Door Adnan Hassan

In een wereld van globalisering is geen eiland een eiland. Bonaire is niet anders. We worden beïnvloed door gebeurtenissen over de hele wereld. En deze invloed zal alleen maar toenemen.

Ik zie de veranderingen dagelijks. Als ik mijn kinderen na school ophaal bij SGB/LISEO, is het interessant om de taal te horen die zij en hun vrienden met elkaar spreken. Ze praten niet met elkaar in het Nederlands, of Papiaments, of in het Spaans. Welke taal spreken ze? Ja, Engels.

Bij het kiezen van hun taal voor een informeel gesprek, geven Bonairiaanse kinderen niets om politiek of het maken van een “wij” versus “zij” -verklaring. Ze zien hun taalkeuze niet als respectloos tegenover hun erfgoed. Ze spreken in de taal die al de taal van de wereld is. En deze trend zal doorzetten. Langzamerhand zal elk kind op Bonaire, dat enige interactie heeft met de wereld, Engels spreken.

Ik ben een voorstander van het behoud van de taal, geschiedenis, cultuur en identiteit van Bonaire. Het toont respect voor de lokale cultuur en aandacht voor het verleden. Een optie is om een proces van ‘inburgering’ te hebben, zoals vereist is voor het staatsburgerschap in Nederland. Dus, voordat iemand een “sedula” krijgt, moet hij een toets afleggen in het Papiaments en over de Bonairiaanse geschiedenis. Een andere mogelijkheid is om basislessen Papiaments en een cursus Bonairiaanse geschiedenis aan te bieden aan iedereen die een “sedula” krijgt. Deze cursus zou zelfs gratis aangeboden kunnen worden. Ik weet zeker dat hier grote belangstelling voor zal zijn.

Over de vraag “Wie moet de toekomst van Bonaire bepalen?” zou ik zeggen dat een interessantere vraag is: “Wie bepaalt onze toekomst?”

De meeste beslissingen met betrekking tot Bonaire worden genomen via een combinatie van factoren, waarvan niet alle lokaal zijn. Deze beslissingen worden genomen door politici; door van oudsher Bonairiaanse “locals”; door recent aangekomen “locals”; door de ministeries, de nationale belastingbetaler en hun vertegenwoordigers in Den Haag; en ook door de rest van de wereld.

Zoals we zagen tijdens de Covid-19-pandemie, waren onze bewegingen op een klein eiland als Bonaire beperkt vanwege evenementen aan de andere kant van de wereld. Lokale experts werden geadviseerd door het RIVM in Den Haag, die de adviezen van de WHO, etc. in de gaten hielden. Ze reageerden allemaal op een virus dat aan de andere kant van de planeet is ontstaan.

Mijn punt: de wereld om ons heen is complex. Geen enkele groep – en zeker niet alleen de lokale bevolking – zal het monopolie hebben op het bepalen van onze toekomst, inclusief iets simpels als wanneer en hoe we uit onze huizen op Bonaire kunnen stappen. Hoe eerder we ons voorbereiden op deze wereld van globalisering, hoe beter.

In Europees Nederland is het ‘gezicht’ van politici nog grotendeels hetero, blank en mannelijk. Maar dit is aan het veranderen. Langzamerhand zien we daar allerlei mensen opduiken als leiders: vrouwen, niet-blanken, mensen met verschillende etnische en religieuze achtergronden, en LGBTQ, etc. Deze trend zal doorzetten. Natuurlijk is er onverdraagzaamheid en racisme en angst als gevolg van deze verandering, aangezien de macht verschuift. Maar deze verandering zal daar plaatsvinden, evenals op Bonaire.

Wat betreft honger, dakloosheid, misdaad, lijden etc. dit is een ware tragedie op Bonaire. Dit mag niet terzijde worden geschoven of genegeerd worden. Als Bonairiaanse gemeenschap is het onze verantwoordelijkheid om daar iets aan te doen. Het is jammer dat er in een rijk land als Nederland kinderen met honger naar school gaan in de ‘bijzondere gemeente’ Bonaire. Dit is onacceptabel. Onze Mindful Spirit Foundation doet er rechtstreeks en via de rijksoverheid iets aan. (zie onze brief aan de Tweede Kamer op het Bonaire Future Forum, en houd ons “Mindful Bario Programma” in de gaten).

Ik vind dat Bonairianen die in de diaspora zijn een verantwoordelijkheid hebben. We willen dat ze tijdens hun afwezigheid betrokken zijn, maar ook thuiskomen om iets te doen. Het programma Talent Ontwikkel Programma (TOP) is een mooi voorbeeld van wat er mogelijk is als mensen zich inspannen. Door dergelijke inspanningen zal de braindrain van Bonaire eindigen in een braingain.

Veelbelovende Bonairianen zullen thuiskomen. Maar om dit te laten gebeuren, moeten we van Bonaire een plek maken waar hun talenten en ambities welkom zijn. Ook daarvoor moet Bonaire veranderen.

In deze wereld van globalisering zal ons eiland geen eiland blijven. We kunnen gebeurtenissen in de wereld niet vermijden. Hoe beter we onze bevolking voorbereiden, hoe beter men met deze realiteit om kan gaan.

De toekomst is vol kansen. En deze pandemische crisis is een goed moment om onze koers te wijzigen om deze kansen te grijpen.

Ik geloof dat we samen het verschil kunnen maken voor alle Bonairianen.

Adnan Hassan is adviseur, investeerder, ondernemer en auteur. Hij was lid van de Raad van Bestuur van de Wereldbankgroep (Washington, D.C.). Hij is oprichter & Co-CEO, Mindful Enterprises, B.V. (Bonaire); Vice-voorzitter Stichting Mindful Spirits (Bonaire); Oprichter, Bonaire Future Forum (Bonaire); en Oprichter, BIG Ideas Foundation (Bonaire.