Den Haag – Het lokaal verbouwen van land- en tuinbouwproducten in Caribisch Nederland draagt niet bij aan het verlagen van de kosten van levensonderhoud. Hoewel dat genoegzaam bekend is in politiek Den Haag kondigde het kabinet eind vorige maand in zijn reactie op het rapport over het bestaansminimum niettemin aan lokale productie te willen inzetten als wapen tegen armoede. Staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken voerde daarbij onder meer de hoge kosten van import als argument aan. Dat klinkt niet onlogisch want overzees transport, strenge controles en uit- en invoerheffingen zijn van invloed op wat de consument in de supermarkt voor zijn versproducten betaalt.

Eén ministerie verder weet men echter dat lokaal produceren op de BES-eilanden helemaal niet tot lagere prijzen leidt. Sterker nog, de kostprijs kan wel eens hoger uitpakken dan van versproducten die uit de regio of zelfs uit de VS en Europa worden geïmporteerd. Dat blijkt uit onderzoek naar de prijsontwikkeling in Caribisch Nederland dat de bureaus Ecorys en Curconsult vorig jaar in opdracht van het ministerie van Economische Zaken hebben uitgevoerd.

De uitkomsten publiceerden zij in een lijvig rapport, maar de passages over de voor- en nadelen van lokale productie versus import zijn kennelijk niet tot Van Ark en haar coördinerende collega Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties doorgedrongen. Anders hadden zij geweten dat de onderzoekers afrekenen met de veronderstelling dat lokaal produceren tot goedkopere producten zou leiden. ,,Het kost mogelijk meer dan het oplevert”, is de conclusie. De onderzoekers zien overigens wel andere maatschappelijke voordelen zoals extra lokale werkgelegenheid en de geringere afhankelijkheid van externe aanvoer.

Het advies van Ecorys aan zowel het ministerie van Economische Zaken als de eilandbesturen is wel te blijven investeren in projecten om fruit, groenten en vlees lokaal te produceren, maar dat heel goed te monitoren op kosteneffectiviteit. Het onderzoeksbureau waagt zich niet aan een voorspelling over de levensvatbaarheid van agrarische activiteiten op de eilanden. De bestaande projecten zijn niet in staat op eigen benen te staan, hebben ze geconstateerd. Ondanks subsidie uit Den Haag zijn de resultaten bovendien teleurstellend.

Om lokale productie te stimuleren zou kunnen worden gedacht aan het heffen van importtarieven en/of het bieden van fiscaal voordeel aan lokale producenten. Voor staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken was de conclusie meteen al bij de presentatie van het rapport helder: ,,Lokale productie is niet de structurele oplossing om de hoge prijzen terug te dringen.”

Op 13 september debatteert de Tweede Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties met Van Ark en Knops over de uitkomsten van het onderzoek naar het bestaansminimum in Caribisch Nederland en de reactie van het kabinet daarop.