Mariehamn/Kralendijk – “Bonaire moet zich breed oriënteren en zich niet beperken door isolatie en gebrek aan inzicht in wat elders in de wereld speelt” dat stelt gedeputeerde Abraham. Voor twee volle dagen is gedeputeerde Abraham officiële gast van de lokale overheid van de Åland eilanden. De eilanden zijn grondgebied van Finland. Het model van Åland dient als voorbeeld voor veel andere eilanden en regio’s in de wereld. Zelfs een land als Japan was recentelijk op bezoek in Åland om te leren over de bestuursvorm en de relatie met Finland. Japan heeft ook verschillende bewoonde kleinere eilanden en bezint zich op de beste manier om de eilanden te besturen en de eilanden te ontwikkelen.

De constitutionele situatie tussen Nederland en Bonaire kan veel lering trekken uit de relatie tussen Åland eilanden en Finland. In het bijzonder als de relatie tussen Nederland en Bonaire zich wil richten op een gezonde ontwikkeling van Bonaire, concrete en realistische sociale en economische vooruitgang van de mensen op Bonaire en gezonde constitutionele relatie tussen een relatief grote economische macht als Nederland en een relatief, in economische zin, nog weinig ontwikkelde entiteit als het eiland Bonaire. Na vijf jaar nieuwe staatkundige structuur is een van de belangrijkste conclusies van de onafhankelijke evaluatiecommissie Spies een sterke achteruitgang van de koopkracht van vooral het arme gedeelte van de bevolking en dus sterke stijging van armoede op het eiland. De constitutionele relatie tussen Nederland en Bonaire wordt op veel punten als knellend ervaren.

Er is waarschijnlijk niet een bestaand model voor de directe band van Bonaire met Nederland en dat de inwoners succes garandeert voor de verdere ontwikkeling . Maar tegelijkertijd is een ding wel duidelijk, de huidige invulling van de directe band maakt niemand blij en de effectiviteit op verbeterde ontwikkeling van Bonaire is nihil. Gedeputeerde Abraham denkt dat Bonaire zich breed moet oriënteren en lering moet trekken uit relatief succesvolle voorbeelden in de wereld. De Åland eilanden tellen circa 29.000 inwoners en zijn grondgebied van Finland. Finland heeft een relatief grote en sterke economie en om en nabij 5 miljoen inwoners. Deze constitutionele relatie heeft bewezen concrete positieve effecten te hebben op de ontwikkeling van de Åland eilanden en haar inwoners, met behoud van het unieke karakter van de Åland eilanden.

Bonaire moet niet ambiëren om voorbeelden zoals Åland eilanden een op een toe te passen op Bonaire. Maar duidelijk is wel dat Bonaire zich niet moet isoleren en kortzichtig moet houden op praktische en succesvolle formules elders in de wereld in de constitutionele relatie tussen grote entiteiten en veel kleinere entiteiten. Bonaire heeft als groeimaatschappij vijf verloren jaren achter de rug. 70% van de bevolking heeft een negatieve groei meegemaakt in deze vijf verloren jaren. Er moet een doorbraak komen maar wel een doorbraak in de juiste richting.