Door Caribisch netwerk | Marit Severijnse

KRALENDIJK – De overheid van Bonaire moet kijken hoe ze het gaan doen met de prijzen, want als het zo blijft stijgen, kunnen we niet meer eten’’, zegt Lydia Alberto. Bewoners klagen over producten die amper meer te betalen zijn, zoals yoghurt, kaas, vis en bepaalde soorten groenten en fruit.

Begin 2020 begon de overheid met een prijzenstop, maar in de praktijk betekent dat volgens Wietze Koopman, voorzitter van consumentenbond Unkobon, weinig. “Het betekende gewoon dat ze alle winkels ingingen en prijzen opschreven, maar die zijn nooit gepubliceerd.’’

_{Tekst gaat verder onder de video}

De verhoging van het minimumloon van 10 procent begin dit jaar haalt bijna niets uit doordat alles op Bonaire duurder is geworden.

Ook supermarkten weten niet wat er precies gebeurt met prijscontroles
“We horen er na afloop niks over’’, geeft supermarkt eigenaar Roland Schalker toe. “Op de website van de overheid staat dat ze een lijst hebben waar je je aan moet houden, maar die is nergens te vinden’’, vertelt hij. Ook supermarktmanager Philip Winkel vroeg zich af wat er eigenlijk met de prijzen wordt gedaan.

“Toen ik dit laatst vroeg, zei de gemeente dat het meer is om te kijken naar de prijs van producten in het algemeen. Ik kan je eerlijk gezegd niet zeggen hoe het prijsbeleid nu precies zit”, geeft hij toe.

“Wij hebben bijvoorbeeld het merk Jumbo en die stuurt wekelijks een prijzenlijst. Als daar prijzen drastisch stijgen, moeten we dat wel doorberekenen’’, aldus Winkel. Daarbij is luchtvracht ook duur. “Om verse yoghurt uit Nederland hierheen te halen, betaal je sowieso al 2 dollar, plus kostprijs, plus de marge.’’

Regeltjes maken het lastiger
Verder maken allerlei kleine regeltjes van de overheid het volgens Schalker lastiger voor supermarkten. Bijvoorbeeld de verhoging van de kosten voor het invoeren van vlees. “Daar ben ik echt heel kwaad over’’, vertelt Schalker. “Het is gewoon organisatie fee, maar 5 procent is niet weinig op een basisproduct dat veel wordt verkocht.’’

Daarnaast zijn er soms tekorten in de supermarkten doordat de douane containers pas na een week vrijgeeft. “De laatste tijd duurt het langer’’, vertelt Winkel. “Zeker als je bijvoorbeeld ook drank of vlees in de container hebt. En producten weggooien als ze over datum zijn, is ook heel duur.’’

Vlees bij de buurman drie keer zo duur
Schalker geeft toe dat hij zelf ook wel eens schrikt van prijzen die supermarkten hanteren. “Wij verkopen een stuk ribeye voor 21 dollar en ergens anders is het 60 dollar. Daar schrik ik wel van. Nu is dat natuurlijk geen basisproduct, maar bijvoorbeeld kipfilet is ergens anders ook al gauw 40 cent duurder.’’

Wat doen zij om hun prijzen laag te houden? “Wij zijn als corporatie opgericht en hebben dus ook geen winstdoelstelling, juist omdat wij tegen hoge prijzen zijn’’, aldus Schalker.

Ook winkel kan zich soms nog verbazen om prijzen. “Ik moest laatst een klein zakje kolen hebben om te gaan barbecueën en zag ze voor 15 dollar liggen. Een Amerikaans merk, maar toch, ik ga daar niet het dubbele voor betalen.’’

Schalker denkt dat de overheid het beste hoge prijzen kan voorkomen door supermarkten te vragen naar hun inkoopberekening. “En daar dan een maximale marge op zetten. Dat gebeurt volgens mij al op Curaçao, bij producten zoals melkpoeder.

Winkel vindt dat de overheid vooral moet kijken naar inkomens van mensen. “Het hele principe is dat de koopkracht hier heel laag is. Als je weinig verdient, zijn dingen automatisch duurder. Het moet van beide kanten komen.’’

Nieuwe prijsmaatregel
Volgens Koopman is Unkobon wel als adviseur betrokken bij een nieuwe prijsmaatregel waar de lokale overheid nu aan werkt, waarbij er opnieuw maximumprijzen komen voor basisproducten. “De gemeente is intern druk bezig om de neuzen dezelfde kant op te krijgen.

Een harde maximumprijs instellen voor producten, zoals eerder is gedaan, is volgens Schalker niet realistisch. “Zoveel dingen bepalen de productprijs. Eieren van 1,25 zijn nu 3,25 door de vogelgriep. Hoe wil je dat ondervangen hier op Bonaire? Er gebeuren wereldwijd rare dingen qua prijzen.’’

Winkel herkent dit. “De overheid moet wel op de hoogte zijn van de prijzensituatie overal ter wereld, want Bonaire is daar nou eenmaal heel afhankelijk van. Soms zeggen klanten; ‘jullie hebben weer de prijs verhoogd!’ Maar het is vaak niet zo simpel.’’

De gemeente heeft, na herhaaldelijk vragen, inhoudelijk niet op vragen gereageerd die Caribisch Netwerk heeft gesteld over het huidige prijsbeleid.

Goederenmand Bon Kompra bestaat al jaren niet meer. Om prijzen in de supermarkt op Bonaire betaalbaar te houden, werd in 2014 het project ‘Bon Kompra’ gelanceerd. Een afspraak tussen de lokale overheid, de supermarkten en twee consumentenorganisaties om voor een goederenmand met 36 basisproducten maximumprijzen vast te stellen.Uit navraag blijkt dat de Bon Kompra al jaren niet meer bestaat. Winkels mochten zelf weten of ze hier wel of niet aan meededen. “Politiek gezien was de Bon Kompra goederenmand niet meer interessant en lastig te handhaven’’, zegt Koopman. “Die afspraak was voor een halfjaar en is gewoon verlopen.”