In Lac Baai zijn veel belangrijke habitats en de baai heeft een hoge biodiversiteit. Er komen verschillende soorten voor, waaronder ook veel internationaal beschermde soorten zoals koralen, zeeschildpadden, karko, flamingo, en de regenboog papegaaivis. De verscheidenheid aan habitats, rif, zeegrasbedden en mangroves met ieder zijn eigen functies, maakt Lac Baai een bijzonder rijk gebied.

STINAPA Bonaire monitort al jaren de zeegrassen in Lac, en ontdekte in 2010 een nieuwe invasieve zeegrassoort, Halophila stipulacea. Sea Turtle Conservation Bonaire beschermt en bestudeert de zeeschilpadden populatie van Bonaire al sinds 1991, onder andere in Lac Baai. Lac Baai is door zijn zeegrasvelden een erg waardevol foerageergebied en zeeschildpadden in dit gebied laten veel hogere groeicijfers zien dan schildpadden in de rest van het Caribisch gebied.

In 2010 is een team van onderzoekers uit Nederland van de universiteiten van Wageningen en Groningen gestart met een studie naar de begrazing van zeegrassen door zeeschildpadden. Marjolijn Christianen, Lisa Becking en Per Palsbøll zetten de studie, die gefinancierd wordt door het NWO en het Ministerie van Economische Zaken, op. Het team, verder versterkt door collega’s van de Universiteit van Amsterdam, Sea Turtle Conservation Bonaire (STCB), STINAPA Bonaire en Wageningen Marine Research wil onderzoeken hoe grote grazers in aquatische systemen de uitbreiding van exotische plantensoorten beïnvloeden.

Het team doet veldwaarnemingen, experimenten in onderwaterkooien, en verzamelt satellietbeelden van de graasgebieden van de laatste veertig jaar om de omvang en grenzen van de zeegrasvelden te vergelijken met de nieuwe toestand. Daarnaast heeft Marjolijn Christianen in samenwerking met STCB groene schildpadden uitgerust met GPS-zenders, zodat de foerageergewoonten van de schildpadden in kaart gebracht kunnen worden.

“Deze resultaten leveren het eerste bewijs van grootschalige vervanging van inheemse zeegrassen door snel uitbreidend exotisch H. stipulacea in het Caribisch gebied en voegen een mechanistische verklaring voor deze invasiviteit toe,” zegt Marjolijn Christianen. “Dit werk laat zien hoe grote herbivoren een belangrijke maar tot nog toe niet-erkende rol spelen in de uitbreiding van exotische plantensoorten in aquatische ecosystemen.”

Is er dan niets aan te doen? Volgens de onderzoekers zou het helpen als de zeegebieden minder worden vervuild door rioleringswater of baggerwerkzaamheden die de vitaliteit van de oude zeegrasvelden verminderen. We zien dat de zeeschildpadden met hun begrazing de uitbreiding van invasieve zeegras uit de Rode Zee faciliteren. Om deze charismatische grazers te beschermen, is het van belang de stressfactoren op het hele ecosysteem te verminderen.

Publicatie in Journal of Ecology (open access)

Megaherbivores may impact expansion of invasive seagrass in the Caribbean Marjolijn J.A. Christianen, Fee O.H. Smulders, M. Sabine Engel, Mabel I. Nava, Sue Willis, Per J. Palsbøll, Adolphe O. Debrot, J. Arie Vonk, Leontine E. Becking. Journal of Ecology, 17 July 2018. https://doi.org/10.1111/1365-2745.13021