Jarenlang was Edison Rijna een bekend gezicht op Bonaire. De oud gezaghebber moest leiding geven in de tijd dat Bonaire te kampen had met het coronavirus. Plotsklaps eindigde zijn ambtstermijn. Rijna startte meteen met zijn nieuwe rol als speciaal gezant. In deze functie probeert hij fondsen binnen te halen voor Bonaire, Saba en St. Eustatius. Bonaire.nu sprak met Rijna die een klein jaar later de eerste positieve resultaten ziet binnen komen.

In de periode van 2014 tot en met 2023 was Edison Enrique Rijna gezaghebber van het eiland Bonaire. In deze periode kreeg hij in zijn functie te maken met het coronavirus op het eiland. Een uitdagende periode. In 2020 werd zijn ambtsperiode met zes jaar verlengd. Deze zes jaar stopte abrupt in 2023. Hij maakte direct bekend een nieuwe functie te hebben als speciaal gezant. In deze functie ligt de focus voor Rijna op het binnen halen van fondsen op het gebied van klimaatverandering, connectiviteit, voedselzekerheid, duurzame energiebronnen en economische diversificatie. Vanaf april 2023 is Rijna met zijn team bezig om fondsen aan te schrijven voor de BES-eilanden (Bonaire, St. Eustatius en Saba). 

,,Ik kan wel zeggen dat we de eerste successen hebben geboekt”, aldus Rijna die in zijn eerste zes maanden als speciaal gezant vooral bezig is geweest om een algemeen rapport te schrijven en zijn kabinet vorm te geven. ,,Nederland liet vele fondsen onbenut binnen de Europese Unie (EU). Deze fondsen waren onder andere bestemd voor de Nederlandse BES-eilanden. Maar werden simpelweg niet aangeschreven. Voordat ik werd aangesteld als speciaal gezant, was er nog niemand die zich daar mee bezig hield”. 

Frankrijk haalt wel fondsen binnen

Bonaire is een speciale gemeente van Nederland. Voor velen is het soms niet altijd duidelijk dat het eiland niet officieel lid is van de EU. Toch kan het eiland wel aanspraak maken op Europese subsidies. EU-lidstaten Frankrijk, Nederland en Denemarken hebben gezamenlijk dertien overzeese gebieden. Die eilanden krijgen fondsen voor bijvoorbeeld wegen, waterzuivering en het riool. Dit wordt gefinancierd vanuit de EU 550 miljoen dollar wordt verdeeld over deze eilanden. De helft van dit budget gaat automatisch naar Groenland (onderdeel van Denemarken). De rest van dit geld is beschikbaar voor de andere eilanden. 

Rijna ligt toe: ,,Frankrijk is hier altijd goed mee bezig. Een specifiek ministerie is actief om fondsen binnen te halen voor de eilanden. Hierdoor kreeg het land acht keer meer gelden binnen dan Nederland. Nederland deed voordat ik in de functie als speciaal gezant kwam, hier dus nog weinig aan”.

Fondsen in Brussel beschikbaar

Praktisch gezien betekent het dat bedrijven en andere organisaties op Bonaire aanspraak kunnen maken op een bepaald fonds. 22 potjes met geld zijn bestemd voor deze organisaties. Volgens Rijna kunnen deze organisaties die zich bevinden op de BES-eilanden, contact met hem opnemen om een bepaalde financiering te krijgen: ,,Stel een bedrijf richt zich op tuinieren of op voedselzekerheid op één van de BES-eilanden. Zij kunnen contact opnemen met de internationale desk Bonaire, Saba of St. Eustatius. Met hun plan en onze hulp, kan een fonds in Brussel worden aangeschreven. Je kan hierbij denken aan plannen voor verdere verbeteringen omtrent digitalisering, klimaatsverandering, voedselzekerheid en duurzame energie bronnen”.

30 for 2030

De EU heeft met elkaar een doel gesteld. In 2030 moet de uitstoot van broeikaseffecten met 55% worden verlaagd ten opzichte van het niveau van 1990. De BES-eilanden zijn door de EU gekozen om in 2030 volledige duurzame energie te gebruiken. Fondsen zouden hiervoor beschikbaar kunnen komen. Hoeveel, dat is afhankelijk van de kosten. Het Water- en elektriciteitsbedrijf Bonaire (WEB), STUCO (Statia Utility Company N.V.) en Saba Electric Company (SEC), hebben samen met de overheden van de eilanden en met ondersteuning van de speciaal gezant een voorstel ingediend, om aanspraak te maken op een fonds. Saba heeft voor 90% duurzame energie. St. Eustatius voor 80%. Bonaire loopt achter en is nog maar voor 40% duurzaam. De aankomende jaren worden zij door de EU begeleid naar 100% verduurzaming van de energieproductie.

,,Voor Bonaire is het behalen van dit doel een grote uitdaging. Bij de andere twee eilanden denk ik dat het makkelijker is om het doel te halen. Gezamenlijk is er een programma gemaakt, wat is ingediend bij de EU. Dit programma is goedgekeurd. Het is het eerste succes wat wij hebben behaald. Wat zou je dan nu kunnen verwachten? Extra accu’s, zonnepanelen of windmolens zijn voorbeelden om volledig duurzaam te opereren. Uiteindelijk zullen de nutsbedrijven op de verschillende eilanden het plan moeten uitvoeren. De eventuele gelden die hiervoor beschikbaar komen, gaan dan ook niet naar de overheid. De bedrijven die meedoen, krijgen dit. Daarnaast heeft een overheid ook niet de mogelijkheid om dit soort plannen uit te voeren. Dat heeft een bedrijf zoals WEB bijvoorbeeld wel”, aldus Rijna. 

Wie is Edison Rijna?
Edison Rijna is geboren op 7 juli 1967 en is een voormalig gezaghebber van het Bonaire. Hij werd nadat hij waarnemend gezaghebber was, de gezaghebber van het eiland van 22 augustus 2014 tot 18 april 2023. Als gezaghebber was hij verantwoordelijk voor het bestuur van het eiland en speelde hij een belangrijke rol bij het vertegenwoordigen van de belangen van Bonaire binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Voor zijn ambtstermijn als gezaghebber was Edison Rijna actief als bankier en had hij verschillende functies bekleed in de publieke sector op Bonaire. Rijna stapte uit zijn functie in 2023, nadat hij in een politiek conflict belandde over de bouwvergunning van Sunset Beach Resort. Dit was één van de problemen. Veel Nederlandse bouwbedrijven zouden langs de Bonairiaanse kust illegaal resorts en stranden hebben aangelegd onder het bewind van Rijna. Nadat Rijna stopte met zijn functie als gezaghebber, begon hij meteen in zijn nieuwe rol als speciaal gezant voor de BES-eilanden.

Samenwerkingen in Latijns Amerika

Niet alleen richt de speciaal gezant op fondsen die aangeschreven kunnen worden in de EU. Ook heeft Edison Rijna in zijn takenpakket staan om samenwerkingen met de Verenigde Naties aan te halen. Daarnaast is hij bezig om handelsmissies te organiseren in Latijns Amerika. Volgens Rijna zijn hier namelijk kansen voor Bonaire: ,,Toen ik gezaghebber was, las ik altijd in de kranten dat er een handelsmissie was vanuit het Koninkrijk der Nederlanden naar de Dominicaanse Republiek of Colombia. Wat mij opviel, was dat Bonaire niet aanwezig was. Dit verbaasde me”.

Het takenpakket van Rijna is dus divers. Als speciaal gezant kreeg hij de mogelijkheid om handelsmissies voor Bonaire te organiseren. Wederom een nieuwe rol. ,,Ik heb nu een positie bij Binnenlandse zaken gekregen, die me mogelijkheden geeft om handelsmissies te organiseren. Zodoende zag je me afgelopen maand in Colombia om te praten over een rechtstreekse vliegverbinding tussen Bonaire en Colombia. Tourism Corporation Bonaire, BONHATA en Bonaire International Airport waren aan het uitzoeken welke mogelijkheden er zijn om een vliegverbinding tussen Colombia en Bonaire te krijgen. Toen zij hoorden dat ik als speciaal gezant handelsmissies mag organiseren, ben ik hierbij betrokken geraakt. Als ik mee ga, wordt je officieel ontvangen. Dit zou anders waarschijnlijk niet zijn gebeurd”, aldus Rijna. 

Meer samenwerking met Colombia

Het is niet de enige handelsmissie met Colombia waar Rijna mee actief is. Op verzoek vanuit het OLB is de speciaal gezant bezig om een andere missie uit te voeren. ,,Bonaire heeft een grote handelsmissie aangevraagd met Colombia. Dat staat los van de rechtstreekse vlucht tussen de twee landen. Wat ik doe is ook Saba en St. Eustatius uitnodigen. De tweede helft van dit jaar is er een handelsmissie met de verschillende eilanden en Colombia die ik ga leiden” 

Voorlopig zet Rijna zich dus in voor de BES-eilanden. Uitgesloten is niet dat de CAS-eilanden (Curacao, Aruba en Sint Maarten) later nog in de portefeuille van de speciaal gezant gaan komen. Deze eilanden kiezen voorlopig nog hun eigen weg.