed op kunnen schieten.
Op het eiland is er veel rumoer over de plannen met Plantage Bolivia. De aanschaf van het gebied, tien procent van het eiland, zorgt iedere keer opnieuw voor veel discussie. Vooral nu uit de definitievere plannen van de familie Breemhaar, de kopers van het gebied, blijkt dat de bouw van sociale huurwoningen is verdwenen.
Aan de ene kant zijn er mensen die vinden dat je blij mag zijn dat iemand het gebied wil ontwikkelen, aan de andere kant zijn er mensen die zich zorgen maken over de gevolgen voor de natuur. Die natuurliefhebbers maken zich ook druk over het feit dat het plan de ziel van het eiland definitief aantast. De plannen zijn nl. nogal groots en meeslepend. Zo te lezen komen er duizend woningen. Met de bijbehorende infrastructuur.
Voor een eiland dat al kreunt onder de toename van het aantal inwoners, al dan niet tijdelijk, lijkt deze extra groei belastend. Nu al is bijvoorbeeld de woningnood groot onder de lokale bevolking. De nieuwkomers kunnen zich prijzen veroorloven waar de lokale Bonairiaan alleen maar van kan dromen.
De geschiedenis van de plantage begint met de eerste bewoners van het eiland. In grotten vind je inscripties die meer dan 750 jaar geleden zijn aangebracht. In de koloniale tijd was de plantage onderdeel van het systeem van staatsplantages.
Dat de familie Breemhaar het gebied heeft omgedoopt tot Landhuis Bolivia oogt alsof men het beladen begrip Plantage heeft willen vermijden. Tenminste dat schreef een bozige meneer mij vorige week. Die verdacht de familie van het uit willen gummen van de geschiedenis.
Tot troost voor die meneer is het misschien goed om erop te wijzen dat landhuizen en plantages niet los van elkaar gezien kunnen worden. Landhuizen worden ook wel plantagehuizen genoemd. Tegen het einde van de negentiende eeuw, begin twintigste eeuw kwam veel grond in handen van kooplieden en andere rijkaards.
De eigenaren bouwden een landhuis op de plantage. Sommigen woonden er permanent, anderen alleen in het weekeinde. Die laatste categorie liet dan een opzichter door de week in het huis wonen. Want er moest natuurlijk wel toezicht op de werkzaamheden worden gehouden.
De mogelijke poging om de geschiedenis te witwassen door middel van een naamswijziging voor het Breemhaar-project is daarom niet helemaal geslaagd. Ook aan de term Landhuis kleeft de donkere bladzijde van de geschiedenis.
‘Wat zegt een naam? Plantage gaat niet beter klinken als je haar met een ander woord benoemd.’
Auke van der Berg schrijft sinds 2015 op zijn persoonlijke blog Ikki’s eiland waar hij inmiddels ruim 500 verhalen heeft gedeeld. Zijn eerste boek ‘Ikki’s eiland. De horzel van het koninkrijk I.