Leuk verhaal met dank aan Boneiru Duradero en Dutch Design in Development

Wie Bonaire hoort denkt vaak aan vakantie, zon en een paradijs voor duikers. Echter er zijn grote milieu-uitdagingen. De vegetatie op het eiland is ernstig aangetast door grazers zoals geiten. Dit veroorzaakterosie en verstoort de biodiversiteit. Dit laatste is ook het geval bij plastic wat dagelijks met grote hoeveelheden aanspoelt op het eiland. Sharon Bol initiatiefnemer van Boneiru Duradero (Duurzaam Bonaire) pakt beide milieuproblemen aan. De lokale organisatie wordt ondersteund door het Wereld Natuur Fonds in Nederland.

Boneiru Duradero motiveert de lokale bevolking tot veranderingen in hun gedrag. Activiteiten zijn gericht op afvalbeheer, vermindering van energie- en waterverbruik en lokale voedselproductie. Een van de innovatieve projecten is het ontwikkelen van producten van geitenleer onder de merknaam MÈH Bonaire Goat Ware. MÈH richt zich op het duurzaam en ambachtelijk vervaardigen van geitenleren producten op Bonaire met oog voor vakmanschap en cultuur.
Jaarlijks belanden er circa 2000 geitenhuiden op de vuilnisbelt, want op Bonaire wordt alleen het vlees van de geit geconsumeerd. Geitenhuiden op Bonaire worden merendeels als slachtafval beschouwd. Hierdoor gaat er kostbaar materiaal verloren.

MÈH en de lokale bevolking

Boneiru Duradero (BD) wil hierin verandering aanbrengen door het ambacht leerlooien nieuw leven in te blazen. Daarnaast ziet BD de potentie voor een kleinschalige leer verwerkende industrie op Bonaire. Geitenhuiden zijn zeer geschikt voor productie van uiteenlopende lederwaren.
Het doel van MÈH Bonaire Goat Ware is om eigentijdse, duurzame en ambachtelijke producten van geitenhuiden te maken zoals mooi afgewerkte, trendy mode- en woon accessoires.

Maar MÈH doet meer en geeft ook terug aan de lokale bevolking.
Lokale ondernemers op Bonaire krijgen dankzij MÈH de mogelijkheid om een training te volgen in een natuurlijk leerlooiproces. Ook worden zij getraind in ambachtelijk leer bewerken en productontwikkeling. Hiermee krijgen zij een kans om een beter en zelfstandig bestaan op te bouwen.

MÈH fungeert als paraplu merk en lokale producenten mogen hier hun eigen naam aan toevoegen. Zo heeft ieder product een origineel karakter en kunnen de makers hun eigen producten met trots presenteren. MÈH begeleidt de producenten, zodat alle producten aan kwaliteitseisen voldoen.

Ecosysteemherstel

Door menselijke activiteiten en door verwildering van geïntroduceerde grazers is de natuurlijke vegetatie op de Nederlandse Antillen sterk achteruitgegaan. De ontstane bodemdegradatie en erosie en de komst van uitheemse soorten, bemoeilijken het natuurlijk herstel van de oorspronkelijke vegetatie. Ook verdwijnt er veel grond in zee, waardoor het koraal sterk te lijden heeft. Herbebossing is een oplossing.

Het Washington Slagbaai National Park (WSNP) op Bonaire is ruim 6.000 ha groot. Er lopen duizenden wilde geiten los en dieren zoals varkens en ezels die een zwaar effect hebben op de natuur. Vooral de geiten eten alles op wat op hun pad komt en kunnen op deze manier bepaalde zeldzamere plantensoorten volledig uitroeien.
In beschermde zones zonder geit hebben jonge planten en verschillende grassoorten veel meer kans om zich te ontwikkelen. Deze jonge planten zijn belangrijk als voedselbron voor de vogels en reptielen van het park.

Plastic slipper met geitenleer

Boneiru Duradero (BD) volgde een op maat gemaakte DDiD workshop over innovatie, duurzame productontwikkeling en productieprocessen. Wat heeft het BD gebracht en is er daarna gebeurd?

Sharon Bol: ‘Ik denk vaak terug aan de workshop bij DDD, er zijn veel dingen aan de orde gekomen. Hoe bouw je een assortiment wat is er nodig voor product diversificatie. Ik ben geïnspireerd door de vele ontwerpopdrachten en duurzame ondernemers van DDiD. Centraal stond innovatie van industriële en ambachtelijke methode. Hierdoor ben ik een strategie gaan uitwerken voor een combinatie van twee problemen die het ecologische probleem verstoren: afval van plastic en geitenleer. We hebben dit toegepast in ons project Trash to Cash, een samenwerking met The Plastic Soup Foundation en afval- verwerkingsbedrijf Selibon. Hoe kan je een afvalproduct economische waarde geven? Zo zijn we tot een plastic slipper gekomen gecombineerd met geitenleer. Het design voor de slipper werd uitgewerkt door Nicolette Zwartkruis, zij heeft ook een productlijn voor MÈH ontwikkeld.

We hebben iedereen uitgedaagd om plastic afval in te zamelen op Bonaire. Het Nederlandse bedrijf Gampet Products ontwikkelde i.s.m. de Plastic Soup Foundation een prototype voor de extruder en was bereid om deze plastic recycle machine op Bonaire te demonstreren. Daardoor konden we mensen op Bonaire laten zien hoe via een spuitmachine afvalplastic door verhitting gerecycled kan worden. Vloeibaar plastic ‘’stroop’’ wordt in een houten slippermal gegoten, afgedekt met houten plaat en samengeperst door een bankschroef. Door de mal met bakpapier te bekleden kan het plastic makkelijk eruit gehaald worden. Voor de slipperband hebben we geitenleer gebruikt.
Het prototype wordt nog verfijnd om te kijken hoe er een soepel plastic van te maken zodat het ook grip geeft voor je voet. En we zijn bezig met ander type schoenen uit een stuk, een soort huisschoenen. Er komen binnenkort 3 recyclemachines waarmee we kleinschalige productie kunnen gaan starten.
Door DDiD ben ik ook meer naar ambachten van het eiland gaan kijken. Door de spuitmachines kunnen we plastic filament maken. Met deze eindeloze draden kunnen we diverse handwerk-technieken toepassen zoals vlechten en weven. We denken nog niet aan export wel aan producten voor het toerisme.’

Training

Binnenkort gaat de eerste groep vrouwen aan de slag om geitenleer te looien en te verwerken.
Zij hebben al enige ervaring in het maken van mode accessoires. Het is van belang om in het begin kleinere onderscheidende items te maken om zo meer omzet, volume te creëren. Sharon: ‘We gaan een training ontwikkelen waarin ze een eigen stijl en producten gaan ontwikkelen en ondersteuning krijgen in verkoopstrategie. En kijken we of er mooie productcombinaties te maken zijn met plastic afval en geitenleer. Door de vele ideeën die DDiD aangaf kan ik weer stappen maken in mijn denken. Als mensen na de cursussen naar een hoger niveau willen kunnen we gebruik maken van trainers van DDiD.’

Klik hier voor het recept looien van geitenleer op natuurlijke wijze.
Meer info Boneiru Duradero