Geachte inwoners van Sint Eustatius,

Als Rijksvertegenwoordiger voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius wil ik u informeren over de recente ontwikkelingen in de relatie tussen het openbaar lichaam van Sint Eustatius en de rijksoverheid.

Tijdens de Caribisch Nederland Week (CN week) in Den Haag, heeft  de secretaris generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met de twee gedeputeerden gesproken over de bestuurlijke situatie en de gevolgen van de financiële situatie voor dit eiland. Er werd duidelijk gemaakt dat de huidige situatie zorgwekkend is, wat heeft geleid tot een direct ingrijpen. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft Sint Eustatius de afgelopen week onder bestuurlijk toezicht geplaatst en heeft besloten dat het openbaar lichaam Sint Eustatius geen nieuwe financiële verplichtingen aan mag gaan.

De minister heeft mij opgedragen om een stuurgroep te vormen, om de belangen van Sint Eustatius te behartigen en samen te werken met het bestuurscollege. Dit is de belangrijkste reden voor mijn bezoek aan het eiland op dit moment.

Ik wil u ervan verzekeren dat het mijn bedoeling is om samen te werken met het bestuurscollege om de orde en stabiliteit in het bestuurlijke beheer te herstellen, in het belang van het openbaar lichaam van Sint Eustatius.

Als ik de berichten in de media volg, dan zie ik dat sommige inwoners van Sint Eustatius begrijpen waarom deze maatregelen zijn genomen, terwijl anderen niet begrijpen wat er speelt. Feit is echter dat, ondanks herhaalde verzoeken om de zaken anders aan te pakken en transparantie en openheid van zaken te geven, er geen aanzienlijke verbetering was .Om verdere achteruitgang te voorkomen heeft de minister besloten dat het nu tijd was om in te grijpen.

Bestuurlijk Toezicht

De afgelopen jaren en maanden is een aantal zaken aan het licht gekomen. Dingen gingen niet zoals ze moesten gaan. Er werden beslissingen genomen die niet in lijn waren met de bestuurlijke procedures van het openbaar lichaam. Helaas werden het advies en de instructie van de Commissie Financieel Toezicht en de Rijksvertegenwoordiger niet altijd opgevolgd. Ik ben ervan overtuigd dat u het met mij eens zult zijn, dat het in het bestuurlijk proces belangrijk is om beslissingen te nemen die in lijn zijn met de vastgestelde wet- en regelgeving. Als dit niet gebeurt, zijn er ernstige gevolgen voor het goed functioneren van de overheid. Op zijn beurt heeft dit weer ernstige gevolgen voor de samenleving. Meer transparantie is nodig, hetgeen uiteindelijk zal resulteren in een beter bestuur. 

Door de beperkte capaciteit van het openbaar lichaam Sint Eustatius, is het niet de verwachting dat het eiland zelf alle oplossingen voor de huidige problemen zal vinden. Evenmin moet worden verwacht dat ambtenaren uit Den Haag zullen komen en deze verantwoordelijkheden over zullen nemen. Dat is zeker niet de bedoeling. Ik ben echter bereid expertise beschikbaar te stellen, om snel te bepalen wat er nodig is en waar extra steun kan worden gegeven.

De minister heeft ingegrepen op basis van de bepalingen in de wet.  Maar om deze doelstelling binnen de kortst mogelijke tijd te bereiken, is het vanzelfsprekend dat we samen moeten werken. Mijn intentie is om het bestuurscollege te steunen bij de opbouw van haar eigen bestuurlijke capaciteit en om het openbaar lichaam te versterken. Dit is de beste manier om verbetering te bewerkstelligen.

Ik begrijp natuurlijk als geen ander, dat de aanwijzing van de minister gemengde gevoelens heeft opgeroepen. Als Rijksvertegenwoordiger, die gericht is op de toekomst, moet ik ervoor zorgen dat er “checks en balances” worden toegepast en dat er behoorlijk bestuur is. Zoals eerder vermeld wordt er een actieplan opgesteld. De aanpak is om de voorbereiding en uitvoering van dit plan, in nauwe samenwerking met de vertegenwoordigers van het eiland te doen. De ambitie is om dit zo spoedig mogelijk te doen en ik benadruk nogmaals SAMEN.

Vandaag heb ik de leden van het bestuurscollege ontmoet. Zij hebben mij geïnformeerd dat zij een schriftelijk beroep zullen indienen bij de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Tijdens mijn ontmoeting met de leden van het bestuurscollege, heb ik hun geïnformeerd dat mijn doel is om met hun samen te werken en met u, de bevolking. Hoe beter de samenwerking verloopt, hoe eerder de doelen, namelijk goed bestuur, transparantie en financiële stabiliteit, kunnen worden behaald.

Op basis van de WOLBES heeft de minister mij de opdracht gegeven om een stuurgroep te formeren, waarvan in ieder geval de gezaghebber, de gedeputeerden en de eilandsecretaris lid zijn. Onder voorzitterschap van mijn persoon zal deze stuurgroep een actieplan opstellen om de orde en controle bij het bestuurlijke probleem te herstellen. Ik ben op het eiland voor de eerste ronde van overleg met het bestuurscollege. Dit actieplan moet op 1 september klaar zijn en moet duidelijk aangeven hoe concrete verbetering kan worden gerealiseerd in het bestuurlijk functioneren (wat betekent het dagelijks management), welke kosten eraan verbonden zijn, wie hieraan zal bijdragen en de termijn waarbinnen dit zal worden gerealiseerd.

Als voorzitter van de stuurgroep ben ik, tijdens de implementatiefase, verplicht om een maandelijks voortgangsrapport in te dienen bij de minister. Regelmatige rapportage over de voortgang is gunstig voor alle betrokkenen.

In tegenstelling tot bepaalde uitingen in de media, zal de rijksoverheid verder gaan met de implementatie van de kinderbijslag en het minimumloon. De inwoners van Sint Eustatius zullen geen voordelen  worden ontzegd. Hoewel het MeerjarenPlan niet door Sint Eustatius is  ondertekend, is er nog steeds geld gereserveerd voor projecten op het eiland waarvan de bewoners direct voordeel zullen hebben. We zullen samenwerken met het bestuurscollege om ervoor te zorgen dat de projecten die zijn opgenomen in dit meerjarenplan ten goede komen aan de gemeenschap. Met de goedkeuring van de minister kunnen deze projecten doorgaan zoals gepland. Ik zal mijn best doen.

Ik geloof dat de rijksoverheid en het openbaar Lichaam van Sint Eustatius uiteindelijk een gemeenschappelijk doel moeten hebben en dat is goed bestuur, transparantie en financiële stabiliteit. Deze zijn nodig voor het welzijn en de ontwikkeling van Sint Eustatius. Ik vertrouw erop dat dit zal worden ervaren als een stap in de goede richting en ook als een kans om goed financieel beheer en goede besluitvorming te waarborgen. Ik kijk uit naar de samenwerking met iedereen (het  bestuurscollege, CFT, de stuurgroep, ambtenaren en inwoners van Sint Eustatius) voor het algemeen welzijn.