Caribisch Netwerk | Marit Severijnse

Al jaren klagen inwoners dat er op Bonaire te veel en te grote hotels zijn gebouwd. Voor verschillende politieke partijen wordt de overlast door toerisme een belangrijk onderwerp bij de komende verkiezingen.

Het wordt met de jaren drukker op straat door toerisme. Dat er grote hotels worden gebouwd, is ook een doorn in het oog voor veel inwoners. De kust raakt vol bebouwd, het wordt nog drukker op het eiland en de hotels passen niet bij de architectuur van het eiland, is de veelgehoorde kritiek. Als klap op de vuurpijl: er worden steeds meer woningen verhuurd aan toeristen, terwijl er een woningtekort is op het eiland.

Drukte en overlast door toerisme wordt een ‘belangrijk thema’ bij de komende verkiezingen, zeggen oppositiepartijen van Bonaire zoals Demokrat/PDB en M21. Over een half jaar, in maart 2023, kiezen inwoners van Bonaire, Saba en Sint-Eustatius een nieuwe eilandsraad.

“We zijn richtingloos vergunningen aan het uitgeven”, vindt eilandraadslid Desirée Coffie (M21). “Hoe komen we op het idee om hotels te maken in de bebouwde kom, waar huizen moeten komen? Waarom houden we hotels niet in de sector die bestemd is voor hotelbouw? Er is gewoon geen visie.”

‘Waar blijft de eigenheid van het eiland?’
“De hotels lijken meer alsof ze horen in een ander land, niet op een tropisch eiland”, is een van de reacties op straat. Coffie is het eens met die kritiek. “Waar blijft de eigenheid van het eiland zelf? Eerst vond ik het best mooi sporadisch zo’n modern gebouw ertussen, maar nu ze met duizenden zijn hier geeft het een ander beeld.”

Coffie wil dat er duidelijk beleid komt voor hoe nieuwe hotels eruit moeten zien, zodat ze nog passen bij de architectuur op Bonaire. “Laatst was ik op een zeilboot en mijn kin hing op mijn borst van de teleurstelling hoe ik de kust zag; allemaal nieuwbouw. Eerst vond ik het best mooi met sporadisch zo’n modern gebouw ertussen. Maar nu ze met duizenden zijn hier, geeft het een ander beeld.”

“Misschien kan in een bouwvergunning worden meegenomen om alstublieft de voorgevel te laten kloppen met onze architectuur. Dat we daar iets van Bonaire in terug kunnen vinden.”

‘Handhaving gebeurt niet of niet op tijd’
Demokrat-leider Clark Abraham vindt dat er onvoldoende wordt gelet op bouwvergunningen en de lokale regels voor hotels. “Er wordt niet gehandhaafd”, zegt Abraham.  “Het functioneert niet. Want als dat wordt gedaan, gebeurt dat niet op tijd. Dat veroorzaakt heel veel problemen, zoals willekeur.”

Coalitiepartij MPB heeft juist het idee dat er vooruitgang is. “We zijn bezig met nieuwe criteria voor bouwvergunningen. Vorig jaar hebben we een besluit aangenomen om niet zomaar meer door te blijven bouwen”, zegt partijleider Tjin Asjoe. “Maar je hebt bouwvergunningen die lopen en je moet rekening houden met een transitie-proces. We zijn nu in afwachting van een nieuw ruimtelijk ontwikkelingsplan.”

De lokale bestuurders zouden niet transparant zijn over de toeristische verblijven, vindt Abraham. “We vragen in de eilandsraad constant: hoeveel kamers komen erbij? Hoeveel extra kamers staan in de planning? Ze weten het niet.”

‘Kwalitatiever toerisme? Dat wordt op Bonaire niet gevoeld’
Het bestuur (MPB en UPB) op Bonaire wil een ander soort toerisme: minder massa-toerisme en minder budget-toeristen. Zij willen juist meer bezoekers trekken die veel geld op het eiland uitgeven. Hotels moeten daarom duurder en luxer.

Volgens Abraham (Demokrat) is op Bonaire daar nog weinig van te zien. “Momenteel zijn wij het tegenovergestelde van wat het plan had willen bieden. Er wordt constant gezegd dat we voor kwaliteit gaan, maar voor 900 dollar hebben mensen al een ticket en 9 dagen inclusief verblijf bij een resort. Mijn God! De overheid moet namens de samenleving ook het product Bonaire bewaken. Dat gebeurt nu onvoldoende.”

‘Verandering kost nou eenmaal tijd’
Coalitiepartij MPB deelt de ongeduld van de oppositiepartijen. “Verandering kost nou eenmaal tijd, het is een transitie”, zegt partijleider Elvis Tjin Asjoe. “Maar op een gegeven moment moet het [de bouw van grote hotels, red.] wel stoppen.”

Op de bouw van hotels wordt volgens Tjin Asjoe nu veel strenger toegezien vanuit de bijzondere gemeente. “We hebben de hakken in het zand gezet voor het vergunningstraject van bijvoorbeeld Sunset Beach Resort. We zeiden: 250 kamers op zo’n kleine oppervlakte is not done.”

Drie sterren-hotels worden chique boutique-hotels
Een ander plan van het gemeentebestuur is om duurdere boutique-hotels te maken van drie sterren-hotels. Wat Coffie (M21) betreft kan dat beter eerst als proef worden gedaan. “Waarom beginnen we niet eerst met gewoon één vier of vijf sterren-hotel om te kijken hoe dat gaat? Ik vind dat we een veel te groot risico nemen door ons alleen hierop te richten.”