KRALENDIJK – Huizenbezitters op Bonaire worden hard getroffen nu de overheid het recreatief verblijven bij particulieren aan wil pakken. Kortetermijnverhuur werd meer dan dertien jaar gedoogd, maar daar is nu een eind aangemaakt. Verhuurders zijn verbijsterd. Wat is er aan de hand? Bonaire.nu ging op onderzoek uit.

In een brief van het OLB worden burgers opgeroepen om vermeend illegaal gebruik bij de uren te melden. Het gaat om verschillende wijken in woongebieden 1,2 en 3, waar kortetermijnverhuur niet is toegestaan. In de brief wordt aan bewoners van Bonaire gevraagd: ‘Mocht er illegale verblijfsrecreatief worden opgemerkt in een wijk, dan vraagt het OLB dit te melden. In de wijken in woongebied 1, 2 en 3 zou kortetermijnverhuur, oftewel illegale verblijfsrecreatief (minder dan drie maanden), niet toegestaan zijn. 

Probleemstelling

De overheid noemt het een probleem. Zij noemen het: ‘illegale verblijfsrecreatief’. Volgens hen wordt er illegaal verhuurd in bepaalde wijken. Het eiland kampt met een groot tekort aan betaalbare woningen voor inwoners. Doordat veel woningen worden gebruikt voor kortetermijnverhuur, worden deze onttrokken aan de woningmarkt. Daarnaast streeft het OLB om het gemeenschapsgevoel in wijken te verbeteren. In juni 2022 werd dit openbaar gemaakt. Het OLB liet weten een taskforce in werking te stellen die kortetermijnverhuur moest aan pakken. 

Het probleem omtrent gemeenschapsgevoel werd in maart 2024 door de directeur toezicht en handhaving nogmaals bevestigd. Verhuurders in verschillende wijken ontvingen een brief waarin het probleem nogmaals werd uitgelegd. 

Last onder dwangsom

Moderne nieuwe woonwijken hebben vergelijkbare redenen van het OLB ontvangen. Sterker nog, begin maart 2024 is de eerste brief met als onderwerp: ‘Voornemen last onder dwangsom’ naar de eerste verhuurders gestuurd. Boetes zijn voor zover bekend nog niet gegeven. 

Intussen is een team van het OLB druk aan de slag. Personeel van toezicht en handhaving komen soms zelfs rond etenstijd langs om vragen te stellen aan verhuurders en als die niet aanwezig zijn aan huurders. 

Belanghebbenden reageren emotioneel

Toch roept het bericht van maart 2024 en het bericht vorige week op Bonaire.nu veel emoties op. De reacties op het bericht van het OLB op eigen facebookpagina waren niet mals. Zo werd onder andere gezegd: ‘Ai wat voor een gevoel geeft dit de inwoners van Bonaire als de overheid vraagt om buurtbewoners te verlinken als er mogelijk sprake is van illegale verblijfsrecreatief’ en ‘Serieus. Gaan we elkaar verlinken? Moet je je buren aanbrengen bij het OLB? Daar bedank ik voor’. Maar ook opmerkingen als: ‘En zo krijgen de grote resorts hun zin. Alle inkomsten stromen naar het buitenland waar de eigenaren van de resorts wonen. Geen plek meer voor gasten die langer dan tien dagen op Bonaire willen blijven. Jammer’. 

Verhuurder reageert

De onduidelijkheid is er. Het zorgt voor frustraties bij verhuurders op Bonaire. Een van de verhuurders die niet met naam in het artikel wil worden genoemd laat er het volgende over weten: ,,In een eerste brief die wij in oktober 2021 van het OLB ontvingen, stond dat wij een vrijstelling konden aanvragen bij het bestuurscollege (BC). Naar aanleiding van deze brief zijn wij bij het OLB langs geweest om te vragen hoe en wat. Daarnaast zijn er twee mails verstuurd. Tot op de dag van vandaag hebben we daar geen reactie op gekregen”.

Volgens de brief van oktober 2021 wordt er gesproken over bestemmingsgebied 2, functie wonen. In het geval van verhuurder is hij eigenaar, heeft hij een Sedula, is ingeschreven en woonachtig in het gebied waar het om gaat. Tevens wordt in de brief aangegeven dat de directie OLB na gaat of in de toekomst het bestemmingsplan kan worden gewijzigd. 

,,Toch begrijpen wij het niet. We hebben jarenlang netjes de toeristenbelasting betaald. Toen hield het Openbaar Lichaam haar handje op. Zij lieten ons niet weten, dat we toen illegaal aan het verhuren waren. Er werd gedoogd. Waarom wordt er nu opeens zo’n heisa van gemaakt?’’, aldus de verhuurder. 

Een van de redenen die het OLB noemt is dat kortetermijnverhuur overlast zou veroorzaken. De verhuurder laat weten: ,,Dit heb ik ook meegekregen in een brief die begin maart 2024 naar ons is verstuurd. Bij ons is nog nooit overlast geweest. Er is ook nooit melding gedaan. Daarnaast wordt gesuggereerd dat toeristen geen sociale functie zouden hebben in de wijk. Dat is een ongefundeerde mening. Wij hebben namelijk zelf bijvoorbeeld veel mensen die terugkeren en die meerdere mensen hier in de buurt en op Bonaire kennen”.

Verhuurbeheerder constateert onduidelijkheid

Ook een van de grootste particuliere verhuurbeheerders van het eiland reageert geschokt. Ron Opdam is eigenaar van Sunwise Bonaire. Hij beheert woningen onder andere in woongebieden 1, 2 en 3. Opdam zegt het er volgende over: ,,Het bestemmingsplan is vanaf oktober 2010 actief. Er staat in dat voor woongebieden 1, 2 en 3 ‘verblijfsrecreatief gebruik’ niet is toegestaan”.

Daarmee zou de zaak duidelijk zijn. Verblijfsrecreatief, dus kortetermijnverhuur is illegaal. Toch ziet Opdam dit anders: ,,Tot op de dag van vandaag is het onzeker wat nu precies ‘verblijfsrecreatief gebruik’ is. Is dat inderdaad alleen vakantieverhuur? Is daar eveneens sprake van als mensen korter dan 90 dagen ‘om niet’ op een huis passen in die wijken? Is dat alle gebruik korter dan 90 dagen, waardoor bijvoorbeeld ook die medewerker van Rijksdienst Caribisch Nederland of de medisch specialist die vanuit Nederland 2 maanden in het ziekenhuis komt werken, deze woningen niet voor 1-3 maanden mogen huren/gebruiken? En wat als de eigenaren van die woningen zelf niet op het eiland wonen, maar twee of drie keer per jaar 3 weken in hun huis willen verblijven, is dat ook niet toegestaan? In de huidige campagne van OLB wordt overigens alleen gesproken over ‘handhaving op het verbod op verhuur’”.

Ook Opdam vindt het opmerkelijk dat jarenlang het beleid niet uitgevoerd is en dat de zaak nu opeens aangepakt gaat worden. Sterker nog, volgens hem is door contact met het OLB de zaak nog onduidelijker geworden: ,,Het gedogen is zelfs zo ver gegaan dat kopers en particuliere bouwers van huizen in die wijken, vanwege de bepalingen in het ROB (bestemmingsplan), contact hebben opgenomen met OLB om de in het bestemmingsplan genoemde vrijstelling aan te vragen.  Vanuit het OLB, werd gesteld dat er toch niet op dat verbod gehandhaafd zou worden, dat vakantieverhuur daardoor gewoon mogelijk was en dat vrijstelling aanvragen niet nodig was”.

Kans voor woningmarkt

Eventuele leegstand van woningen, zou een kans kunnen zijn voor de huidige woningmarkt. Deze markt staat al tijden onder druk. De prijzen van woningen op het eiland zijn in korte tijd flink gestegen. En mensen die een huis willen kopen hebben te maken met hoge hypotheekrentes. Tevens moeten zij veel eigen geld meebrengen. Zouden huizen die vrij komen, een kans zijn voor het schrijnende tekort en betaalbare woningen op het eiland? Of dit ook zo is, valt volgens de eerder genoemde verhuurder te betwijfelen. 

,,Mocht het OLB het inderdaad voor elkaar krijgen om kortetermijnverhuur in de bovengenoemde wijken te bewerkstelligen, dan zie ik grote gevolgen voor het eiland. Iedereen die kortetermijnverhuur deed, zal lange termijn verhuur moeten doen. Huurprijzen zullen dalen. Maar in ons geval, zal dit betekenen dat de kosten te hoog zullen worden. Ons huis zal leeg komen te staan. Dit huis is alleen geschikt voor het hogere segment. Ik denk dat veel woningen uiteindelijk te koop komen te staan en onverkoopbaar zullen worden. We geven niet op. Een grote groep verhuurders heeft een advocaat in de arm genomen. Wij denken dat we rechten hebben en zullen dus niet accepteren wat er nu van ons wordt geëist”, aldus de verhuurder.

Oplossing wordt aangedragen

Volgens Opdam zou een oplossing op een andere manier gezocht moeten worden: ,,Uit betrouwbare bronnen heb ik vernomen dat verhuurders zich nu gaan richten om nu te gaan verhuren aan stagiairs die langer dan drie maanden blijven. Dit lijkt me niet de oplossing. Wij pleiten voor het ‘Amelandmodel’. Tot een bepaalde koopsom mag een woning niet verkocht worden aan iemand buiten het eiland. Boven die koopprijsgrens mag er vrij verkocht en verhuurd worden. Dit model wordt ook in Nederland gebruikt. We vinden het belangrijk dat er een pragmatische en realistische benadering komt die de lange geschiedenis van gedogen van vakantieverhuur erkent en rekening houdt met de economische impact voor het eiland. Dit omvat het overwegen van alternatieven. Het zouden middenwegen kunnen vormen die de economische belangen van Bonaire en de huiseigenaren beschermt, terwijl het ook de weg vrijmaakt voor een meer georganiseerde en eerlijke toekomst voor zowel hoogwaardig toerisme als lokale, betaalbare huisvesting”.

Ben jij ook getroffen, heb je last van korte termijn huurders in je omgeving of heb jij een andere mening. Neem dan contact op met de redactie van Bonaire.nu