DEN HAAG – De Papiamentse taal op Bonaire komt in Nederland nog niet in aanmerking voor bescherming zoals bijvoorbeeld het Fries. De Nederlandse regering wil dat graag, maar volgens een advies van de Raad van State is dat juridisch nog niet mogelijk.

Voorwaarde voor opname is dat moet worden voldaan aan een groot aantal eisen die zijn vastgelegd in het Europees Handvest inzake regionale talen en minderheidstalen.

Dat Handvest is bedoeld om deze talen te beschermen. Hiervoor bestaan twee beschermingsregimes. Voor het reguliere beschermingsregime staan regels in Deel II van het Handvest. Hiermee worden algemene beginselen en doelen voorgeschreven voor het behoud van de talen.

Een land kan er ook voor kiezen een taal extra te beschermen door specifieke maatregelen te nemen op bepaalde beleidsterreinen, zoals onderwijs en rechtspraak. Als een land daarvoor kiest, dan moet het 35 maatregelen uit Deel III van het Handvest van toepassing verklaren.

Nederland heeft dit eerder gedaan voor het Fries in Friesland. De regering wil dat nu ook doen voor het Papiaments op Bonaire. Daarvoor moet Nederland dus 35 maatregelen uit Deel III van het Handvest uitkiezen en van toepassing verklaren op Bonaire. maar Den Haag wil daarvoor geen extra wet- en regelgeving invoeren. De maatregelen uit het Handvest moeten dus passen bij wat op dit moment al op Bonaire kan, aldus de Raad van State.

Na bestudering van de lijst met maatregelen komt die tot de conclusie dat het minimumvereiste van 35 maatregelen niet wordt gehaald. Op bepaalde punten sluiten de maatregelen die de regering van toepassing verklaart niet aan bij de bestaande regelgeving of praktijk op Bonaire.

Op andere onderdelen blijkt uit de toelichting bij de goedkeuring van het verdrag onvoldoende dat het gebruik van het Papiaments echt wordt bevorderd. Op weer andere onderdelen licht de regering onvoldoende toe hoe bepaalde maatregelen uit het Europees Handvest worden uitgevoerd.

Nieuwe inventarisatie

De Raad van State adviseert om voorlopig af te zien van de erkenning van het Papiaments op Bonaire onder Deel III van het Handvest en te volstaan met toepasselijk verklaren van Deel II van het Handvest.

Om het Papiaments op Bonaire alsnog ook onder de werkingssfeer van Deel III van het Handvest te brengen, adviseert de Raad om eerst nader te inventariseren welke, minstens 35 realistische maatregelen van toepassing kunnen worden verklaard, gelet ook op bestaande regelgeving en de praktijk.

Wel is het nu al mogelijk om het Handvest op Bonaire van toepassing te verklaren, waarbij Papiaments onder het reguliere beschermingsregime van Deel II van het Handvest valt.