
De MPB staat voor een evenwichtige economische vooruitgang die op de eerste plaats ten dienste staat van het welzijn van onze burgers en hand in hand gaat met natuurbescherming en cultuurbeheer. Onze focus ligt op kwaliteit in plaats van kwantiteit.
We vinden het belangrijk dat de bevolking actief en volop deelneemt aan de economie, op een manier waarbij het welzijn van de bevolking voorop staat. De MPB gelooft stellig dat Bonaire haar positie als een trendsetter kan versterken, niet alleen op het gebied van natuurbeheer, maar ook op het gebied van innovatieve activiteiten en bruisend ondernemerschap dat is gebaseerd op onze eigen, authentieke identiteit en cultuur.
Wij vinden dat de economie de mens moet dienen en niet andersom. Een gezonde economie is de drijvende kracht voor een gezond sociaal stelsel. We vinden het stimuleren van lokaal ondernemerschap belangrijk, omdat we zo ervoor kunnen zorgen dat er zo weinig mogelijk kapitaalvlucht plaatsvindt.
Ondernemerschap
Een goed ondernemersklimaat is een belangrijke voorwaarde voor duurzame economische ontwikkeling. Om dit te kunnen realiseren vinden wij dat de lokale overheid moet zorgen voor zaken zoals een goede digitale toegankelijkheid van de overheid, en een goed functionerend centraal loket voor ondernemerszaken.
Oneerlijke concurrentie van buitenaf moet aangepakt worden, met behulp van lokale wetgeving. Daarnaast is het belangrijk dat lokale ondernemingen toegang hebben tot voordelige financieringsmogelijkheden en tot overheidssubsidies. Start-ups spelen een belangrijke rol bij economische innovatie, diversificatie en duurzaamheid. Vaak nemen jongeren het voortouw, en dat is gelukkig ook het geval op Bonaire. De BusinesSpark incubator/ accelerator is de eerste stap in een programma om meerdere incubators op te zetten waarin ze plek hebben om te groeien, in samenwerking met lokale organisaties. Zo creëren we zelfredzaamheid, meer werkgelegenheid en kunnen we nog duurzamer worden.
Onze krappe arbeidsmarkt, in combinatie met onze ambities als Bonaire, vraagt regelmatig om de, al dan niet tijdelijke, vestiging van mensen van buiten Bonaire. Voor die personen die zich hier alleen kunnen vestigen door middel van een tewerkstellingsvergunning, zoeken wij samen met het verantwoordelijke ministerie, naar een verkorting van de procedure tijd en vereenvoudiging van de procedure. Hierbij verliezen wij niet uit het oog dat we wetgeving nodig hebben om zaken zoals mensenhandel en misbruik te voorkomen. We kijken bijvoorbeeld naar mogelijkheden om de procedure voor werkgevers die kunnen aantonen dat zij zich houden aan de gedragsregels voor goed werkgeverschap te verkorten.
Als ‘gemeente’ van Nederland valt Bonaire regelmatig buiten de boot bij organisaties die in Europees Nederland verantwoordelijk zijn voor zaken zoals stimuleren van ondernemerschap, handelsbevordering, subsidies en aantrekkelijke bijzonder financieringsregelingen. De MPB vindt dat het vanzelfsprekend moet zijn dat deze organisaties ook de belangen van Bonaire behartigen en blijft hiervoor aandacht vragen en voorstellen doen bij de desbetreffende organisaties en verantwoordelijke ministeries.
We zien heel duidelijk dat een groot gedeelte van de ondernemers op Bonaire zeer betrokken is om een bijdrage te leveren aan de sociaaleconomische vooruitgang van ons eiland. Maar we zien natuurlijk ook dat er een grens is aan hun bijdrage hiertoe, als zij niet de zekerheid hebben dat ze voldoende omzet en marge zullen kunnen genereren. De MPB is en blijft daarom met de vertegenwoordigers van de ondernemers en werkgevers van alle georganiseerde branches in gesprek over de randvoorwaarden voor het verdienmodel waarbinnen de Bonairiaanse ondernemingen kunnen groeien.
Kwaliteitstoerisme
In de afgelopen bestuursperiode hebben we het STMP (Strategic Tourism Master Plan) vastgesteld en heeft het bestuur een Tourism Recovery Plan ontwikkeld. Dit heeft de keuze voor kwaliteitstoerisme voor Bonaire nadrukkelijk bevestigd. Een belangrijke eerste stap die hierbij is gezet is de professionalisering van TCB en de verbeterde inning van de logeergastenbelasting. Wij staan voor een duurzame ontwikkeling, waarbij het gezamenlijke belang van bewoners, bezoekers en bedrijven in balans komt en
blijft. Van doel naar middel voor welvaart en welzijn. Toerisme is lang een doel op zichzelf geweest, met economische meerwaarde als de dominante drijfveer. We zien dat bedrijven in deze sector hiervan
profiteren, maar op een aantal gebieden zijn de lokale bewoners te weinig betrokken en hebben er te weinig direct profijt van, soms doordat zij zich niet bewust zijn van de mogelijkheden binnen de sector. Daarnaast trekken bepaalde plekken, waaronder natuur en erfgoed, erg veel bezoek ten koste van
het behoud. Met de keuze voor kwaliteit is een koers ingezet die haar vruchten nu al afwerpt. De gekozen strategie is om het toerisme beheersbaar te houden en dat toeristen op een duurzame wijze bijdragen aan de ontwikkeling van Bonaire. Een betere kwaliteit met hogere economische waarde, en beter voorbereide werknemers die een goed inkomen kunnen verdienen.
De Wereldbank heeft in opdracht van het OLB een ‘Carrying Capacity / Limits of Acceptable change’ onderzoek laten doen voor zowel de bevolking als het toerisme en het effect wat dit heeft op natuur, infrastructuur en faciliteiten. De resultaten worden in april 2023 verwacht en de aanbevelingen en prioriteiten uit dit rapport worden meegenomen in ons verdere beleid.
Cruisetoerisme
Bij de verdere ontwikkeling van cruisetoerisme staat voor de MPB ook duurzaamheid voorop. Zowel het bezoekersaantal als het aantal schepen moet in optimale balans met natuur en cultuur blijven. Om die reden is er een één-schipbeleid vastgesteld en mag er nog maar één schip met meer dan 700 passagiers per dag in de haven aanmeren. De plannen om ons toeristisch product respectvol te blijven ontwikkelen worden verder uitgerold, om, onder meer, de spreiding van de impact van cruisetoerisme op natuur en cultuur beter te regelen. In het afgelopen jaar is het gelukt om Bonaire veel sterker te positioneren in de markt voor cruisetoerisme, waardoor Bonaire naar een selectie van cruiseschepen en cruisetoeristen gaat die meer besteden wanneer ze op het eiland zijn.
Fonds
We zullen samen met de Nederlandse overheid een fonds creëren dat de verdere verhoging van de kwaliteit van ons toeristisch product en een hogere besteding per dag per toerist mogelijk maakt. Daarnaast zullen we ‘crowd management’ inzetten om minder belasting te krijgen op specifieke populaire
gebieden. In recente jaren hebben we een gezien in het aandeel van toeristen uit Europa, in vergelijking met toeristen uit Noord Amerika. We willen dit meer in balans brengen en de actieve toerist uit voornamelijk Noord Amerika naar Bonaire trekken en het fonds gebruiken om meer airlift vanuit deze regio te bevorderen. De achterliggende reden hiervoor is dat we juist díe toeristen naar Bonaire kunnen laten komen die een hoog bestedingsgedrag hebben wanneer ze op Bonaire zijn. Toeristen uit Noord-Amerika besteden bijna 2 keer zoveel per dag dan een toerist uit bijvoorbeeld Europees Nederland.
Bewoners centraal
Zoals we hiervoor al aangeven, staan voor de MPB de bewoners van Bonaire centraal, en is economische ontwikkeling dienstbaar aan ons, als inwoners. De ontwikkeling van ons eiland vergt op een groot aantal gebieden publiek-private investeringen, gekoppeld aan concrete projecten. De MPB heeft een nationale
actie- en investeringsagenda waaraan Bonaire, het Rijk, provincies, ondernemers en marketingorganisaties samen invulling geven en waaronder we samen de schouders zetten. We doen dit vanuit gedeelde belangen, ten behoeve van een vitaal eiland. Hiervoor zullen ook publiek-private financieringsconstructies nodig zijn, waarbij constructies worden gevormd door het samen laten werken van meerdere belanghebbende sectoren en belastingen direct te laten terugvloeien naar initiatieven die bijdragen aan de strategische prioriteiten. Er zullen in de komende 5 jaren voor bijna $ 1 miljard aan semi-publieke investeringen worden gedaan op Bonaire. Een grove raming van enkel van deze
investeringen zijn:
- Containerhaven: $40 miljoen;
- Bonaire International Airport: $60 miljoen;
- Onderwijshuisvesting: $75 miljoen;
- Sociale woningbouw: $125 miljoen;
- Wegen: $200 miljoen, verspreid over een aantal jaren;
- Overheidsgebouw: $40 miljoen;
- Verduurzamingsplannen WEB: $60 miljoen;
- Ziekenhuis: $50 miljoen;
- Natuur en milieu: $50 miljoen

Dit is een unieke kans voor Bonaire om nieuwe economische sectoren te creëren. Door de juiste eisen te stellen voor deze investeringen kunnen we ervoor zorgen dat we op Bonaire een kennis centrum worden voor de regio, en in een aantal gevallen mogelijk trendsetter zullen zijn. Voor de MPB is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het geïnvesteerde geld voor een groot gedeelte hier op het eiland blijft. We zullen daarom een aanbestedingsbeleid formuleren voor deze grote investeringen dat dit zal bevorderen. Dit kunnen we alleen bereiken door een door de bevolking gedragen visie op te stellen in nauwe samenwerking met instanties op Bonaire en in Nederland.
De MPB vindt dat de lokale overheid zich moet inzetten door flink te investeren in het verhogen van de kwaliteit van toerisme en de economie in het algemeen, zodat de werknemers in deze sector meer geboden kan worden. Voordat Bonaire die investeringen doet, is het daarom niet meer dan logisch dat de private sector in deze branche zich committeert om de lonen te verhogen en betere secundaire arbeidsvoorwaarden te bieden, zoals zeker ook een bedrijfspensioen.
Lokale productie
Bonaire kent een lange geschiedenis wat betreft landbouw, veeteelt en visserij. Sinds 2019 heeft de MPB als deelnemer aan het bestuur bewust geïnvesteerd in het activeren van de LVV en incentives gecreëerd, om lokale boeren te ondersteunen en zo lokale productie te stimuleren. Dit past in onze visie van een duurzame economie en creëert meer kansen voor ondernemers om hun productie te verbeteren en winstgevend te maken. Lokale productie is toegenomen en we zien meer en meer lokaal geproduceerde levensmiddelen in de winkels. We hebben stappen gemaakt met het aanbieden van coaching programma’s voor landbouw ondernemers, het gebruik van innovatieve oplossingen zoals hydroponics, en de mogelijkheid voor ondernemers om op het terrein van LVV landbouw en veeteelt uit te oefenen. Dit is niet alleen goed voor de werkgelegenheid, het is ook gezonder voor ons allemaal en draagt bij aan duurzaamheid en voedselzekerheid. Toch is Bonaire nog erg afhankelijk van de import van levensmiddelen. Verdere ontwikkeling van landbouw, veeteelt en visserij als economische sector is een prioriteit. Daarom zijn steeds meer middelen beschikbaar gesteld voor programma’s om deze sector verder te stimuleren.
Innovatie, kennis en de creatieve industrie
De MPB gelooft dat de toekomst van Bonaire ligt op het gebied van innovatie. Bonaire kan trendsetter zijn op het gebied van welzijn, duurzaamheid, natuur en cultuur en dienstverlening, moderne faciliteiten en innovatief ondernemerschap. Bonairianen zijn creatief en talentvol, met een enorme potentie. Wij zien een Bonaire voor ons waarop alle burgers een eerlijke kans hebben om hun talenten om te zetten in succesvol ondernemerschap. De creatieve industrie is een manier om onze economie iets te diversifiëren, en Bonaire gereed te maken voor de toekomst. Onder creatieve industrie verstaan we niet alleen artiesten zoals schilders of muzikanten, maar ook creatieve mensen die met technologie bezig zijn. Met de opening van de business incubator is een eerste stap gezet om startups in de creatieve
industrie te stimuleren en hiermee voor hen meer training en financieringsmogelijkheden beschikbaar te maken.
Prioriteiten duurzame economische ontwikkeling
Ondernemerschap
- middelen beschikbaar voor
programma’s om lokale productie te
stimuleren; - meer business incubators;
- evenwichtige en eerlijke immigratiewetten, met snellere afhandeling
van tewerkstellingsvergunningen; - innovatie en creatieve industrieën
stimuleren als nieuwe economische
activiteiten; - meer kansen voor lokaal gevestigde
ondernemers door meer
mogelijkheden voor
bedrijfsfinanciering te faciliteren; - oneerlijke concurrentie van buitenaf
ontmoedigen; - ervoor blijven ijveren dat ondernemers
op Bonaire en de economie van
Bonaire gebruik kunnen maken van
dezelfde ondersteunende faciliteiten
voor ondernemers en economische
ontwikkeling als in Europees
Nederland; - aandacht blijven houden voor het
verdienmodel voor de Bonairiaanse
ondernemers
Kwaliteitstoerisme
- Een evenwichtige economische ontwikkeling met nadruk op participatie van de lokale bevolking zodat de economische welvaart zich vertaalt in het welzijn van families en gezinnen;
- Bevorderen van kwaliteitstoerisme om arbeidsvoorzieningen in de sector te verbeteren.
Lokale productie
- Investeringsprogramma’s voor land-, tuinbouw, veeteelt en visserij voortzetten;
- Bonaire verder positioneren als ‘trendsetter’ op gebied van natuurbeheer en -ontwikkeling;
Bewoners centraal
- Investeren in verhoogde kwaliteit van ons toeristische product, op basis van de toezegging van de sector voor betere primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden;
- Aanbestedingsbeleid voor semipublieke investeringen met een hoger rendement (financieel en kennis) voor Bonaire (voorkomen kapitaalvlucht).
We hopen dat we je met dit tweede deel van het verkiezingsprogramma een goed beeld hebben
gegeven van onze plannen voor de komende vier jaar. Morgen volgt deel 3.
Misschien wil je hierover verder met ons in gesprek, of heb je hiervoor verdere suggesties. Je kunt hiervoor, en voor andere vragen en opmerkingen, met ons in contact treden op de volgende manier:
Website: www.movementupuebloboneriano.com
Email: frakshon@partidompb.com