Door René Zwart©

Saba – Beschermde diersoorten zoals de Sabaanse zwarte leguaan, roodsnavel keerkringvogel, de grote kwartelduif, de Audubons pijlstormvogel, de sidderspotlijster, de ongevaarlijke red-bellied racer slang, de kolibries en vleermuizen, maar ook de bergmahonie, de vele soorten orchideeën en varens, en de artefacten van Mary’s Point en Plum Piece hebben een beschermde status gekregen in het nieuwe nationaal park Mount Scenery op Saba.

Sinds een paar maanden heeft de bijzondere Nederlandse gemeente Saba een nieuw natuurpark van 350 hectare dat ongeveer een kwart van het eiland beslaat. Het gebied heeft een rijke variëteit aan natuur: droog tropisch woud, tropisch regenwoud en nevelwoud. Het park aan de noordkant van het eiland heeft ongerepte natuur en kent een enorme biodiversiteit. De zee rondom Saba heeft al veel langer een beschermde status als onderwaterpark.

Ruig gebied

Het natuurpark ligt in een ruig, bijna onbegaanbaar gebied dat gekenmerkt wordt door zeer steile hellingen en diepe ravijnen. Daardoor is er nagenoeg geen bebouwing. Wel bestaat er enige kleinschalige, duurzame landbouw. Ook nieuwe initiatieven zijn onder de nieuwe beschermde parkstatus mogelijk. De eigenaren die stukken land in het park bezitten behouden hun rechten: het blijft hun eigendom.

Het park wordt gemanaged door de Saba Conservation Foundation, samen met de lokale archeologische stichting, de Saba Archeological Center (SABARC), die voor het archeologische erfgoed in het park zal zorgen. Het natuurpark heeft niet alleen een grote natuurlijke en culturele waarde, maar ook een aanzienlijke economische waarde gezien de belangrijke rol die ecotoerisme speelt op en rondom de 887 meter hoge slapende vulkaan Mount Scenery, officieel het hoogste punt van Nederland.

Mary’s Point ruïnes

Een bijzonder gedeelte van het nationaal park is het verlaten dorpje Mary’s Point dat 80 jaar geleden ontruimd werd omdat het te afgelegen en geïsoleerd lag, er erosiegevaar en gebrek aan water was. De ruïnes van de funderingen van 13 huizen, kleine stukjes landbouwgrond en een oude regenbak zijn nog steeds zichtbaar. Ook liggen in het gebied de unieke opgravingen bij Plum Piece waar archeologen resten van nederzettingen van Archaïsche Indianen hebben gevonden. Dit zijn de oudste opgravingen uit de Archaïsche periode van Saba en mogelijk van het hele Caribisch gebied.

Met de oprichting van het nationaal park wil Saba de natuur en het culturele erfgoed in dit bijzondere gebied beschermen en het tegelijkertijd ook de economische kansen benutten voor ecotoerisme en kleinschalige, duurzame landbouw. Bescherming van de natuur is ook belangrijk gezien het toenemende aantal toeristen dat de Mount Scenery beklimt en andere wandeltochten rondom onderneemt. Soms nemen toeristen planten mee zoals orchideeën en varens. Het is vanaf nu verboden om planten en artefacten mee te nemen uit het park en dieren te storen of op ze te jagen.

Financiering

Drie projecten zijn in uitvoering of zijn dit jaar uitgevoerd om het nationaal park Mount Scenery op te zetten voor een totaal bedrag van 855.000 dollar, gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de Europese Unie. Als onderdeel van deze projecten zijn de wandelpaden schoongemaakt, verbeterd en met nieuwe treden en relingen uitgerust. Bij Mary’s Point zijn informatieborden geplaatst en er zijn informatieve folders over het verlaten dorpje. Er is een managementplan geschreven. In 2019 worden twee parkrangers opgeleid, worden de wandelpaden verder verbeterd en worden er opgravingen gedaan nabij Mary’s Point.