De waarde van het leven op Bonaire -Door Adnan Hassan

Er vloeit bloed in de straten van Bonaire. Op een klein eiland met minder dan 25.000 inwoners zijn in amper 10 dagen tijd twee verkeersdoden onder fietsers gevallen.

Je huis uitstappen op Bonaire om je op de weg te begeven, mag geen doodvonnis betekenen. Voor te veel bewoners is dat al wel het geval geweest. De reden is geen ‘act of God’. Het is natuurlijk de schuld van roekeloze chauffeurs. Maar uiteindelijk gaat het om falen van de overheid.

De veiligheid van burgers zekerstellen is de belangrijkste taak van een overheid. Maar Bonaire schiet hierin schromelijk tekort. Als een ‘bijzondere gemeente’ van het Koninkrijk der Nederlanden is de aansprakelijkheid voor falen ver te zoeken. Het falen begint bij het lokale bestuur op Bonaire, maar raakt uiteindelijk ook de verantwoordelijke autoriteiten op nationaal niveau en hun vertegenwoordiging op Bonaire. Géén van deze partijen heeft gezorgd voor een doeltreffend beleid als het gaat om verkeersveiligheid op het eiland.

Bij nietsdoen is de vraag die gesteld moet worden: Hoe waardevol is een leven eigenlijk op Bonaire? Zouden twee dode fieters -in tien dagen tijd– elders in het Koninkrijk geen verontwaardiging veroorzaken? Zou er geen maatschappelijke vraag naar verandering zijn? Zouden politici, beleidsmakers en bureaucraten zich niet uitputten om in elk geval mogelijke maatregelen te opperen? Waarom gebeurt dat hier niet? Van waar die oorverdovende stilte? Is een leven op Bonaire minder waard dan in de rest van Nederland?

De doden onder ons

M.G. zat in zijn rolstoel op weg naar huis op Bonaire na de kerkdienst, toen hij werd aangereden en gedood door een auto. Deze raakte hem met zo’n kracht dat zijn spullen meer dan 300 meter waren verspreid rondom de plaats van het ongeval. M.G. was zeer geliefd op het eiland en stond bekend om zijn grote hart en heette ‘Mr. Fix It’. Mensen merkten op dat als er trottoirs bestonden die toegankelijk waren voor gehandicapten en in goede staat waren, hij mischien nog zou leven. Maar er werd geen enkele actie ondernomen.

T.S. zat in de vroege ochtend in haar kleine auto aan de noordkant van Kralendijk. Een automobilist raakte haar met zo’n snelheid dat haar auto rondtolde en tegen het trottoir werd gesmeten. Kort daarna stierf ze. Ze was een zachtaardig en intelligent persoon, en stond bekend als iemand met een goed hart, als een toegewijde moeder en echtgenote. Mensen merkten op dat als er wat voorzichter werd gereden en de snelheidsregels werden nageleefd, zij het ongeluk had kunnen overleven. Maar er veranderde niets.

P. B. reed vroeg op eerste kerstdag op de fiets en deed waar hij van hield, vrienden ontmoeten voor een ochtendrit op zondag. Hij werd met zo’n kracht geraakt door een automobilist op Kaya Korona dat zijn schoen van zijn voet werd gerukt en de fiets verfromfraaid achterbleef. Hij overleed ter plekke en de chauffeur had niet eens de compassie in zijn lijf om te stoppen voor zijn slachtoffer. P. B. had een hart van goud, hield van Bonaire en had zich toegewijd aan het populair maken van de fietssport op het eiland. Zijn motto was: “Dare to Bike.”

In reactie op de tragische dood van P.B. merkten sommige mensen op dat fietsers niet op bepaalde wegen van Bonaire zouden moeten rijden en dat het eiland niet geschikt is om te fietsen. Deze waarschuwing om het fietsen te vermijden werd -ironisch genoeg- gegeven op een eiland dat deel uitmaakt van het Koninkrijk der Nederlanden – één van de grootste fietslanden ter wereld, waar kinderen zelfstandig naar school kunnen gaan, naar hockeywedstrijden en balletlessen, zonder dat ouders zich zorgen hoeven te maken of ze wel weer thuis zullen komen.

Waarom zijn veiligheid op straat en opties voor openbaar vervoer niet beschikbaar voor inwoners van Bonaire? Zijn wij zo anders dan de rest van de Nederlanders?

De pijn die we voelen

Ik kende M.G., T.S. en P.B. persoonlijk. Elke keer dat deze dodelijke ongevallen plaatsvonden, zag ik pijnlijke rouw om het verlies van een dierbare, maar ook zuchten van berusting. Velen spreken over de noodzaak van betere trottoirs, betere wegen, speciale fietspaden en handhaving van snelheidsregels. Maar er veranderde niets. Men zag de gebruikelijke dingen: Tranen en symbolische gebaren om ons collectief medeleven uit te drukken. Maar verder was er vooral handenwringen over wat er zou moeten gebeuren, gepaard met tal van excuses waarom dingen hetzelfde blijven.

De doden werden geprezen. De dagen werden weken. De weken tot jaren. En uiteindelijk is er niets veranderd. Zeker niet snel genoeg om nieuwe verkeersdoden te voorkomen.

Mislukking

Op Bonaire kunnen gehandicapten over het algemeen niet veilig met hun rolstoel de deur uit; ouders kunnen niet veilig met een kinderwagen over straat; oude mensen kunnen niet veilig lopen zonder letsel op te lopen; fietsers lopen groot risico op letsel omdat er geen fietspaden of stroken zijn; scooters zijn niet veilig om dezelfde reden dat fietsen dat niet zijn; en -natuurlijk- is er nog altijd geen openbaar vervoer.

De beste manier om je op Bonaire te verplaatsen is met de auto en vrachtwagen. De afhankelijkheid van deze twee gas- en brandstofverslindende opties is ironisch, zeker gezien de focus die de overheid nu legt op natuurbehoud, duurzaamheid en het milieu. Bovendien wordt de impact van deze voertuigen zwaarder naarmate hun aantal toeneemt.

Het ergste is dat we brandstofsubsidies hebben aangeboden als een manier om de nadelige gevolgen van stijgende brandstofprijzen tegen te gaan, in plaats van ons te concentreren op het onderliggende probleem: Het ontbreken van openbaar vervoer en veilige fiets en wandelpaden.

Ondertussen groeit Bonaire op onverantwoorde wijze. OVERontwikkeling, OVERbevolking en OVERtoerisme gaan door, met weinig aandacht voor de strategische richting van het eiland. Wanneer wordt er actie ondernomen?

M.G, T.S. en P.B. hebben de prijs betaald voor onze collectieve nalatigheid met hun leven. Hoeveel bloed moet er nog vloeien over onze wegen voordat iemand actie zal ondernemen om de status quo te veranderen? Wanneer gaan we onze beleidsmakers verantwoordelijk stellen voor de mislukte verkeersveiligheidsstrategie? Wanneer krijgen we trottoirs voor rolstoelgebruikers, kinderwagens en voetgangers? Wanneer wordt een veilige situatie gecreerd voor fietsen op Bonaire? Wanneer hebben we een alternatief voor alleen auto’s en vrachtwagens?

Onthoudt: het volk krijgt de leiders die ze verdienen. En we krijgen de misdaden die we toestaan.

Wanneer grijpt Den Haag in als Kralendijk ons in de steek laat? Wanneer kunnen we veilig de straten van Bonaire op gaan en het niet als een potentieel doodvonnis zien? Wanneer is de veiligheid op Bonaire gelijk aan die in andere gemeenten in het Koninkrijk der Nederlanden?

Wanneer wordt het leven op Bonaire even waardevol als in de rest van het Koninkrijk der Nederlanden?

—————————-

Door Adnan Hassan, oprichter van het Bonaire Future Forum, een initiatief van Stichting BIG Ideas. Hij pleit voor veilig fietsen op Bonaire en voor verantwoorde groei op Bonaire. Hassan was voorheen lid van de Raden van Bestuur van de Wereldbankgroep in Washington D.C. en is momenteel lid van de adviesraad van het Amsterdam Institute of Finance in Nederland. Hij is inwoner van Bonaire en is getrouwd binnen één van de oudste families op het eiland.