Sint Eustatius gaat weer zijn eigen gedeputeerden krijgen. Op 1 oktober is de eilandsraad wat Nederland betreft dan weer bevoegd om gedeputeerden te benoemen en te ontslaan.

Staatssecretaris Alexandra van Huffelen heeft de voorbereidingen daartoe in gang gezet omdat zij vaststelt dat aan de voorwaarden wordt voldaan. een Koninklijk Besluit is in voorbereiding.

De Eerste en Tweede Kamer moeten zich nog uitspreken over het ontwerpbesluit voordat het wordt vastgesteld. Met deze stap is het herstel van de lokale democratie op Sint Eustatius weer een stap dichterbij gekomen.

Bestuurlijk ingrijpen

In 2018 besloot het kabinet tot bestuurlijk ingrijpen op Sint Eustatius. Een commissie van wijzen constateerde dat er sprake was van grove taakverwaarlozing door het lokale bestuur op het eiland.

De situatie werd gekenmerkt door wetteloosheid, financieel wanbeheer, het negeren van wettelijk gezag, discriminatie, intimidatie en het nastreven van persoonlijke macht.

De commissie constateerde dat het bestuur van Sint Eustatius zich had afgewend van de bestaande rechts- en staatsorde en niet meer bereid was de eigenmachtig toegeëigende autonomie weer los te laten.

De bestuurlijke ingreep werd vastgesteld met de Tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius. Deze wet is op 8 februari 2017 in werking getreden.

Op 16 juli 2020 is de Wet herstel voorzieningen Sint Eustatius in werking getreden. De Tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius is met artikel 19 van de Wet herstel voorzieningen Sint Eustatius ingetrokken.

Met deze wet moest voorzien worden in een gefaseerde teruggave van bevoegdheden aan het lokale bestuur op Sint Eustatius, in vier fasen langs de lijnen van de WolBES en de FinBES. Aan deze fasen heeft Nederland destijds voorwaarden verbonden waaraan moet worden voldaan om over te gaan naar een volgende, in de wet benoemde, fase.

Zo zijn er inmiddels verkiezingen gehouden en de eilandsraad, zij het met beperkte bevoegdheden is geïnstalleerd. In 2021 heeft de regeringscommissaris gezamenlijk met de eilandsraad een route-tijdtabel vastgesteld waarin de criteria en de planning voor het behalen van de volgende fasen zijn uitgewerkt.

Voorwaarden

Om naar de tweede fase over te gaan, moet voldaan worden aan een aantal criteria. Zo moeten relevante eilandsverordeningen zijn vastgesteld en in werking getreden en de procedures en werkinstructies van het bestuurscollege op orde zijn.

De administraties op het terrein van vergunning- en/of ontheffingsverlening, subsidieverlening en de kadasterfunctie moeten ook klaar zijn en de toezicht en handhaving moet op ordezijn, zowel wat betreft het handhavingsbeleid als voor toereikende aanstelling en opleiding van medewerkers.

De regeringscommissaris heeft de staatssecretaris in haar brieven van juni dit jaar geïnformeerd, waaruit blijkt dat aan de meeste voorwaarden is voldaan en de volgende stap kan worden genomen.

.