De misschien wel spraakmakendste presentatie op de onlangs in Den Haag gehouden Global Entrepeneurship Summit kwam uit het Caribisch deel van het Koninkrijk: Projekto Piska Bulado.
Door René Zwart
Reizigers tussen de ABC-eilanden die niet willen vliegen en niet willen varen kunnen binnenkort kiezen voor een middenweg, want de Flying Fish is geen boot en geen vliegtuig. ,,Het is een klein soort hovercraft”, verduidelijkt initiatiefnemer Jay Collado van Projekto Piska Bulado.
De op Curaçao geboren, maar al jaren op Bonaire wonende Collado is eigenlijk sedatiespecialist van beroep. ,,Na de middelbare school ben ik naar Nederland gegaan voor de opleiding anesthesie. Ik heb ook daadwerkelijk als sedatiespecialist gewerkt, niet in vaste dienst, maar als zelfstandige zonder personeel oftewel zzp’er. In de Cariben is dat geen bekend begrip, maar het past wel bij me. Ik heb me altijd ondernemer gevoeld. Naast mijn werk als sedatiespecialist heb ik mijn eigen bedrijf opgericht dat personeel detacheerde in de zorg.”
Pitch
Ondernemingszin bracht hem ook in contact met een investeringsmaatschappij die kwakkelende bedrijven opkoopt, oplapt en dan weer van de hand doet. ,,We hebben op Curaçao gepitcht voor de Isla-raffinaderij. We wilden het raffinageproces verduurzamen. We hadden een mooi, milieuvriendelijk concept waarbij de CO2-uitstoot zou worden afgevangen als grondstof voor een algenkwekerij die biodiesel wil gaan produceren. We hebben de pitch helaas niet gewonnen.”
Dat is misschien maar goed ook, want Collado heeft zijn handen en hoofd meer dan vol aan het project Piska Bulado (wat Papiaments is voor vliegende vis). Het idee is ontstaan toen hij enkele jaren geleden deelnam aan het Talent Ontwikkeling Programma Bonaire, een samenwerkingsverband van het eilandbestuur en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. ,,Ik heb daar heel veel aan gehad. Ik was Bonaire en BZK dankbaar dat ze bereid waren in mij te investeren en vond dat ik iets terug moest geven. Ik ben gaan nadenken waar het eiland behoefte aan had. Dat was niet moeilijk, want er werd veel geklaagd over de slechte vliegverbindingen tussen Bonaire, Curaçao en Aruba. De tickets zijn duur en er waren veel vertragingen.”
Masterplan
Een in opdracht van de eilanden en BZK uitgevoerd onderzoek wees uit dat er aan een reguliere veerbinding grote haken en ogen zitten. Voor Jay reden om het in een andere richting te zoeken. ,,Ik heb de hele wereld afgestruind om uit te vinden of er ergens een vervoersmethodiek zou bestaan die toepasbaar is op de eilanden. Wel vijftig ideeën zijn de revue gepasseerd, tot en met vliegende taxi’s. Uiteindelijk stuitte ik op een zestig jaar oud vaartuig dat ten tijde van de Koude Oorlog door Rusland is ontwikkeld. Het ging om een klein soort hovercrafts die zich met hoge snelheid over land, water en ijs konden bewegen en onder de radar bleven.”
Jay werkte het idee verder uit. ,,Nadat ik een masterplan had gemaakt zat ik wel even met de vraag: waar kan ik met dit idee terecht? Vorig jaar augustus was er een competitie voor start-ups op Curaçao. Ik heb mijn plan gepresenteerd. Van de veertig deelnemers behoorde ik tot de vijf finalisten. Ik won niet, maar vanaf dat moment was het een gekkenhuis. Ik kreeg telefoontjes en e-mails vanuit de hele wereld. De financiering om het masterplan te realiseren kwam verrassend snel rond.”
Duurzaam
Het basisconcept is dan wel zestig jaar oud, maar de Piska Bulado wordt een eigentijdse variant. ,,De aandrijving van de rotorbladen gebeurt door twee automotoren. In de oorspronkelijke versie werken die op diesel, maar dan kan in deze tijd niet meer. Ik dacht meteen: er moeten Tesla-motoren in. Er is heel veel onderzoek in gaan zitten, maar nu zijn de eerste exemplaren in een fabriek vlakbij New York in aanbouw. Ik heb het alleenrecht op het ontwerp.”
Voor het einde van het jaar worden de eerste twee Flying Fishes geleverd. ,,Na een paar weken testen gaan we beginnen met geregelde diensten tussen Bonaire, Curaçao en Aruba. De eerste serie kan 12 passagiers meenemen. Liever heel vaak varen dan slechts een paar keer per dag met een grotere boot. Het reiscomfort is groot. De motoren maken geen geluid en je wordt niet zeeziek, want je zweeft zo’n drie tot vijf meter boven het water. Als de golfslag hoger is kun je tot 28 meter hoogte. De snelheid ligt tussen de 200 en 250 kilometer dus een oversteek kost nog geen 20 minuten. In- en uitchecken gaat snel. De totale reistijd van eiland naar eiland is minder dan een uur.”
Tarieven
De prijs ligt op dertig procent onder de vliegtarieven. Een kapitein is niet zo duur als een piloot, de batterijen worden met gratis zonne-energie opgeladen en je hebt geen airporttax en landingsrechten. We gaan geen gebruik maken van de havens, we bouwen onze eigen pieren.”
Veiligheid is uiteraard een belangrijke zaak. ,,Het navigatiesysteem kijkt 80 kilometer vooruit. Als er een onverlicht vissersbootje op de route ligt verandert hij automatisch van koers. Het systeem neemt zelfs waar als er dolfijnen zijn of, bij het aanmeren, er schildpadden onder de boot zwemmen.”
Vergunningen
Collado heeft de afgelopen maanden in stilte gewerkt aan het verkrijgen van alle benodigde vergunningen. ,,Die zijn allemaal binnen. Het is nu wachten totdat de eerste Flying Fishes worden afgeleverd en we met testen kunnen beginnen. Intussen bouwen we aan de website met een reserveringssysteem. We proberen rond de jaarwisseling te starten.”