Door Harald Linkels

KRALENDIJK- Hoewel hij nadrukkelijk niet bij de discussie tussen voor- en tegenstanders van de ontwikkeling van Plantage Bolivia betrokken wilde worden, gebeurde dat onbedoeld toch. Dat zegt Tera Barra voorman en ‘bomenman’ Johan van Blerk op maandag tegen Bonaire.nu in reactie op commotie die ontstaan is bij de aan hem toegeschreven uitspraken over plantage Bolivia. 

De situatie ontstond nadat een gepland onderhoud met minister Hugo de Jonge en staatssecretaris Alexandra Van Huffelen door tijdsnood samen kwam te vallen met een bezoek van de bewindslieden aan het geplande project op Plantage Bolivia van de familie Breemhaar. “In eerste instantie was het helemaal niet de bedoeling dat die twee programmaonderdelen samen zouden vallen”, legt Van Blerk uit. 

Toen het onderdeel van Van Blerk, waarin hij wilde spreken over het belang van behoud en beschermen van tropische bossen op het eiland in tijdsnood dreigde te komen, werd zijn praatje samengevoegd met de presentatie door vader en dochter Breemhaar over hun Bolivia project. Een door het aan Breemhaar gelieerde adviesbureau Metafoor uitgegeven persbericht deed de rest. In het bewuste bericht lijkt van Blerk onder meer te zeggen dat de natuur op Bolivia ernstig is aangetast en dat het daardoor een mythe zou zijn om te stellen dat door het project belangrijke natuur verloren dreigt te gaan. In werkelijkheid was het echter niet Van Blerk die daar aan het woord was. Van Blerk was niet op de hoogte van het persbericht en kreeg dit ook niet te zien, vóór het werd uitgestuurd naar de media. “Een kwalijke zaak”, vindt hij.

Beschermen

“Het enige wat ik wil is belangrijke gebieden op het eiland zoveel mogelijk beschermen”, aldus Van Blerk. Ook wil hij met zijn projecten en de kweek van lokale boomsoorten laten zien wat er met herbebossing kan worden bereikt, als loslopende geiten uit de natuur worden geweerd. 

“Hou me ten goede: ik heb niks tegen geiten. Integendeel: ik heb er zelf ook 10. Maar ze lopen niet los en naar mijn stellige mening horen ze ook niet los te lopen in de natuur”. 

Tijdens het gesprek laat Van Blerk zien hoe de natuur binnen enkele jaren in staat is zichzelf te herstellen, als de grazers daaruit worden verwijderd. “Het probleem is dat veel inwoners van het eiland geen goed referentiemateriaal hebben. Ze zijn gewend aan kale vlakten en lage prikstruiken en denken dat de ongerepte natuur van Bonaire er zo uitziet, maar dat is helemaal niet zo. 

Bij gebrek aan grazende geiten schieten allerlei bomen de grond uit; ook soorten die men in het wild niet meer zo vaak tegenkomt. “Het is een zichzelf versterkend proces. Met meer bomen is er meer schaduw, meer schaduw geeft andere bomen en planten de kans te groeien zonder dat het door de zon wordt verschroeid en daarnaast bereiken we een lagere temperatuur op het eiland.

Gevaar

Volgens Van Blerk is het inderdaad zo dat de natuur op Bolvia -net zo als in diverse andere gebieden op het eiland-, over de jaren is aangetast door loslopende grazers en ook nu nog verder achteruit gaat. “Betekent dat dat de natuur er niet mooi is? Nee, zeker niet! Bolivia is een prachtig gebied en ik ben er graag. Ook denk ik dat er veel mogelijk is als het gaat om natuurherstel, met de juiste maatregelen, net als elders op het eiland overigens”. Volgens van Blerk staat die discussie los van de discussie over de ontwikkeling van Plantage Bolvia door de familie Breemhaar.

Van Blerk ziet ook het gevaar dat, door een te grote aandacht voor de discussie over Bolvia, over het hoofd wordt gezien dat er veel meer en ook grotere bedreigingen zijn voor de natuur op het eiland. “Er zijn heel waardevolle en relatief ongerepte stukken natuur op het eiland, met een goede diversiteit en mooie bomen. In de gesprekken over de toekomst van het eiland worden die stukken in eerste instantie wel aangemerkt als gebieden die beschermd moeten worden. Maar vervolgens zie je in de praktijk dat partijen daar toch weer en stukje van af willen knabbelen. Als je daar maar lang genoeg mee doorgaat, hou je op een gegeven moment niks meer over”. 

Hoger niveau

Van Blerk zou het liefst voor tropische bossen een soort bescherming zien zoals Ramsar die biedt voor de zogenaamde wetlands. “Die zijn goed beschermd. Daar zie je ook wel eens dat wordt getracht daar toch wat te doen, maar dan kun je terugvallen op de Ramsar bescherming. Je hebt in feite iets nodig van een soort hogere macht, die toeziet op de bescherming van de meest waardevolle natuur op het eiland. En waar vervolgens niemand aan durft te komen”. 

Voorlopig wil Van Blerk zich met zijn team vrijwilligers, vooral op de eigen doelen concentreren. “Ik betreur de ontstane discussie, omdat zij afbreuk dreigt te doen aan datgene waar wij met een enorme groep hardwerkende vrijwilligers voor staan. We bereiken mooie en goede resultaten en mensen zijn enthousiast. Er is nog zoveel meer te doen. Wij willen in principe op niemand wachten en onze eigen doelen bereiken en dat is een groener Bonaire met een grotere diversiteit aan lokale planten en bomen. Kijk nu eens naar de hoeveelheid Shimaruku (Malpighia emarginata, ofwel Westindische Kers) bomen, die hier nu spontaan overal opkomen en ook al vrucht dragen. Dat is toch prachtig?!”. 

Het enthousiasme van Van Blerk is aanstekelijk. Ruim 75 minuten na aanvang van het gesprek zijn we nog lang niet uitgepraat. “Maar je moet zeker nog een keer terugkomen, dan kan ik je nog meer laten zien en vertellen over onze plannen met het maken van compost op het eiland”, zegt van Blerk. “Tja, een mediaman ben ik niet hè? Dat moet je ook niet aan mij vragen”, zegt hij enigszins verontschuldigend. “Maar we doen hier wel mooie dingen, en daar gaat het om”!