KRALENDIJK – Vanaf volgend studiejaar kunnen zo’n 120 studenten per jaar op uitwisseling of stage binnen het Koninkrijk met de zogeheten Koninkrijksbeurs. Dit is een nieuw mobiliteitsprogramma voor alle studenten binnen het Koninkrijk, bedoeld om de kortdurende uitwisseling van studenten te vergroten. Recent zijn de eerste vijf Caribische studenten met zo’n Koninkrijksbeurs gestart in Nederland. Dit studiejaar maken naar verwachting zo’n 25 studenten er in totaal gebruik van. De Koninkrijksbeurs is een van de maatregelen om Caribische studenten te ondersteunen in hun studiecarrière. 

Het is belangrijk om te werken aan het verbeteren van het studiesucces van Caribische studenten. Uit recent onderzoek blijkt dat een switch van studierichting in zowel het wo als het hbo (veel) hoger is onder studenten met een vooropleiding uit het Caribische deel van het Koninkrijk dan onder studenten die hun vooropleiding in Europees Nederland volgden. In het wo is de uitval in het eerste jaar het hoogst onder studenten uit het Caribische deel. Veel Caribische studenten lopen in het vervolgonderwijs in bijvoorbeeld Nederland aan tegen extra struikelblokken. Zo is de stap naar studeren in Nederland erg groot, wat tot relatief veel uitval leidt. Ook hebben Caribische studenten te maken met veel praktische problemen, zoals het vinden van huisvesting en het krijgen van een BSN. 

Uitval en teleurstellingen voorkomen

De Koninkrijksbeurs is een nieuw mobiliteitsprogramma voor alle studenten binnen het Koninkrijk:  mbo, hbo en wo. Het programma moet de kortdurende uitwisseling van studenten binnen de landen van het Koninkrijk vergroten. Dus bijvoorbeeld een student die vanuit Nederland naar University of Curaçao Dr. Moises Da Costa Gomez (UoC) gaat, of een Arubaanse student die in Nederland stage gaat lopen. Het is een verrijking van hun studieloopbaan en biedt met name Caribische studenten de mogelijkheid om met financiële ondersteuning eerst uit te proberen of studeren in Nederland bij hen past vóór de keuze voor een volledige opleiding. Studenten volgen maximaal zes maanden vakken aan een instelling in Nederland. Doel is om uitval en teleurstellingen te voorkomen als er direct voor een volledige vervolgopleiding zou worden gekozen. Daarmee draagt het bij aan het studiesucces en de kansengelijkheid van Caribische studenten. Minder studie-uitval vermindert ook de studieschuldenproblematiek waar veel van deze studenten mee te maken hebben. Deze werkt belemmerend bij de terugkeer naar het eiland van herkomst en zorgt zo voor brain drain. De Koninkrijksbeurs maakt het aantrekkelijker om op het eigen eiland te blijven studeren en kort op uitwisseling te gaan. 

Minister Dijkgraaf: “Het was erg inspirerend om onlangs de eerste studenten met een Koninkrijksbeurs te kunnen ontmoeten. De introductie van deze beurs is een belangrijke en concrete stap naar meer perspectief, studiesucces en kansengelijkheid voor Caribische studenten. Met dit uitwisselingsprogramma maken we gebruik van de kracht van de vier landen van het Koninkrijk.” 

‘Erasmus+’ binnen het Koninkrijk

De Koninkrijksbeurs is te vergelijken met het Erasmus+-programma dat studenten de mogelijkheid biedt om aan een Europese instelling met financiële ondersteuning een semester te volgen. Met Erasmus+ kun je als student uit Aruba, Curaçao, Sint-Maarten, Nederland of Caribisch Nederland, dus Bonaire, Saba of Sint-Eustatius met een beurs naar alle Europese landen voor uitwisseling of stage, maar dat kan niet binnen het Koninkrijk. De beursbedragen zijn vergelijkbaar met Erasmus+, in de subsidieregeling (die net in internetconsultatie is gegaan) staat dat Caribische studenten een beurs van maximaal 5900 euro kunnen krijgen.

Dit studiejaar maken naar verwachting in totaal zo’n 25 studenten als pilot gebruik van de nieuwe beurs. Het streven is dat vanaf studiejaar 2024-2025 rond de 120 studenten per jaar profiteren van de Koninkrijksbeurs. Nederland trekt in totaal 0,6 miljoen euro uit voor het nieuwe mobiliteitsprogramma. Studenten hebben tot 1 mei 2024 de tijd om zich aan te melden voor een beurs per september 2024. 

Vergroten studiesucces

De Koninkrijksbeurs is een van de maatregelen om het studiesucces en de kansengelijkheid van Caribische studenten te vergroten. Het onderwerp stond hoog op de agenda van het Ministerieel Vierlandenoverleg Onderwijs vorige week in Den Haag, deze keer onder voorzitterschap van Nederland. De ministers hebben afgesproken dat er een programmateam komt dat de komende drie jaar de verbetering van studiesucces structureel gaat aanpakken. 

Om de slagingskans van studenten in het vervolgonderwijs te vergroten hebben de vier landen ook het Caribbean Academic Foundation Year in het leven geroepen. Dit is een gezamenlijk pre-academic year om studenten beter voor te bereiden op een opleiding op het hbo en de universiteit. Deze moet de overstap van middelbaar onderwijs naar het vervolgonderwijs kleiner maken, op academisch en persoonlijk vlak. Ook wordt er gekeken naar het onderwijsaanbod op de eilanden. De eerste stap hierin is een arbeidsmarktanalyse waarin de tekorten op de arbeidsmarkt in kaart worden gebracht voor de Caribische regio.