DEN HAAG – De situatie op de vuilstortplaats Lagun op Bonaire heeft de aandacht van het Rijk, en Nederland zou bestuurlijk kunnen ingrijpen als blijkt dat er sprake is van taakverwaarlozing door de lokale overheid. Dat beleidskader wordt op dit moment gehanteerd door de Rijksvertegenwoordiging voor Caribisch Nederland.

Door middel van een escalatieladder, kan Nederland een juridische interventie plegen als de situatie niet verbetert. Bonaire bevindt zich momenteel in fase twee* van deze interventieladder, wat betekent dat Nederland informatie opvraagt en valideert bij het bestuur van Bonaire.

Deze fase omvat het verzamelen van gegevens door bijvoorbeeld inzage in archieven en documenten en het voeren van overleg met het OLB. Wanneer de toezichthouder vaststelt dat er sprake is van taakverwaarlozing, kan hij besluiten om over te gaan naar fase drie van de interventieladder, waarbij actief toezicht wordt toegepast.

Ernstig

Het probleem ligt bij de afvalverwerking van het eiland, die volgens een rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) onvoldoende functioneert. Het inspectierapport concludeert dat de situatie op Lagun ernstig, urgent en complex is, met risico’s voor zowel milieu als volksgezondheid.

In reactie op deze bevindingen heeft het Bestuurscollege van Bonaire stappen ondernomen, zoals het opleggen van maatregelen aan afvalbedrijf Selibon NV, dat verantwoordelijk is voor de stortplaats. Hierbij gaat het om tijdelijke verbeteringen, zoals de opslag van gevaarlijke stoffen en de bestrijding van aanhoudende ondergrondse branden.

Het bestuur van Bonaire werkt aan korte-, middellange- en langetermijnoplossingen, waaronder de inzet van een speciale programmamanager en de samenwerking met Nederlandse deskundigen. Zo krijgt Bonaire ondersteuning van de Omgevingsdienst Nederland, Rijkswaterstaat en Afvalzorg Nederland om de situatie op Lagun te stabiliseren en duurzame oplossingen te realiseren.

De beleidsaanpak bij vermeende taakverwaarlozing kent een precedent Sint Eustatius, waar Nederland eerder ingreep bij het lokale bestuur vanwege bestuurlijke tekortkomingen. In dat geval leidde het beleid tot een langdurige overname van het bestuur door Nederland om stabiliteit en hervormingen te bewerkstelligen.

Op Bonaire kan de Rijksvertegenwoordiging, indien nodig, dezelfde route volgen en juridische maatregelen treffen om de noodzakelijke veranderingen door te voeren, zij het dat dat – anders dan op Sint Eustatius – gelimiteerd zal zijn tot de afvalproblematiek op het eiland.

* in een eerdere versie van dit artikel stond dat het proces zich in fase drie bevond. Dat is niet juist en gecorrigeerd in de tekst.