KRALENDIJK – Gisteren was dag vier in de wat voor vele bewoners op het eiland als een ramp wordt gezien. Grote hoeveelheden zwarte rook stegen vanaf vrijdag op vanaf de vuilnisbelt. Houten pallets, tuinafval en autobanden staan al meerdere dagen in de brand. Een brand die niet lijkt te stoppen. Dagenlang lieten autoriteiten niet van zich horen. Tot gistermiddag. Zowel de Rijksdienst Caribisch Nederland (brandweer), Openbaar Lichaam Bonaire en SeliBon deden hun verhaal.

Bewoners zijn ten einde raad. Meerdere van hen zijn geëvacueerd naar verschillende hotels op het eiland. Deze groep is op maandag wederom groter geworden. Niet alleen is er economische schade, ook hebben vele aangegeven lichamelijke klachten gekregen te hebben. Daarnaast is er dierenleed. Een van de bewoners liet aan Bonaire.nu weten: ,,In Nederland zijn er meerdere partijen die klaar staan bij een ramp. Waar zijn ze hier op Bonaire? Nederland, alsjeblieft kom ons helpen”. De noodkreet wordt steeds duidelijker. Toch lijkt het erop dat de instanties op Bonaire de brand op de vuilnisbelt niet als een ramp zien. Dagenlang bleef het stil.

Geen luchtmonsters genomen

Het grootste probleem leek de vrijgekomen rook te zijn. Bewoners moesten geëvacueerd worden. Kinderen maar ook volwassenen gaven aan ademhalingsproblemen te hebben. De angst voor giftige rook bij hen was groot. Om te beoordelen of deze rook giftig is, kunnen er luchtmonsters worden genomen. Onduidelijk was of dit ook is gebeurd. Volgens een woordvoerder van SeliBon zou de rook: ‘Niet zo gevaarlijk zijn’. Althans dat is wat het afvalverwerkingsbedrijf heeft vernomen vanuit directie toezicht & handhaving van het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) en de brandweer. De woordvoerder voegt er aan toe: ,,Giftige rook zou aanwezig zijn. Maar volgens die instanties is de rook niet zo erg. Zij zijn wat ons betreft de experts op dit gebied”. Het OLB laat weten dat de brandweer verantwoordelijk is voor het nemen van monsters. Woordvoerder Kenneth Charlemagne van het OLB zegt er het volgende over: ,,De brandweer gaat over het nemen van monsters. Niet wij. Ieder orgaan houdt zich specifiek bezig met waar hij verantwoordelijk voor is. Uiteraard werken we wel met elkaar samen”.

Toch lijkt het erop dat er geen monsters zijn genomen. De woordvoerder van SeliBon laat weten: ,,Het gaat om tuinafval en een paar banden. De brandweer heeft besloten om geen monsters te nemen”. Bewoners die te maken hebben gekregen met lichamelijke klachten, kregen het volgende advies: ,,Bewoners die lichamelijke klachten hebben, die kunnen het beste naar een huisarts of dokter gaan”, aldus de woordvoerder.

Geen luchtmonsters zoals in Nederland

De brandweer besloot om de brand gecontroleerd uit te laten gaan. Zij zijn van mening dat door een betere verbranding de rook beter stijgt. Tevens zijn er dan minder onvolledige verbrande en gevaarlijke stoffen in de rook. Volgens de woordvoerder van de brandweer Janou Troeman zou het een misvatting zijn dat zij monsters nemen om daarmee te beoordelen of de rook giftig zou zijn: ,,Er zijn inderdaad geen (lucht)monsters genomen. Het is een misvatting dat de brandweer zoiets zou doen. Wij beschikken wel over meetapparatuur waarmee we kunnen meten of we in de directe omgeving van de brand veilig kunnen werken. De brandweer in Nederland neemt soms wel luchtmonsters voor het RIVM zodat er een analyse gemaakt kan worden van de stoffen die in de rook zitten. Wat heeft er dan precies in de brand gestaan? Dat is niet geheel duidelijk. Het betreft een dikke laag afval met verschillende soorten materialen”.

Hiermee blijft het dus onduidelijk welke stoffen mensen hebben ingeademd in de omgeving van de vuilnisbelt. Met de achterliggende gedachte dat vele bewoners ademhalingsproblemen hebben opgelopen blijft de volgende vraagstelling onbeantwoord: ‘Welke (giftige) stoffen zijn er in de lucht gekomen en wat hebben mensen ingeademd?’

Het verbranden van autobanden is kankerverwekkend.
Dit zegt professor-toxicoloog Jan Tytgat van de KULeuven in een artikel van het belang van Limburg . Volgens Tytgat komen er bij de verbranding stoffen vrij zoals benzeen, benzapyreen en butadieen. Deze zijn zeer schadelijk voor de gezondheid en voor het milieu: ”Benzeen is een kankerverwekkende stof die leukemie veroorzaakt.” De professor benadrukt dat de lucht van brandende autobanden giftige gassen bevat: “Daarnaast komen bij de verbranding fijne stofdeeltjes vrij waaraan andere schadelijke stoffen kunnen kleven. Die kunnen zich diep in de longen nestelen.” Bron: http://www.hbvl.be/

Oplossing

Om de brand en rook te stoppen heeft SeliBon op zaterdag aangekondigd om de brand af te dekken. Dit proces is maandag van start gegaan. Volgens de woordvoerder van de brandweer zorgt SeliBon voor de uitvoering: ,,De brandweer geeft advies. Selibon dekt af”. Het zou een eerste stap naar een oplossing kunnen zijn om de rook te stoppen.

Ook voor het OLB lijkt deze stap een oplossing te zijn. Woordvoerder Charlemagne van het OLB laat aan Bonaire.nu weten: ,,De brand op de vuilnisbelt wordt nog niet gezien als crisis of ramp. De waarnemend gezaghebber is daarom niet het officiële aanspreekpunt voor de brand. Ieder orgaan op Bonaire is nog steeds verantwoordelijk voor zijn eigen taken”.