Door Caribisch Netwerk | John Samson

DEN HAAG – Bonaire, Saba en Sint-Eustatius moeten zo snel mogelijk hulp gaan bieden aan inwoners met problematische schulden. De Tweede Kamer heeft dinsdag een motie hierover aangenomen. 

Deskundigen op de eilanden vermoeden dat vooral armere huishoudens schulden hebben. In Caribisch Nederland leeft gemiddeld 40 procent van de inwoners onder de armoedegrens, het minimale bedrag dat je nodig hebt om van te kunnen leven.

Volgens de PvdA en ChristenUnie moet er snel meer hulp komen vanuit Den Haag. “Ik weet dat dit een taak is van de eilanden zelf”, zegt Kamerlid Attje Kuiken (PvdA). “Maar toch vraag ik me af of het niet verstandig is om te kijken of je samen met de eilanden een vorm van schuldhulpverlening op zou kunnen zetten.”

Bijna de hele Tweede Kamer heeft voor de motie gestemd. Alleen Forum voor Democratie en PVV stemden tegen. De opdracht aan het kabinet is om samen met bestuurders van de eilanden schuldhulpverlening te gaan opzetten.

Schulden op de eilanden op de eilanden komen mensen op verschillende manieren in de schulden, zien experts: Armere huishoudens kopen vaak hun boodschappen op krediet. En dat doen ze bij de relatief duurdere buurtsupermarkten. Om rekeningen te betalen, wordt op de eilanden vaak geld geleend bij familie of vrienden.Ook werkgevers moeten vaak hun werknemers uit de brand helpen met een voorschot op hun salaris. De maand erop komen veel van hen opnieuw in problemen, omdat ze dan minder loon krijgen.Hoewel het niet mag, wordt er informeel leningen aangegaan bij winkels. Vaak tegen veel hogere rentetarieven dan een bank zou vragen.Dit zijn de punten die ervaringsdeskundigen en het onderzoeksbureau Regioplan benoemen. Betrouwbare cijfers zijn er niet, omdat er veel informeel geleend wordt op de eilanden.

Volgens staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties) wordt er op dit moment binnen het kabinet gewerkt aan ‘een aantal voorstellen’. Mogelijk gaan die later deel uitmaken van het Bestuursakkoord van Bonaire. 

Wie is verantwoordelijk voor schuldhulp?
De staatssecretaris benadrukt dat de bestuurders op de eilanden zelf verantwoordelijk zijn om inwoners met schulden te helpen. Dat geldt ook al voor de gemeenten in Europees Nederland.

Het kabinet wil helpen meedenken, maar niet zeggen hoe en wanneer de eilanden dat moeten doen. “Dit is natuurlijk een eilandelijke taak. Laat ik dat vooropstellen”, zegt Knops. “Anders wordt het weer Den-Haag-bepaalt-wat-u-moet-doen.”

Onlangs heeft een aantal maatschappelijk werkers uit Bonaire, Saba en Sint-Eustatius trainingen gevolgd en is er een speciale conferentie gehouden.

“Kortom, de lijnen lopen. Maar dit kan absoluut nog beter dan wat er nu is”, aldus Knops. 

Onderzoek 
De Nationale Ombudsman onderzoekt momenteel hoe de drie Caribische gemeenten omgaan met mensen die in armoede leven en schulden hebben. Ook bij het innen van belastingen wordt gekeken of er voldoende rekening wordt gehouden met persoonlijke situaties.