Kralendijk – “Terwijl het aantal immigranten op Bonaire toeneemt, weten we bijzonder weinig van de situatie waarin immigranten die soms al jarenlang op het eiland wonen zich begeven.” Onderzoekster Gerjanne Voortman presenteerde onlangs de belangrijkste resultaten van het onderzoek naar de situatie van immigranten op Bonaire, dat zij uitvoerde in opdracht van Projectbureau Integrale Wijkaanpak (onderdeel van OLB). De zaal in Buurtcentrum Tera Cora werd gevuld met 160 immigranten, voornamelijk met een Latijns-Amerikaanse achtergrond. De voertaal deze avond was Spaans.

De culturele antropologe nam het afgelopen jaar interviews af, voerde een uitgebreide enquête uit en liep mee met een wijkwerker, om inzicht te krijgen in de problemen en prioriteiten volgens de immigranten zelf en volgens de instanties waarmee zij te maken hebben. De voornaamste problemen die naar voren kwamen zijn: onwetendheid over rechten en plichten, taalbarrières en uitbuiting op de werkvloer.

Deze problemen zijn duidelijk met elkaar gerelateerd legt Voortman uit, die door de Spaanstalige immigranten bij haar tweede naam, Marina, wordt genoemd. “Doordat men niet op de hoogte is van de eigen rechten en plichten, is men kwetsbaar op de werkvloer. Doordat men het Nederlands of Papiaments niet beheerst, wordt nuttige informatie vanuit de overheid niet begrepen en doen mensen geen navraag over twijfelachtige situaties. Het is heel belangrijk dat inwoners weten wat hun rechten zijn als werknemer, maar ook wat hun rechten zijn als burger én wat hun eigen verantwoordelijkheden zijn.”

In dit onderzoek werd de definitie van immigrant afgebakend tot inwoners van Bonaire die geboren zijn buiten het Koninkrijk der Nederlanden, ongeacht hun legale status of jaren van verblijf op het eiland. Deze groep vormt samen een kwart van de bevolking van Bonaire. De grootste gemeenschappen binnen deze populatie zijn Dominicanen, Colombianen, Venezolanen en Peruanen.

Onder de immigranten op Bonaire werken veel mensen in de horeca, schoonmaak, bouw, of als winkelier. Een bijzonder hoog aandeel van hen is ondernemer.

Opvallend is de afwezigheid van deze kwart van de bevolking in overheids- en dienstverlenende functies. Dit heeft voor een groot deel te maken met taalbarrières. Van de immigranten die 10 jaar of langer op het eiland wonen, geeft 53% aan Papiaments te spreken en 9% Nederlands. Met name voor hogeropgeleide immigranten, kan beheersing van de taal de sleutel vormen voor betere kansen op de arbeidsmarkt. Al is beheersing van de lokale talen belangrijk voor elke nieuwe inwoner. “Immigranten zijn over het algemeen bijzonder zelfredzaam en ondernemend, taalbarrières maken hen echter afhankelijk,” legt de antropologe uit.

Na afloop van de presentatie volgde een levendige discussie onder leiding van Projectleider Integrale Wijkaanpak Max Suart. Terwijl de aanwezigen uiteraard graag wilden weten hoe de problemen nu opgelost zullen worden, moesten antwoorden op dat vlak grotendeels uitblijven. De diagnose is door dit onderzoek gesteld en aanbevelingen voor verbeteringen zijn gegeven. Oplossingen vereisen medewerking van-, en samenwerking onder de verschillende nationale en lokale overheidsinstanties.

De insteek van de analyse was vooral om te onderzoeken hoe arbeid door vreemdelingen zich in de periode 2011-2016 heeft ontwikkeld. Het OLB heeft een oriënterend onderzoek naar de situatie van immigranten op Bonaire laten uitvoeren. Op basis van deze trendanalyse en het onderzoek onder immigranten zal verder worden gesproken of het beleid rondom vreemdelingen moet worden aangepast. De trendanalyse zal daarom ook worden aangeboden aan de Openbare Lichamen en andere betrokken organisaties Het rapport van het OLB kunt u terugvinden op www.bonairegov.com