Door Harald Linkels

Kralendijk- Het politiek debat op Bonaire kende nog nooit eerder zo’n hoog niveau als nu in de aanloop naar de Eilandsraadsverkiezingen van 2019.

Dat is grotendeels te danken aan de organisatie van een relatief groot aantal debatten, die zich kenmerken door goede gespreksleiders en concrete thema’s. Dit dwingt de partijen duidelijke standpunten in te nemen en ook uit te wijden over de programma’s die er -al dan niet meer of minder concreet- nagestreefd worden.

De debatten, georganiseerd door onder andere Live99FM, Dutch Caribbean TV en de Kamer van Koophandel, SAGE Bonaire en de Stichting Idee, bieden ook gelegenheid aan de diverse partijleiders om zich, voor het publieke oog, te presenteren en te profileren.

De partij die zover als het meest professioneel en gebalanceerd naar voren komt is zonder meer de Movementu di Pueblo Boneriano (MPB) van partijleider Elvis Tjin-Asjoe. De blauwe partij kent het grootste aantal kandidaten en was ook al heel vroeg nadrukkelijk aanwezig in het politieke debat. De partij blinkt verder uit in haar sociale mediacampagne, nette advertenties en het feit dat zij op haar lijst vertegenwoordigers kent van de belangrijkste bevolkingsgroepen op het eiland. Zo kent de lijst ook een kandidaat van Europees-Nederlandse komaf, van Latino-komaf en van Haïtiaanse komaf. Ook doet de partij het consistent redelijk in de debatten. Zowel partijleider Tjin-Asjoe als de overige hooggeplaatste kandidaten kunnen het standpunt van de partij prima uitdragen, waarbij zij zich laat kennen als pragmatisch en gebalanceerd in haar standpunten.

De Partido Democratico Boneriano (PDB of Democraat), heeft zich de afgelopen weken verassend goed weten te presenteren. De partij van partijleider Clark Abraham heeft een woelige periode achter de rug, met een interne splitsing en perikelen in de privésfeer van de lijsttrekker. Velen schatten de kansen van de rode partij vooraf niet zo groot in. Echter, partijleider Clark Abraham kan makkelijk worden beoordeeld als de sterkste ‘debater’ van alle lijsttrekkers. Abraham heeft, in vergelijking met al zijn concurrenten, de beste dossierkennis en kent van ook de kleine details als het gaat om bijvoorbeeld wetgevingstrajecten of achterliggende cijfers.

Ook de Forsa Social Progresivo (FSP) weet zich, dankzij partijleider Robbie Beukenboom, goed te presenteren. Beukenboom, die zich samen met collega Miruga Janga afscheidde van de PDB, is een oude rot in het vak en heeft ook een redelijke dossierkennis. Beukenboom weet de standpunten van zijn nieuwe partij redelijk goed naar voren te brengen en toont een redelijke consistentie als het gaat om de belangrijkste thema’s in de lokale politiek. De legalistatie van (medicinale) Cannabis lijkt vooralsnog het belangrijkste punt wat de partij tot ‘progressief’ maakt, zoals haar naam doet vermoeden.

De partij die tot nog toe erg tegenvalt is de Union Patriotiko Boneriano (UPB). De partij maakt deel uit van het huidige bestuurscollege en kent een lange ervaring als het gaat om het lokale eilandsbestuur. Die ervaring komt, tot nog toe, in de debatten niet erg naar voren en de partij blijft veelal hangen in algemeenheden. Partijleider James Kroon blijft verbaal vaak achter bij collega’s van de blauwe, rode en oranje partij. De tweede vrouw van de partij, Dr. Esther Bernabela scoort wat dat betreft sterker dan de lijsttrekker van de groene partij.

De Era Nobo van partijleider Kevin Thode weet zich in de sociale media redelijk staande te houden, maar komt er in de debatten tot nog toe wat minder sterk uit. De partij heeft wel eigen standpunten, waaronder een duidelijk kritische houding over de rol van Nederland in de eilandelijke politiek. De partij kan goed aangeven waar zij tegen is, maar overtuigt nog niet altijd als het gaat om het aangeven waar de partij vóór is. Dat gezegd hebbend, heeft de partij zich in de aanloop naar deze verkiezingen zich toch redelijk weten te presenteren en zij zal er zeker in slagen een groep kiezers aan te spreken. Als het gaat om dossierkennis heeft de partij een sterke aan activiste Isbertha (Betty) Engelhart, die de afgelopen jaren ook geregeld van zich liet horen in de media.

De overige (kleine- of eenmans)partijen (Lista Suzanne Thode, 1 Pueblo en Rafael Santana) hebben qua gewicht eigenlijk niet veel in de melk te brokkelen. Door de tot nog toe georganiseerde debatten hebben zij in feite in sterkere mate een podium gekregen, dan waar zij op basis van grootte en (soms geheel afwezige) partijprogramma recht op zouden hebben. Toch is het sterk te noemen van de organisatoren van de debatten dat ook de kleinere of minder bekende partijen nadrukkelijk bij het debat worden betrokken. Hierdoor krijgt de kiezer een beter idee wat de alternatieven zijn en waar de diverse partijen of groeperingen voor staan.

Het politieke debat lijkt, na jaren van geschreeuw en moddergooierij, plotsklaps volwassen te zijn geworden. Dat lijkt winst op een eiland waar vaak een politieke kleur of het stemgedrag van oudere generaties bepalend leek voor de keuze in het stemhokje. De uitslag van de verkiezingen zou, mede daarom, ook nog wel eens verrassend kunnen blijken.

Zoals de vlag er nu bijhangt, lijkt het waarschijnlijk dat de MPB de meeste zetels binnen zal weten te slepen, gevolgd door de PDB en in minder mate de UPB en de FSP. Hoeveel elke partij binnen zal weten te halen, zal bepalend zijn van de vorming van een volgend bestuurscollege. De MPB hoopt vurig alleen het BC te kunnen gaan vormen, maar zal dan minstens 5 zetels moeten weten te veroveren. Lukt dat niet, dan kan de blauwe partij waarschijnlijk kiezen uit 3 andere partijen (PDB, UPB of FSP) waarmee samengewerkt kan gaan worden om een coalitie te vormen die steun heeft van in elk geval 5 zetels binnen de eilandsraad, hoewel dat in de afgelopen jaren steeds een te smalle basis bleek voor een stabiele lokale regering.