Door Harald Linkels

Kralendijk- De prijsverschillen tussen de verschillende supermarkten op het eiland zijn van een haast niet te bevatten omvang. Dat wordt duidelijk uit de nadere bestudering van de data die ten grondslag liggen aan de prijsvergelijker die wordt uitgevoerd onder auspiciën van consumentenorganisaties Unkobon en FtpkB, met financiële steun van het ministerie van Economische Zaken.

Het onderzoek is niet zonder criticasters. Zo maakt de als goedkoop bekend staande coöperatieve supermarkt Bondigro bezwaar tegen het feit dat er geen vergelijking plaatvindt tussen producten die exact hetzelfde zijn, bijvoorbeeld de prijs van een pak Kellogs Cornflakes bij de ene winkel ten opzichte van de andere. De prijzenvergelijker kijkt in haar onderzoek ‘sec’ naar het goedkoopst verkrijgbare product op de markt; ongeacht het merk of de kwaliteit.

Hoewel over de methodiek of keuzes daarin altijd gediscussieerd kan worden, maakt de prijsvergelijker in elk geval pijnlijk duidelijk hoe veel de plaats van inkoop uitmaakt voor de consument. Een consument die met 100 dollar boodschappen gaat doen, kan bij Zhung Kong supermarket bijvoorbeeld maar 60% van de boodschappen doen, die deze bij Warehouse Bonaire had kunnen doen.

Pak havermout tot 458% duurder

Indien nader wordt gekeken naar de aangeboden producten, dan blijken de prijsverschillen van een absurde omvang. Zo is een pak havermout bij Zhung Kong Supermarket maar liefst 458% duurder dan bij Liang Chang supermarket. Een blik rode bieten kost bij Frutaria Union echter weer 305% meer dan bij Zhung Kong, die uit het onderzoek als het gaat om alle producten tezamen, als de allerduurste supermarket tevoorschijn komt. Een pak Cornflakes kost bij Beyond Supermarket 207% meer dan bij Jia Xing en voor jonge kaas telt de consument bij Magic City 143% meer neer dan bij Wing Cheung Supermarket.

Al met al kan worden geconcludeerd dat prijsverschillen -de variatie tussen merk en kwaliteit daargelaten- haast niet uitlegbaar of verklaarbaar zijn. Ook valt op dat supermarkten die als relatief ‘goedkoop’ uit het onderzoek naar voren komen, met sommige producten het duurste zijn. Aan de andere kant blijken duurdere supermarkten soms toch juist de goedkoopste variant van een product in voorraad te hebben.

(Meer) Voorlichting blijft noodzakelijk

Hoewel de prijsvergelijker zeer nuttig werk verricht waar de oplettende consument zijn voordeel mee kan doen, lijkt de impact van de prijsvergelijker -jammer genoeg- toch nog steeds beperkt. De onderzoekers constateren in hun onderzoek wel dat relatief meer mensen kiezen voor relatief goedkopere varianten van hetzelfde product. Maar geenszins is nog duidelijk of de consument de eigen gewoonten en dus het inkooppatroon aanpast naar aanleiding van de resultaten van de prijsvergelijker. Hierbij moet worden opgemerkt dat niet iedereen even goed in staat zal zijn de resultaten van het onderzoek te interpreteren of te vatten wat dit betekent voor de eigen portemonnee. Het lijkt daarom belangrijk om, naast gelden voor het uitvoeren van het onderhavige onderzoek, vooral ook geld beschikbaar te maken voor het geven van voorlichting of zelfs training. Hiermee kan de individuele consument worden geholpen inzicht te verkrijgen of zelfs aan te leren hoe deze een besparing kan bewerkstelligen door bijvoorbeeld slimmer in te kopen.

Dicht bij huis inkopen vaak onvoordelig

Van oudsher hebben veel consumenten op Bonaire de neiging vooral dicht bij huis boodschappen te doen. Dat betekent vaak boodschappen doen in de duurdere of de duurste supermarkt. Hierbij wordt opgemerkt dat vooral minder koopkrachtige consumenten vaak op (het nauwelijks aanwezige) openbaar vervoer zijn aangewezen om zich bijvoorbeeld naar de goedkopere winkels te begeven en de boodschappen ook naar huis te vervoeren. Onderzoek naar de manieren waarop vooral lagere inkomensgroepen beter in staat kunnen worden gesteld op goedkopere plaatsen in te kopen, zou naar verwachting net zo veel of meer zoden aan de dijk kunnen zetten dan alleen het doen van (meer) onderzoek naar onderlinge prijsverschillen.

Dat gezegd hebbend geldt ook hier zonder meer dat ‘meten = weten’. Zonder prijsvergelijker zouden de consumenten op het eiland geheel af moeten gaan op de eigen en per definitie beperkte, dan wel weinig gestructureerde waarneming. Gezien het totale gebrek aan logica in het prijsbeleid en de prijsverschillen die zonder onderdrijving als ‘absurd’ kunnen worden aangemerkt, een welhaast ondoenelijke taak.

De prijsvergelijker is daarmee -met al haar beperkingen en mogelijk zelfs tekortkomingen- in feite van onschatbare waarde voor de consumenten op het eiland, hoewel -afgaande op soms kritische geluiden over het onderzoek of de uitkomsten daarvan- nog niet iedereen daarvan doordrongen lijkt.