Auke op zondag: Taal
Het is druk op het terras. De zon zorgt voor een goed humeur. Naast me zit een Amerikaans echtpaar. De mevrouw vraagt waar het Anne Frank Huis is. Na mijn uitleg zegt ze verbaasd te zijn over hoe goed de Nederlander Engels spreekt. ‘Wie ik ook aanspreek, iedereen antwoordt in het Engels.’
Een uur later moppert de oude buurvrouw die ik in de Jumbo tegenkom over het meisje dat haar niet kan helpen. ‘Ze spreekt alleen maar Engels. En ik wil alleen maar weten waar de stroop staat.’
Zo is het in de minimetropool Amsterdam. In de horeca en winkels spreekt een groot deel van het personeel geen Nederlands. En dat levert uiteraard gemopper en geklaag op.
‘We wonen toch in Nederland’, briest buurvrouw, ‘bij Albert Heijn was het laatst ook al raak. Die jongen wist niet wat een bloemkool was.’
Al dat gedoe had voorkomen kunnen worden als indertijd de bouw van die toren van Babel wat bescheidener was aangepakt. Volgens de legende werd die toren na de zondvloed gebouwd in een tijd dat alle mensen op aarde nog één taal spraken. Door de bouw van de toren is daar echter een einde aan gekomen. Het symbolische verhaal over de hoogmoed van de mens.
‘Laten we een stad bouwen met een toren die tot in de hemel reikt. Zo vestigen we onze naam, en dan zullen we niet over de hele aarde verspreid raken’, zeiden de mensen indertijd (zie Genesis 11:4).
God vond echter dat de bouwers het te hoog in hun bol kregen en strafte hen. Met een grote spraakverwarring. Waardoor de bouwers elkaar niet meer begrepen en de bouw van de toren werd gestaakt.
Deze week meldde de NOS dat ING-medewerkers voortaan toch Fries met klanten mogen spreken. Dat ze dat niet mochten kwam naar buiten toen een meneer met de bank belde en hoorde dat de medewerkster duidelijk een Fries accent had. Op de vraag of ze Fries sprak antwoordde ze bevestigend. ‘Maar we mogen alleen maar Nederlands en Engels spreken’, vertelde ze. Gesprekken worden nl. opgenomen om ze later te kunnen beoordelen.
‘We hebben geluisterd naar de feedback van onze Friese klanten en begrijpen de reacties. Graag wil ING haar menselijke kant laten zien en respect tonen voor de tweede Rijkstaal in Nederland, het Fries’, schrijft de bank in een persbericht
‘We hebben daarom besloten het mogelijk te maken dat Friese klanten, wanneer zij een Friessprekende medewerker aan de telefoon krijgen, in het Fries te woord kunnen worden gestaan. Dit betekent dat het monitoren van die gesprekken (voor opleidingsdoeleinden) wordt gedaan door collega’s die de Friese taal beheersen.’
De bank benadrukt dat klanten er geen rechten aan kunnen ontlenen. ‘Het spreken van het Fries is alleen mogelijk wanneer een medewerker de Friese taal ook machtig is.’
Ongetwijfeld heeft de ING haar hoogmoed opgegeven na een actie van Friese studenten. Die belden massaal de bank in het Fries.
Al heeft Nederland het Papiaments op Bonaire aangemeld bij de Raad van Europa in Straatsburg als officieel beschermde taal in het kader van het Europees Handvest voor regionale en minderheidstalen.
Volgens de Akademia Papiamentu staat de positie van de eigen taal onder druk sinds Bonaire een Nederlandse gemeente werd op 10 oktober 2010.
Papiamentu, let op uw seack.
de tyt en stont is daer,
op dat nu inden hoeck niet raeck
u vryheyt, die, voorwaer,
u ouders hebben dier gecocht
met goet en bloet en leven.