DEN HAAG – Armoede is de dagelijkse realiteit in Caribisch Nederland en helaas merken de inwoners van Caribisch Nederland de inzet van het kabinet nog niet genoeg in de portemonnee, erkent staatssecretaris Alexandra van Huffelen in haar reactie op het rapport van de Nationale Ombudsman en Kinderombudsman: Caribische kinderen van de rekening.

De Nationale ombudsman, de Kinderombudsman en andere organisaties vragen al langer aandacht voor armoede op de Caribische eilanden. En het is nog steeds nodig, zo blijkt opnieuw uit de gesprekken die de ombudsmannen en hun onderzoekers voerden met alleenstaande ouders en kinderen. Eerder is onderzoek gedaan naar armoede onder ouderen en jongvolwassenen in Caribisch Nederland.

Daarin beschrijven de Ombudsman en Kinderombudsman de knelpunten die Caribisch-Nederlandse alleenstaande ouders en hun kinderen ervaren als zij rond of onder de armoedegrens moeten leven. En wat de effecten zijn van armoede op de opvoeding, zowel voor deze ouders zelf als voor hun kinderen.

In algemene zin zegt Van Huffelen dat met de middelen uit het coalitieakkoord het kabinet een grote financiële stap zet, waarmee een structurele impuls wordt gegeven aan bestaanszekerheid voor de inwoners in Caribisch Nederland, door zowel de inkomenspositie te verbeteren als in te zetten op terugdringen van de hoge kosten van levensonderhoud.

De staatssecretaris heeft de aanbevelingen van de Ombudsmannen besproken in de interdepartementale werkgroep Jeugd, een samenwerking tussen verschillende ministeries en de drie openbare lichamen, onder coördinatie van Binnenlandse Zaken.

Toegang tot Hulpverlening

Een van de aanbevelingen ziet toe op een meer integrale aanpak bij de toegang tot hulpverlening, met focus op kinderen. Maar volgens de staatssecretaris is daar al sprake van.

“De drie openbare lichamen werken aan een meer integrale aanpak van de hulpverlening. Op elk eiland zijn er door de openbare lichamen teams ingericht met sociaal (maatschappelijk) werkers voor het bieden van laagdrempelige ondersteuning bij problemen op verschillende leefgebieden, zoals opvoeden, financiën en zelfredzaamheid.

Maar de staatssecretaris erkent dat de verschillende teams nog in ontwikkeling zijn. “Met name op de Bovenwinden ervaren de openbare lichamen dat het ingewikkeld is om personeel voor deze teams aan te trekken en te behouden.

Schuldhulpverlening

De Ombudsmannen constateerden dat er is bijna geen ondersteuning is in de vorm van alimentatie en/of schuldhulpverlening voor alleenstaande jonge ouders en hun kinderen.

Maar schuldhulpverlening is volgens Van Huffelen een eilandelijke taak, waarbij het ministerie van Sociale Zaken financiële en beleidsinhoudelijke ondersteuning levert. Met voorbeelden van initiatieven op dit gebied op de drie eilanden geeft de staatssecretaris aan dat er wel degelijk iets gebeurt op dit gebied.

“Structurele inzet op het aanpakken van schulden maken we onderdeel van de
bestuurlijke afspraken tussen Rijk en openbare lichamen, ook gezien de focus van de openbare lichamen op het bestrijden van armoede. Het door de openbare lichamen uitvoeren van de bijzondere onderstand kan hierbij ook aan de orde komen, zoals dat op Saba nu gaat gebeuren.”

Tegelijkertijd wordt er, volgens van Huffelen vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid gewerkt aan het wetsvoorstel preferent maken kinderalimentatie, met als doel meer financiële zekerheid voor kinderen van gescheiden ouders met schuldenproblematiek.

Kinderopvang

De Ombudsmannen bepleiten gratis kinderopvang op de eilanden. Voor bepaalde groepen ouders is de huidige eigen bijdrage te hoog en kinderopvang is niet beschikbaar in de avonden en/of weekenden.

Die mogelijkheid komt er volgens de staatssecretaris. “In het wetsvoorstel Kinderopvang BES is opgenomen dat voor ouders die het niet kunnen betalen, de ouderbijdrage door het openbaar lichaam kan worden vergoed. Voor deze groep ouders is kinderopvang daarmee gratis.”

Het wetsvoorstel zal in de loop van 2022 aan de Kamer worden aangeboden. In het wetsvoorstel Kinderopvang BES is ook de mogelijkheid voor flexibele opvang opgenomen. Met flexibele opvang wordt de opvang gedurende de avond en nacht en gedurende het weekend bedoeld.

• lees hier de reactie op alle aanbevelingen