KRALENDIJK – Het Centraal Dialoog Bonaire heeft met teleurstelling gereageerd op de recente ontwikkeling rondom het Belastingplan BES 2025. Ondanks eerdere bezwaren van de eilanden en de oproep tot herziening, zal het wetsvoorstel in ongewijzigde vorm worden aangenomen en ingaan per 1 januari 2025. Volgens de CD pakt dit vooral nadelig uit voor ondernemers en middeninkomens op Bonaire.

De CD en de openbare lichamen hebben zich uitgesproken tegen dit wetsvoorstel, omdat de effecten van de wijzigingen niet voldoende in kaart zijn gebracht. Ook gaan met het wetsvoorstel zowel ondernemers als middeninkomens er op achteruit, waarbij vooral kleine ondernemers de dupe zijn. Nu het minimumloon in 2024 fors verhoogd is, heeft de CD meermalen gevraagd om geen andere, lastenverzwarende, maatregelen in te voeren zolang de impact van deze verhoging op de koopkracht en op de economie onvoldoende bekend is.

Vanwege alle ontwikkelingen rondom dit wetsvoorstel in de afgelopen weken, zet de CD de feiten nog een keer op een rijtje.

Oorspronkelijke voorstel: Belastingplan BES 2025

Het Ministerie van Financiën kwam met een voorstel voor de Belastingwet BES 2025. Positief onderdeel van dat voorstel was om het wettelijk minimumloon voortaan te koppelen aan de belastingvrije som, zodat mensen met een minimuminkomen geen belasting hoeven te betalen als het minimumloon harder stijgt dan de belastingvrije som. Omdat het gelijktrekken geld kost, er komt immers minder belasting binnen als de belastingvrije som verhoogd wordt, zocht het ministerie dekking voor deze kosten. Deze dekking werd gedeeltelijk gevonden in het verhogen van de opbrengstbelasting (de belasting op dividend) en in het verruimen van de 2e belastingschijf van de inkomstenbelasting.

De CD vindt het jammer en teleurstellend dat er onvoldoende overleg is geweest tussen de eilanden en het ministerie over andere manieren om deze kosten te dekken. Ook is geen inzicht gegeven in onderliggende cijfers om verschillende alternatieven door te kunnen rekenen. De CD is namelijk helemaal niet tegen een verhoging van belasting op hogere inkomens en een betere verdeling van de lasten. Maar of dit wetsvoorstel daaraan voldoende

bijdraagt, dat blijft onduidelijk. Zo hebben alle ondernemers nadeel van dit wetsvoorstel, terwijl zij in 2024 ook al een grote verhoging van de loonkosten zagen vanwege de stijging van het minimumloon. Met name voor kleine ondernemers pakt dit erg nadelig uit, mede door verzwaring van de gebruikelijkloonregeling voor kleine lonen onder het normbedrag. Voor een klein bedrijfje met 2 of 3 werknemers op het minimumloon, waarbij de eigenaar van het bedrijfje zelf ook meewerkt en zichzelf iets meer uitbetaalt dan het minimumloon, levert het Belastingplan deze eigenaar een nadeel op van USD 50 tot USD 130 per maand voor netto- inkomens van ongeveer USD 2.000 tot USD 4.000 per maand.

De CD heeft meerdere suggesties aangedragen om alternatieve oplossingen te onderzoeken, zoals bijvoorbeeld een inkomensafhankelijke belastingvrije som. Het is spijtig dat dit niet serieus is onderzocht en dat er ook niets is gedaan met de suggestie om meer bedrijven opbrengstbelasting te laten betalen in plaats van de opbrengstbelasting te verhogen. Op dit moment hoeven filialen op Bonaire van bedrijven die buiten Caribisch Nederland gevestigd zijn, geen opbrengstbelasting te betalen.

Amendement met uitstel delen van het Belastingplan

De CD was daarom opgelucht toen een amendement werd aangenomen waarin delen van het belastingplan uitgesteld zouden worden en eerst nader overleg zou moeten plaatsvinden over deze maatregelen en over alternatieven. In de toelichting bij dit amendement was opgenomen dat ervan uitgegaan werd dat dit voor 2025 geen gevolgen zou hebben voor de koppeling tussen het minimumloon en de belastingvrije som, omdat deze immers gelijk zijn in 2024 en beide met de inflatie verhoogd worden. Daar zou, met de nodige afstemming om technische verschillen in deze berekening te overbruggen, geen nadelig gevolg uit moeten komen voor mensen met een minimuminkomen.

Helaas bleek het ministerie niet in staat om dit technisch op te lossen, waardoor de initiatiefnemers van het amendement zich gedwongen voelden om dit recht te zetten. Deze week zal het Belastingplan BES 2025 dus alsnog aangenomen worden door de Tweede Kamer en hoogstwaarschijnlijk in ongewijzigde vorm ingaan per 1 januari 2025.

Oproep constructief overleg

De CD is positief over de inzet van een aantal politieke partijen om te proberen het wetsvoorstel te wijzigen en de zorgen van de eilanden serieus te nemen. Ook heeft de regering op 6 december toegezegd in 2025 opnieuw in gesprek te gaan, de koopkrachteffecten te monitoren en indien nodig te repareren. Helaas is het nu niet gelukt, maar de CD zal zich ook in 2025 blijven inzetten voor een rechtvaardig belastingstelsel waarbij de economie niet geschaad wordt. De CD doet nogmaals een oproep aan alle ministeries om meer gezamenlijk en integraal naar het beleid voor Caribisch Nederland te kijken en veel meer in gesprek te gaan met de eilanden voor een structurele aanpak.

De Centraal Dialoog Bonaire is een lokale overlegtafel waarin deelnemen het openbaar lichaam, vakbonden, vertegenwoordigers van werkgevers en Kamer van Koophandel. Partijen beogen met de Centraal Dialoog door consensus bij te dragen aan een sociaal, economisch en ecologisch duurzaam Bonaire. Voor meer informatie: https://www.centraaldialoogbonaire.com