Kralendijk – Het is 8:30 op maandagochtend als ik aankom bij Between 2 Buns, het lunch café van Ana Makaai. Verbaasd zie ik dat het al redelijk druk is bij het tentje. Mensen komen gretig langs voor een stevig ontbijt en een goeie koffie. Eenmaal binnen mag ik plaatsnemen aan een tafeltje en krijg ik een cappuccino. Ook voor mij is het vroeg en de cafeïne komt als geroepen. Niet veel later komt de vrolijke, positieve Ana tegenover mij zitten en ze begint haar bijzondere verhaal te vertellen.

Ana is al 28 jaar getrouwd met Eugene, die in 1991 te horen krijgt dat zijn nier hem in de steek laat. In 1993 is het stel vertrokken naar Nederland om op de wachtlijst te komen voor een niertransplantatie.

“We dachten dat we voor 3 maanden naar Nederland zouden gaan en daarna wel weer terug konden. Dat is 11 jaar geworden. In 1996 kregen we het goede nieuws dat er een donor was gevonden. De nier kwam van een overleden vrouw uit Frankrijk die helaas maar 27 is geworden. Meer dan dat weten we niet.”

Ik luister verbijsterd naar het verhaal. Ik vind het fantastisch dat er een nier voor Eugene beschikbaar was. Tegelijkertijd is het ook zo verdrietig dat de vrouw van de nier wel maar 27 heeft mogen worden. Het lijkt me prachtig om iemand anders zijn of haar leven te kunnen redden als het voor mij tóch ophoudt.

Slechter

“22 Jaar lang is het goed gegaan met de nier. De laatste 2 jaar ging het alleen iets minder. We gingen op vakantie naar Portugal waar Eugene een longontsteking kreeg. Hij moest daar 10 dagen in het ziekenhuis blijven. Eenmaal terug moest hij doorgaan met de antibiotica die hij had gekregen maar dat heeft hij niet gedaan. Hierdoor ging de bacterie slapen in de longen. Een jaar later werd de bacterie weer wakker. Begin mei dit jaar kreeg Eugene weer een longontsteking die fataal was. Het kleine percentage van de nier dat überhaupt nog werkte zakte nog verder. Van 24% zakte hij naar onder de 20%. Als je nierfunctie onder de 20% komt betekent dat óf dialyseren, óf weer een transplantatie. Dialyseren vermindert de kwaliteit van het leven heel erg, daarom wilde ik dat vermijden.”

Als je dialyseert moet je minimaal 3 keer per week aan de machine, 3 tot 4 uur op een dag. Als je aan de machine gaat ben je moe omdat je lichaam vol met vocht en toxines zit. Als je van de machine afkomt ben je ook moe omdat er zoveel bloed af is genomen. Ik kan me goed voorstellen dat Ana en Eugene dit geen manier van leven vonden.

“Ik heb in Bonaire hard moeten knokken zodat Eugene en ik samen naar Nederland zouden worden gestuurd om onderzoek te doen voor een niertransplantatie. Ze wilden Eugene eigenlijk in coma brengen maar ik heb gezegd dat ik dat niet wilde. Uiteindelijk zijn ze hier in Bonaire begonnen met onderzoeken, bloedafnames en de rest van het proces. Nadat dit erop zat zijn we 9 juni 2018 naar Nederland gevlogen. In Nederland zijn we naar Leiden gegaan omdat Eugene hier eerder getransplanteerd is.

Onderzoeken

“Voordat ze de transplantatie doen zorgen ze ervoor dat ze 100% zeker zijn dat je goed blijft na de operatie. Hiervoor doen ze meerdere onderzoeken. Ze pakken écht niet zomaar je nier af als ze niet zeker weten dat je gezondheid blijft erna.”

Ik denk dat te veel mensen bang zijn voor negatieve gevolgen van een transplantatie terwijl dat helemaal niet nodig is.

“Toen de dokter me vertelde dat ik compatibel was, dus dat ik mijn nier aan Eugene kon geven, voelde het alsof ik de staatsloterij had gewonnen. Op donderdag 5 juli ging ik het ziekenhuis in voor allerlei onderzoeken zoals bloedafname, mijn bloeddruk opmeten en dat soort testjes. Toen eindelijk was de dag daar. Op donderdag 6 juli werd ik om 07:15 opgehaald voor de operatie. De chirurgen maakten grapjes om me gerust te stellen en ik vond het allemaal heel prettig. Voor de operatie maken ze 4 gaatjes in je buik aan de kant van waar de nier vandaan wordt gehaald. Vervolgens spuiten ze een soort gas in je lichaam om ruimte te maken zodat ze makkelijk achter in je lichaam kunnen om de nier eruit te halen. Ten slotte maken ze een keizersnede om daadwerkelijk de nier eruit te halen. De snee is niet eens 10 centimeter en zit op je bikinilijn dus je ziet er niets van.”

Ana vertelt er super gemakkelijk over en ik luister met bewondering toe.

“Toen ik weer wakker werd was ik een beetje misselijk van de narcose maar verder ging alles goed. Ik was alleen heel moe. Met Eugene ging ook alles goed. Die had vrijwel geen pijn en was 2 uur na de operatie alweer foto’s aan het maken. Je voelt wel dat er ruimte is in je lichaam. Logisch ook want je mist wel een orgaan.”

Na de operatie

“De pijn kwam pas zaterdagavond. De lucht die in mij was gespoten om ruimte te maken wilde eruit. Het gaat overal naartoe; je schouders, je borst en dat doet pijn. Gelukkig duurt dat maar 2 tot 3 dagen en was dat vrij snel over. Op maandag 9 juli was ik alweer thuis. Ik was jarig dus ik pakte zelfs de trein van Leiden naar Rotterdam. Eugene moest tot 11 juli in het ziekenhuis blijven. Hij had een kleine complicatie. Zijn JJ katheter tussen de blaas en de nieuwe nier was gaan ontsteken. Op 25 juli moest hij weer het ziekenhuis in. Eugene’s nierfunctie ging een klein beetje achteruit maar na een paar dagen in het ziekenhuis was alles weer helemaal goed.

Op 18 oktober vlogen we terug naar Bonaire. Het advies is eigenlijk een jaar niet reizen maar wij konden niet anders. Stiekem zijn we ook al naar Portugal geweest. We hebben afgelopen jaar veel ellende gehad en dat ging allemaal zo snel dat we nu willen genieten en positief willen blijven. Ook nu kan het weer zo snel gaan.”

Ik moet lachen om Ana en ik vind het bewonderenswaardig hoe luchtig en makkelijk ze over de operatie praat.

“Ik heb mijn man meer dan 10 jaar niet zo gezien als hoe hij nu is. Hij danst weer salsa, het héle liedje. Voor de operatie danste hij 1 minuut en dan was hij moe. Als ik dat zo zie dan zou ik het hele traject inclusief de operatie nog een keer doen.”

Ik vraag Ana of ze nu minder kan doen omdat ze 1 nier mist.

“Nee absoluut niet. Ze laten altijd je goede nier zitten. Ik werk nog net zo lang als vroeger en doe alles hetzelfde als toen. De operatie is ook veel moderner geworden in vergelijking met vroeger. Eugene heeft een litteken van 28 centimeter van de transplantatie 22 jaar geleden. Zijn litteken die hij van deze transplantatie heeft is 11 centimeter. Moet je nagaan.”

Speciale boodschap

Ana wil graag nog een boodschap aan jullie doorgeven:

“Als je echt pijn in je hart hebt door een geliefde te zien aan alle machines in het ziekenhuis, doe het. Als je gezond bent dan kan het. Ik heb het in Nederland van 1993 tot 1996 meegemaakt. Ik was superjong en ik had een pasgeboren baby. Voor de transplantatie woog Eugene 51 kilo, ik zag hem gaan. Echt waar, als je unconditionally van iemand houdt, help diegene dan. Houd van jezelf, maak de beslissing zelf en ga naar de dokter om onderzoek te doen of je een match bent. Een familielid van Eugene wilde de eerste keer een nier geven maar die was heel bang. Ze vroeg of ze dood kon gaan waarop de arts antwoordde: ‘Mevrouw Makaai, de kans dat u doodgaat door uw nier af te geven is net zo groot als de kans dat de KLM neerstort op een vlucht van Nederland naar Bonaire. Daarom ben ik zo dankbaar dat de medische wereld zo ver is.”

Ana laat me nog wat foto’s zien van voor en na de operatie. Bij één foto begint Ana helemaal te stralen.

“Dit was in Scheveningen. Na de operatie wilden we alleen maar gaan roadtrippen en plekken bezoeken.”

Ik ben stil van het prachtige verhaal en de inspirerende boodschap van Ana. Ik wens Ana en Eugene al het geluk van de wereld toe en een hoop mooie reizen, want dat kan Eugene nu zonder telkens aan ziekenhuizen te zijn gekoppeld om te dialyseren.

Geschreven door Guusje van der Leer