THE BOTTOM – De landingsbaan op Saba heeft het record als de kortste gebruikt voor commerciële passagiersvluchten ter wereld. Maar hoe is het om naar het kleine eilandvliegveld te vliegen? Luc Pieters deed het en schreef erover op de website simpleflying.com.

Als je mensen die denken iets van luchtvaart te weten, vraagt ​​om een ​​luchthaven te noemen met regelmatige passagiersvluchten vanaf een zeer korte landingsbaan, hoor je waarschijnlijk dezelfde paar luchthavens.

Tenzing-Hillary Airport , gelegen in Lukla, Nepal, met een lengte van 527 meter, is waarschijnlijk de eerste keuze van de meeste mensen. Gustaf III Airport op het eiland St Barthelemy zou een goede tweede worden, met een baan van 646 meter lang. Maar deze start- en landingsbanen zijn relatief ‘lang’ in vergelijking met de kleine landingsbaan op het eiland Saba.

Met een lengte van slechts 400 meter heeft Juancho E Yrausquin Airport officieel de kortste landingsbaan ter wereld beschikbaar voor commercieel gebruik. De landingsbaan heeft drie klifranden boven de zee, met de vierde zijde omsloten door hoge heuvels. In feite is de bruikbare landingsbaanlengte, gezien de verplaatste drempels aan beide uiteinden, maar 385 meter.

Flat Point

Het concept van een luchthaven op Saba wordt toegeschreven aan de Nederlander Remy de Haenen, die eerder in 1946 verschillende landingen had gemaakt in een watervliegtuig voor de haven van Fort Bay op het eiland. Nadat hij Saba vanuit de lucht had onderzocht, identificeerde De Haenen Flat Point als de ideale locatie voor de luchthaven van het eiland.

Het land werd in slechts een paar weken ontruimd en geëgaliseerd, waardoor de Haenen op 9 februari 1959 een vliegtuig op het eiland kon landen. Bijna de hele bevolking van het eiland was aanwezig om getuige te zijn van de gedenkwaardige gebeurtenis.

Na die eerste landing mocht de Haenen echter geen verdere landingen op het eiland maken tot 1962, toen het ontbreken van een luchthaven een groot politiek probleem werd. Twee politici in het parlement van de Nederlandse Antillen, Claude Wathey en Juancho Irausquin, steunden de bouw van een luchthaven en lobbyden bij de Nederlandse regering voor financiering.

De Nederlandse regering stelde vervolgens 600.000 gulden beschikbaar om een ​​luchthaven op het eiland te bouwen als onderdeel van een breder driejarenplan voor de Bovenwindse Eilanden. Na de bouw van de luchthaven werd een tweemotorige Piper PA-23 Apache het allereerste vliegtuig dat landde op de nieuw geasfalteerde landingsbaan, bestuurd door George Greaux.

Opening

De luchthaven begon officieel op 24 juli 1963. Helaas stierf Irausquin het jaar voor de opening. Zijn weduwe werd echter uitgenodigd om het lint door te knippen tijdens de officiële openingsceremonie van de nieuwe luchthaven die naar hem vernoemd was op 18 september 1963.

George Greaux richtte in 1961, samen met verschillende andere investeerders, Windward Islands Airways, ook bekend als Winair, op. Het duurde tot december 1962, na de levering van een Dornier Do-28-vliegtuig met zes zitplaatsen dat korte start- en landingsmogelijkheden bood voor Winair om te beginnen met regelmatige passagiersdiensten tussen Saba en Sint Maarten.

De dienstverlening begon toen Winair in 1965 de Havilland Twin Otters met 18 zitplaatsen begon te exploiteren. De luchtvaartmaatschappij is nog steeds de enige lijndienstmaatschappij op de luchthaven en gebruikt zowel Twin Otters als Britten Norman Islanders op vluchten naar de kleine luchthaven op het eiland.

Postzegel

Landingsbaan 12/30 is precies 400 m lang. Vliegtuigen kunnen vanuit beide richtingen landen, afhankelijk van de windrichting en -snelheid. Landen op de landingsbaan van Saba wordt door sommige piloten die daar vliegen wel eens vergeleken met het landen van ‘een vogel op een postzegel’.

Vliegtuigen kunnen de landingsbaan op- of afrijden via de enkele taxibaan die grenst aan de landingsbaan met het kleine platform voor het terminalgebouw. Vliegtuigen volgen de landingsbaan terug en maken 180 graden bochten voordat ze aan hun startrun beginnen.

Landen op Saba gaat gepaard met een steile afdaling met een late flare, waardoor de luchtsnelheid wordt verlaagd tot over de drempel, met maximale remming zodra de wielen de landingsbaan raken.

Take-offs zijn even spectaculair en vereisen een zekere mate van pilootvaardigheid. Het maximale motorvermogen wordt toegepast voordat de remmen worden losgelaten, in de stijl van een vliegdekschip, waarbij het vliegtuig naar voren wordt gelanceerd totdat het opstijgt en over het water aan het uiteinde van de landingsbaan klimt.

Gezien de lengte van de landingsbaan moet Saba een van de weinige luchthavens ter wereld zijn waar een sterkere wind de operaties daadwerkelijk ten goede komt. Volgens de Aviation Safety Network-website zijn er, ondanks de korte landingsbaan en de vele gevaren, sinds de opening geen incidenten of ongevallen op de luchthaven geweest.

Winair blijft de enige lijndienst op de luchthaven, met regelmatige diensten tussen het eiland en St. Barts, St. Maarten en St. Eustatius. De luchtvaartmaatschappij exploiteert ook chartervluchten naar het grootste nabijgelegen eiland Antigua. Vluchten naar de internationale luchthaven op Sint Maarten duren ongeveer 15 minuten.

Andere operators die op charterbasis naar Saba vliegen, zijn onder meer Windward Express, SXM Airlines en Anguilla Air Services, die allemaal verschillende STOL-compatibele vliegtuigen gebruiken . De luchthaven verwerkte in 2019 vóór de pandemie ongeveer 31.000 passagiers en verwacht dit jaar nog meer.