Door René Zwart©

Den Haag – De Nederlandse regering heeft waarschuwingen dat de per 1 april op Bonaire ingevoerde tariefstructuur voor elektriciteit gezinnen met de laagste inkomens het hardst zou raken willens en wetens in de wind geslagen.

Al in 2014 is toenmalig minister Henk Kamp van Economische Zaken – zo blijkt uit officiële stukken – indringend verteld dat de heffing van een vast tarief voor de aansluiting op het elektriciteitsnet het voor de minst draagkrachtigen onbetaalbaar duur zou maken. Dat is gedaan door niet nader aangeduide lokale partijen die gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid het wetsontwerp te becommentariëren.

Zeer nadelig

Een samenvatting van de inspraakronde is door het ministerie schriftelijk vastgelegd. Daaruit blijkt dat Kamp en zijn ambtenaren zich terdege bewust moeten zijn geweest van de negatieve gevolgen van de nieuwe ‘Wet elektriciteit en drinkwater BES’, getuige de opmerking dat de invoering van een vast gebruikstarief ,,voor afnemers van kleine hoeveelheden en voor de minder draagkrachtigen zeer nadelig uit zal pakken.” Elders wordt gesteld dat ,,de minder draagkrachtigen een onwenselijke verandering van hun rekening ondervinden.”

Die waarschuwingen kunnen Kamp niet hebben verrast want bij zijn aantreden in 2012 lag er een alarmerend rapport van zijn eigen ambtenaren Van Bergenhenegouwen en Van Beuningen op zijn bureau. Die hadden ten behoeve van de ambtenaren die de nieuwe wet moesten schrijven de energievoorziening in Caribisch Nederland onder de loep genomen. In hun advies spraken zij hun zorg uit dat ‘arme mensen’ de dupe zouden worden van een andere tariefstructuur.

Sociaal tarief

De onderzoekers deden suggesties om dat te voorkomen. Zo wezen zij er op dat in Nederland de kosten van het elektriciteitsnetwerk worden ‘gesocialiseerd’ waardoor inwoners van Ameland hetzelfde vastrecht betalen als Amsterdammers. Zij stelden voor de van de vanwege de kleine schaal relatief hoge netwerkkosten van Bonaire, Sint Eustatius en Saba om te slaan over alle 17 miljoen Nederlanders. Dat zou de energierekening van een Europese Nederlander jaarlijks met slechts 65 eurocent doen stijgen. 

Dat zou overigens slechts tijdelijk zijn want de rapporteurs wezen op mogelijkheden de productiekosten op met name Bonaire drastisch omlaag te brengen als Nederland zou investeren in wind- en zonne-energie. Hoewel de Tweede Kamer dat advies omzette in een motie is ook deze raad door Kamp naast zich neergelegd.

Subsidie

Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat benadrukt dat WEB de subsidie kan inzetten om klanten met een kleine aansluiting te ontzien. Hij wijst er tevens op dat de wet de mogelijkheid biedt het vaste gebruikstarief van de klanten met de kleinste aansluiting bij ministeriële regeling te verlagen. Het omzetverlies kan WEB compenseren met een hoger tarief voor andere aansluitingen. Bovendien kan kleine afnemers eveneens bij ministeriële regeling een korting worden gegeven op het vaste gebruikstarief. De zegsman wijst voorts op het vooraf betalen via Pagabon waarin het vaste gebruikstarief in het kWh-tarief is versleuteld. Eerder liet het ministerie al aan Bonaire.Nu weten niet van plan te zijn de wet aan te passen.